Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Την εναρμόνιση των προτύπων ανάπτυξης δευτερογενών αγορών μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), αλλά και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των δανειοληπτών προβλέπει η προσωρινή συμφωνία Συμβουλίου – Ευρωβουλής, που επιβεβαίωσαν χθες οι μόνιμοι αντιπρόσωποι (πρέσβεις) των κρατών – μελών.
Στόχος των νέων κανόνων είναι η στήριξη της ανάπτυξης της δευτερογενούς αγοράς για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Ε.Ε., προκειμένου να δοθεί στις τράπεζες η δυνατότητα να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους από τα «επισφαλή δάνεια», διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η πώληση δεν θίγει τα δικαιώματα των δανειοληπτών.
Ένα τραπεζικό δάνειο θεωρείται γενικά μη εξυπηρετούμενο όταν περάσουν πάνω από 90 ημέρες χωρίς ο δανειολήπτης να έχει καταβάλει τις συμφωνημένες δόσεις ή τους τόκους ή όταν είναι απίθανο ο δανειολήπτης να εξοφλήσει το δάνειο. Όπως επισημαίνεται, η αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι ιδιαίτερα σημαντική στον απόηχο της κρίσης Covid-19, προκειμένου να μειωθούν οι κίνδυνοι στους ισολογισμούς των τραπεζών και να δοθεί η δυνατότητα στις τράπεζες να επικεντρωθούν στη δανειοδότηση επιχειρήσεων και πολιτών, στηρίζοντας έτσι την οικονομική ανάκαμψη στην Ε.Ε.
Εναρμόνιση κανόνων
Η οδηγία εναρμονίζει τους κανόνες για τους διαχειριστές πιστώσεων και τους αγοραστές πιστώσεων σε ολόκληρη την Ε.Ε. και διευκολύνει τις πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων, μεταξύ άλλων και πέρα από τα εθνικά σύνορα, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δεν θίγονται τα δικαιώματα των δανειοληπτών κατά τη διαδικασία. Εντεταλμένη αρχή στο κράτος μέλος προέλευσης θα αδειοδοτεί και θα εποπτεύει τους διαχειριστές πιστώσεων, σε στενή συνεργασία με τις αρχές άλλων κρατών μελών.
Η συμφωνία ενθαρρύνει την ανάπτυξη επαγγελματικών δευτερογενών αγορών για συμβάσεις πιστώσεων που είχαν αρχικά εκδοθεί από τράπεζες και χαρακτηρίζονται ως μη εξυπηρετούμενες. Τρίτα μέρη (αγοραστές πίστωσης) θα μπορούσαν να αγοράσουν τέτοια ΜΕΔ σε ολόκληρη την Ε.Ε. Οι αγοραστές πιστώσεων (για παράδειγμα, επενδυτικά κεφάλαια) δεν θα δημιουργούν νέα πίστωση, αλλά θα αγοράζουν υπάρχοντα ΜΕΔ με δική τους ευθύνη. Επομένως, δεν χρειάζονται ειδική εξουσιοδότηση, αλλά θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες προστασίας του δανειολήπτη.
Οι διαχειριστές πιστώσεων θα πρέπει να υπόκεινται σε εποπτεία από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, τα οποία θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι υπάρχει μια δημόσια προσβάσιμη ενημερωμένη λίστα ή ένα εθνικό μητρώο όλων των πιστωτικών υπηρεσιών. Προκειμένου να προστατευθούν οι καταναλωτές, όλοι οι αγοραστές πιστώσεων θα έχουν την υποχρέωση να ορίσουν έναν διαχειριστή πιστώσεων από μια χώρα υποδοχής για χαρτοφυλάκια καταναλωτών. Επιπλέον, οι αγοραστές πιστώσεων προερχόμενων από τρίτες χώρες θα πρέπει να διορίσουν έναν πιστωτικό φορέα για χαρτοφυλάκια μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την προστασία των επιχειρηματιών.
Προστασία δανειοληπτών
Το ομοιόμορφο επίπεδο προστασίας για τους δανειολήπτες που δεν μπορούν να πληρώσουν τα χρέη τους απαιτεί από τους αγοραστές και τους διαχειριστές πιστώσεων να παρέχουν ακριβείς πληροφορίες, να προστατεύουν τα προσωπικά στοιχεία και το απόρρητο των δανειστών και να απέχουν από οποιαδήποτε παρενόχληση, εξαναγκασμό ή αδικαιολόγητη επιρροή.
Πριν από την πρώτη είσπραξη χρεών, ο δανειολήπτης θα έχει επίσης το δικαίωμα να ειδοποιείται με σαφή και κατανοητό τρόπο σχετικά με οποιαδήποτε μεταβίβαση των δικαιωμάτων του πιστωτή. Οι πληροφορίες πρέπει να περιλαμβάνουν ημερομηνία μεταφοράς, ταυτοποίησης, στοιχεία επικοινωνίας και εξουσιοδότηση ενός νέου πιστωτικού φορέα ή ενός παρόχου πιστωτικών υπηρεσιών, καθώς και λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα ποσά που οφείλει ο οφειλέτης. Επιπλέον, ο οφειλέτης πρέπει να ενημερώνεται για το πού μπορεί να υποβάλει καταγγελίες.
Σε κάθε περίπτωση, όπως τονίζεται, η θέση των οφειλετών δεν θα πρέπει να είναι χειρότερη μετά τη μεταφορά της σύμβασης πίστωσης. Για τον σκοπό αυτό, τα τέλη και οι ποινές που χρεώνουν οι διαχειριστές, συμπεριλαμβανομένων των εξόδων μεταφοράς, δεν μπορούν να αλλάξουν ούτε επιβάλλονται επιπρόσθετα έξοδα εκτός από αυτά που σχετίζονται με αυτήν τη σύμβαση πίστωσης. Επιπλέον, η σύμβαση και οι υποχρεώσεις μεταξύ ενός πιστωτικού φορέα έναντι ενός αγοραστή πίστωσης δεν θα πρέπει να μεταβληθούν με εξωτερική ανάθεση της εξυπηρέτησης πίστωσης.
Οι ατομικές συνθήκες
Τέλος, οι διαπραγματευτές συμφώνησαν να λάβουν υπόψη τις ατομικές συνθήκες ενός δανειολήπτη, όπως ένα ενυπόθηκο δάνειο που συνδέεται με ένα ακίνητο κατοικίας και την ικανότητα αποπληρωμής ενός δανείου, λαμβάνοντας τα σχετικά μέτρα. Τέτοια μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν μερική αναχρηματοδότηση μιας σύμβασης πίστωσης, τροποποίηση των όρων της συμφωνίας, επέκταση των όρων του δανείου, μετατροπή νομίσματος και άλλους τρόπους για τη διευκόλυνση της αποπληρωμής.
