Από την έντυπη έκδοση
Στον Πλάτωνα Τσούλο
[email protected]
Η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε δικαιότερη κατανομή των ενισχύσεων που προβλέπει η νέα ΚΑΠ, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας, την τόνωση του αγροτικού εισοδήματος και τη στήριξη των αφοσιωμένων αγροτών. Τα ανωτέρω επισημαίνει σε συνέντευξή του στη «Ν» ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βασίλειος Κόκκαλης, υπογραμμίζοντας παράλληλα την ανάγκη πιστοποίησης του επαγγέλματος του αγρότη μέσα από την εκπαίδευση, την οργάνωση και την αποκλειστική ενασχόληση με τη γη, όπως και τη σημασία που έχει για την αγροτική ανάπτυξη η οργάνωση του κλάδου μέσα από ομάδες παραγωγών.
Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του ο κ. Κόκκαλης εξηγεί πώς θα γίνει η ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων της πρώην ΑΤΕ bank, προαναγγέλλοντας ότι η όλη διαδικασία θα ξεκινήσει στις 20 Σεπτεμβρίου προκειμένου να ολοκληρωθεί εντός τετραμήνου, ενώ ξεκαθαρίζει ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι η παραμονή των αγροτών σε ευνοϊκό καθεστώς φορολόγησης.
Πόσο εύκολη είναι η αλλαγή κουλτούρας του Έλληνα αγρότη, ώστε να «πειστεί» να επενδύσει στη συνεργατικότητα και την τυποποίηση;
«Η Ελλάδα έχει παραγωγούς και εξαιρετικές επιχειρήσεις στον αγροτικό τομέα. Για καλύτερο αποτέλεσμα όμως απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας. Σήμερα ο Έλληνας αγρότης αρχίζει να αποκτά επιχειρηματική κουλτούρα, φεύγοντας από τη νοοτροπία του γεωργού που απλά παραδίδει τη σοδειά του σε κάποιον μεσάζοντα ή σε κάποια βιομηχανία. Στο νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 υπάρχουν μέτρα και εργαλεία που μπορούν να χρησιμεύσουν στη δημιουργία της σύζευξης και της συνέργειας για την προώθηση της οργάνωσης των αγροτών σε Ομάδες Παραγωγών. Οι παραγωγοί πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν παράγουν απλά ένα προϊόν, αλλά ότι διαχειρίζονται παραγωγικά οικολογικά συστήματα. Το νέο μοντέλο αγρότη μετατρέπει τον παραγωγό από εργάτη γης σε σύγχρονο επιχειρηματία οργανωμένο σε Ομάδες Παραγωγών με μακροπρόθεμο σχεδιασμό παραγωγής και εμπορίας ποιοτικών προϊόντων, με περιβαλλοντική συνείδηση, αξιοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες. Η επιχειρηματική ιδέα απαιτεί τη συμμετοχή σε οργανώσεις παραγωγών που λαμβάνουν υπ’ όψιν τα χαρακτηριστικά και τις αδυναμίες της γεωργίας και της κτηνοτροφίας – μικρό μέγεθος εκμεταλλεύσεων, υψηλό κόστος παραγωγής, αλλά και τα πλεονεκτήματα της ποιότητας των πρώτων υλών και της ταυτότητας του τελικού προϊόντος. Προγραμματίζονται επίσης νέες δράσεις στο νέο ΠΑΑ για επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις, νέους γεωργούς, στη μεταποίηση και τυποποίηση, στην αγροτική και δασική οδοποιία, σε μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα, σε μικρές αλυσίδες εφοδιασμού, τοπικές αγορές παραγωγών, καθώς και στην παροχή κινήτρων για την πιστοποίηση της ποιότητας, την προβολή και προώθηση αγροτικών προϊόντων. Επίσης, με προγράμματα προώθησης των εξαγωγών διευκολύνουμε την είσοδο εγχώριων επιχειρήσεων στην αγορά των εξαγωγών, αλλά και τη μετέπειτα υποστήριξή τους».
Γιατί ο γεωργικός τομέας ενώ παράγει ποιοτικά, όπως και γευστικά προϊόντα, δεν έχει κερδίσει τις αγορές της Ευρώπης;
«Τα ελληνικά προϊόντα έχουν πολλά θετικά χαρακτηριστικά, όπως η διεθνής αναγνώριση της ποιότητας, η σύνδεσή τους με την υγιεινή μεσογειακή διατροφή, η αναγνωρισιμότητα προϊόντων και περιοχών, η μοναδικότητα στην παραγωγή ορισμένων προϊόντων, ισχυρά brand name. Ωστόσο, στην πρωτογενή παραγωγή και στη μεταποίηση υπάρχουν προβλήματα παραγωγικότητας και κόστους που περιορίζουν την ανταγωνιστικότητα και τις εξαγωγικές δυνατότητες. Οι επιχειρήσεις εμπορίας είναι κυρίως μικρού-μεσαίου μεγέθους και ως εκ τούτου διέπονται από έλλειμμα ανάληψης κοινών δράσεων προώθησης, απουσία στρατηγικής εξωστρέφειας, προβλήματα ρευστότητας, ανεπαρκή κατάρτιση σε θέματα εξαγωγών, τάση για μετεγκατάσταση παραγωγικών μονάδων σε γειτονικές χώρες, χαμηλό ποσοστό τυποποίησης, διακίνηση προϊόντων χύδην χωρίς αναγνωρισιμότητα και διάθεση σε χαμηλές τιμές. Η στρατηγική για την αναβάθμιση της συνέργειας και της αποτελεσματικότητας των λειτουργιών εμπορίας και εξωστρέφειας αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης προσέγγισης που δεν αποβλέπει απλώς στην αύξηση της αξίας των εξαγωγών, αλλά στη μεγιστοποίηση και της εγχώριας παραγόμενης προστιθέμενης αξίας. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει ενσωματώσει στη στρατηγική του την Οργάνωση των Παραγωγών ώστε να δημιουργηθούν οι απαραίτητες οικονομίες κλίμακας και να καταστούν τα ποιοτικά προϊόντα τους ανταγωνιστικότερα και πιο ελκυστικά για τους εξαγωγείς, όσο και για τους επαγγελματίες του ξενοδοχειακού κλάδου και της εστίασης».
Οι στόχοι της κυβέρνησης ποιοι είναι;
«Θα έλεγα κατ’ αρχήν πως είναι η διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης, καθότι άνω του 70% των συναλλαγών γίνεται με την Ε.Ε., ενώ το 100% του ελλείμματος προκύπτει από αυτές, η εξυγίανση των όρων ανταγωνισμού στο εμπόριο των αγροτικών προϊόντων και η διευκόλυνση των επιχειρήσεων στην άσκηση της εμπορικής δραστηριότητας, καθώς επίσης η βελτιστοποίηση της συνέργειας και της αποτελεσματικότητας των επιμέρους λειτουργιών της εμπορίας με προσανατολισμό στις εξαγωγές. Στους κυβερνητικούς στόχους περιλαμβάνονται επίσης η δημιουργία εθνικού φορέα προώθησης εξαγωγών και η μετακίνηση των ελληνικών προϊόντων σε υψηλό επίπεδο στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες».
Πώς θα διανεμηθούν τα κονδύλια της νέας ΚΑΠ; Ποιες αλλαγές θα υπάρξουν στα κριτήρια διάθεσης των ενισχύσεων;
«Παρά το ύψος και τη σημασία των πόρων της ΚΑΠ για το αγροτικό εισόδημα και την ανάπτυξη της υπαίθρου, δεν βελτιώθηκε σε ανάλογο βαθμό η παραγωγικότητα και δεν προχώρησαν οι διαρθρωτικές αλλαγές στο ελληνικό παραγωγικό πρότυπο. Η εξάρτηση από τις ενισχύσεις διαμόρφωσε αντιλήψεις και συμπεριφορές που οδήγησαν σε ακαμψία των οικονομικών δομών. Επιπλέον, συγκρότησε συμφέροντα τα οποία εμποδίζουν κάθε αλλαγή αλλά και ενεργητικές συμπεριφορές που παρεμποδίζουν τον εξορθολογισμό του συστήματος των ενισχύσεων. Για την αντιστροφή αυτής της κατάστασης η κυβέρνηση σχεδιάζει και υλοποιεί μια πολιτική δικαιότερης κατανομής των ενισχύσεων, με απώτερο στόχο τον περιορισμό της εξάρτησης από αυτές και με αύξηση του εισοδήματος από την παραγωγή. Επιδιώκεται η βελτιστοποίηση της διαχείρισης των πόρων της ΚΑΠ και η ελαχιστοποίηση των δημοσιονομικών διορθώσεων και εν γένει η αποτελεσματική διαχείριση των πόρων και μέτρων του νέου ΠΑΑ 2014-2020, για την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής αγροτικής ανάπτυξης. Οι μέχρι σήμερα “φιλο-αγροτικές” πρακτικές όχι μόνο δεν έχουν αποτέλεσμα, αλλά αποτελούν τροχοπέδη για πολιτικές με αναπτυξιακό περιεχόμενο».
Σε τι βαθμό θα παραμείνει το ευνοϊκό καθεστώς φορολόγησης των αγροτών;
«Ο σχεδιασμός του υπουργείου προσανατολίζεται στην ενίσχυση του αφοσιωμένου στη γη παραγωγού και όχι του ευκαιριακού ή εκείνου που θεωρεί την αγροτική δραστηριότητα πάρεργο ή συμπληρωματικό εισόδημα. Μεταξύ των προκλήσεων περιλαμβάνεται η αξιοποίηση του νέου ΠΑΑ 2014-2020, ως το βασικό εργαλείο για την επανεκκίνηση της αγροτικής οικονομίας και παράλληλα την αξιοποίηση ευκαιριών και δυνατοτήτων του αγροτικού επαγγέλματος. Με εφόδιο τα πιστοποιημένα και ποιοτικά προϊόντα που παράγει η γη του έχει σαφή εξαγωγικό προσανατολισμό, δημιουργώντας νέες βάσεις για το αγροτικό εισόδημα και διεκδικεί την ολοένα και μεγαλύτερη βελτίωση του βιοτικού του επιπέδου. Πρόσφατα σε απάντηση ερώτησης στη Βουλή επεσήμανα την ανάγκη πιστοποίησης του επαγγέλματος του αγρότη. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσα από την εκπαίδευση, την οργάνωση και την αποκλειστική ενασχόληση με τη γη. Πρόθεση της σημερινής κυβέρνησης είναι η παραμονή των αγροτών σε ευνοϊκό καθεστώς φορολόγησης».
Βάσει ποιων όρων θα γίνει η ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων της πρώην ΑΤΕ;
«Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων αποτελεί μια καινοτόμο πράξη προηγμένου νομικού πολιτισμού, στοχεύοντας στην ανακούφιση χιλιάδων αγροτών επιχειρηματιών. Ουσιαστικά πρόκειται για σχέδιο που στηρίζεται πάνω στη βιωσιμότητα του χρέους, όπως αυτή προκύπτει από τα περιουσιακά στοιχεία των αγροτών, των οποίων τα δάνεια υπάγονται στα λεγόμενα “κόκκινα” δάνεια. Θέλω εδώ να επισημάνω ότι η όλη διαδικασία θα ξεκινήσει από τις 20 Σεπτεμβρίου και εκτιμώ ότι θα έχει ολοκληρωθεί εντός τετραμήνου. Όσο για τον τρόπο διαχείρισης, αναφέρω για παράδειγμα ότι εάν ένας αγρότης έχει χρέος προς την τράπεζα ύψους 200.000 ευρώ και η πραγματική εμπορική αξία της ρευστοποιήσιμης περιουσίας του αποτιμάται 100.000 ευρώ, τότε θα πληρώσει το 90% της αξίας της περιουσίας του, δηλαδή θα διαγραφούν 110.000 ευρώ χρέους. Η ρύθμιση αυτή αφορά τα δάνεια των αγροτών, των αγροτικών συνεταιρισμών, καθώς και των εταιρειών με σκοπό την εμπορία γεωργικών προϊόντων της πρώην ΑΤΕ bank, των οποίων η διαχείριση διενεργείται από την Ενιαία Ειδική Εκκαθάριση Α.Ε, PQH. Οι βασικοί άξονες του σχεδίου διευθέτησης των “κόκκινων” δανείων προβλέπουν την εξυπηρέτηση της βιώσιμης οφειλής, τη δυνατότητα διαγραφής κεφαλαίου μέχρι το ύψος της αξίας της περιουσίας του αγρότη-οφειλέτη, μειωμένη κατά ποσοστό 10% και τον επανυπολογισμό και επαναπροσδιορισμό της οφειλής για όσους υπάγονται, βεβαίως, σύμφωνα με το γνωστό νόμο “περί πανωτοκίων” του Ν.3259/2004. Το σχέδιο προβλέπει επίσης την άμεση αντιμετώπιση θεμάτων που έχουν σχέση με τα δάνεια τα οποία εγγυήθηκε το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ η σχετική διαδικασία ουδόλως εμποδίζει αγρότη – κτηνοτρόφο ή Συνεταιρισμό να ζητήσει να υπαχθεί και στον Εξωδικαστικό Συμβιβασμό του Ν.4469/2007. Κομβικό ρόλο στην ενημέρωση και στην αποστολή των αιτημάτων θα διαδραματίσουν τα Κέντρα Εξυπηρέτησης-Ενημέρωσης Δανειολήπτη και η Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (εταιρεία PQH).Επιπλέον με τη σύμβαση που θα υπογραφεί μεταξύ του Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων και του ΥπΑΑΤ, απαλλάσσονται οι παραγωγοί από περιττά έξοδα και μια σειρά γραφειοκρατικών διαδικασιών. Έτσι γίνεται εφικτή η συμμετοχή τους σε αναπτυξιακά προγράμματα, δίνοντας ουσιαστική διευκόλυνση σε αυτούς που αδυνατούσαν και αδυνατούν να λάβουν τραπεζική εγγυητική επιστολή».
