Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Σε «Μαύρη Δευτέρα» εξελίχθηκε η σημερινή ημέρα για τις αναδυόμενες αγορές, ενώ οι αναταράξεις εκ Τουρκίας δεν αφήνουν ανεπηρέαστες όυτε την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Στο στόχαστρο βρίσκονται τράπεζες και επιχειρήσεις με έκθεση στη γειτονική χώρα, αλλά και κάθε είδους ενεργητικό, που θεωρείται ότι ενέχει ρίσκο, καθώς οι επενδυτές αναζητούν εναγωνίως ασφαλή καταφύγια. Αναλυτές κάνουν λόγιο για μια «τέλεια καταιγίδα», που πλήττει την τουρκική οικονομία, αλλά και απειλεί να αφήσει θύματα πολύ πέραν των συνόρων της γειτονικής χώρας.
Η τουρκική λίρα, μετά το σφυροκόπημα των τελευταίων ημερών, καταγράφει απώλειες 45% από τις αρχές του έτους, παρά τις παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζας, που όπως προειδοποιούν ειδικοί πρέπει να αψηφήσει τον Ερντογάν και να γίνει πιο τολμηρή στις κινήσεις της. Δεν είναι όμως το μόνο νόμισμα που βρίσκεται σε έναν κατήφορο χωρίς τέλος.
Το ραντ της Νότιας Αφρικής έκανε σήμερα προς στιγμήν «βουτιά» 10%, επιστρέφοντας σε επίπεδα που είχε να συναντήσει από τις αρχές του 2016. Στη συνέχεια οι απώλειές του περιορίστηκαν, με την ισοτιμία στα 14,51 ραντ ανά δολάριο. Ανάλογες οι πιέσεις στη ρουπία Ινδίας, που διολίσθησε στο νέο ιστορικό ναδίρ των 69,62 ανά δολάριο.
Νέες απώλειες άνω του 3% και για το πέσο Αργεντινής, η υποτίμηση του οποίου ανάγκασε την κεντρική τράπεζα της χώρας να παρέμβει δυναμικά, αυξάνοντας το βασικό επιτόκιο στο 45% από 40% και μειώνοντας τις εκδόσεις βραχυπρόθεσμου χρέους. Την κίνηση επικρότησε το ΔΝΤ, ενώ αναλυτές σχολίαζαν πως το παράδειγμά της θα έπρεπε να ακολουθήσει και η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, που υποκύπτοντας στις πιέσεις του Ερντογάν απέφυγε στη συνεδρίαση του Ιουλίου να δράσει. Το αποτέλεσμα είναι οι σημερινές κινήσεις της να μην πείθουν τις αγορές. Οι φόβοι για διάχυση της κρίσης στην Ευρωζώνη οδήγησαν σε «βουτιά» και το ευρώ, στα 1,138 δολάρια.
Η απότομη κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις ΗΠΑ- Τουρκίας, το βαρομετρικό χαμηλό ευρύτερα στις σχέσεις του Ταγίπ Ερντογάν με τη Δύση, αλλά και η ολοένα και βαθύτερη ολίσθησή του στον αυταρχισμό, που θέτει υπό αμφισβήτηση την ανεξαρτησία θεσμών, όπως η κεντρική τράπεζα και η Δικαιοσύνη, συνθέτουν σκηνικό τέλειας καταιγίδας για την Τουρκία.
Η καταιγίδα, ωστόσο, δεν σαρώνει μόνο την τουρκική οικονομία και τα νομίσματα, αλλά δοκιμάζει και τις αγορές μετοχών. Στην Ευρώπη τα χρηματιστήρια έδειξαν και σήμερα κόκκινο, με την πτώση του πανευρωπαϊκού δείκτη Stoxx 600 να περιορίζεται πάντως στο 0,25%. Σημαντική πτώση κατέγραψαν οι μετοχές τραπεζών με έκθεση στην Τουρκία, όπως η BBVA, η Unicredit και η BNP Paribas. O δείκτης των ευρωπαϊκών τραπεζών καταγράφει απώλειες 2,6% στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις. Στο στόχαστρο βρέθηκαν οι τραπεζικές μετοχές και στο Χ.Α. που υποχώρησε σε χαμηλά έτους.
Στο κόκκινο και η Wall Street, καθώς οι επενδυτές αποφεύγουν το ρίσκο και επιλέγουν το δολάριο, το ελβετικό φράγκο, το γιεν και τα κρατικά ομόλογα ισχυρών οικονομιών.
