Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
«Βόμβα» στα θεμέλια των ασφαλιστικών ταμείων βάζει η νέα απαίτηση του κουαρτέτου για κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων, όχι όμως γιατί όπως διατείνονται προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά, αλλά κυρίως γιατί το μέτρο εξυπηρετεί το βασικό τους σχέδιο για καταργήσεις και ενοποιήσεις όλων των Ταμείων αφού σχεδόν όλα θα βρεθούν στο «κόκκινο».
Είναι δεδομένο άλλωστε ότι στην περίπτωση που καταργηθεί σημαντικός αριθμός επιβαρύνσεων και φόρων υπέρ τρίτων θα δημιουργηθούν ταμειακά προβλήματα σε αρκετά ασφαλιστικά ταμεία διαφόρων κλάδων, τα οποία θα πρέπει να καλύψουν από αλλού τις απώλειες που θα υπάρξουν, καθώς είναι δεδομένο ότι δεν θα μπορούν να καλυφθούν από τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δανειστές προβάλλουν ως δικαιολογία για την κατάργηση του συνόλου των φόρων υπέρ τρίτων τον στόχο να μειωθούν οι τελικές τιμές των προϊόντων και να δημιουργηθούν συνθήκες ίσης μεταχείρισης διαφορετικών κλάδων της οικονομίας.
Υπενθυμίζεται ότι οι φόροι υπέρ τρίτων είναι ένα πλέγμα φόρων, δασμών, τελών, εισφορών και δικαιωμάτων που θέσπισε η πολιτεία τις δεκαετίες 1920-1930 υπέρ διαφόρων εποπτευόμενων φορέων (νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα) οι οποίοι και τους εισπράττουν είτε απευθείας είτε μέσω αποδόσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Από τους φόρους αυτούς, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», έχουν καταγραφεί αρκετοί, όμως η πλήρης καταγραφή τους είναι σχεδόν αδύνατη, όπως αδύνατο είναι να προσδιοριστούν και οι συνέπειες που προκαλούν στις τιμές των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών, η επίπτωση που έχουν στον πληθωρισμό, στις επενδύσεις αλλά και στην ανταγωνιστικότητα των προϊόντων.
Για τον λόγο άλλωστε αυτό οι φόροι υπέρ τρίτων θεωρούνται τόσο από τους παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών όσο και το κουαρτέτο ως μία από τις μεγαλύτερες αδυναμίες του δημοσιονομικού συστήματος, καθώς είναι έσοδα τα οποία -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- δεν περνούν από τον κρατικό προϋπολογισμό με συνέπεια η πολιτεία να αγνοεί τη δικαιολογητική τους βάση, το ακριβές μέγεθός τους, τις επιπτώσεις τους στην οικονομία, τον προορισμό τους και την επίδρασή τους στην κατανομή των βαρών.
Πρόκειται ουσιαστικά για έναν «ιστό» επιβαρύνσεων που ναι μεν είναι μικρότερος εάν συγκριθεί με την υψηλή φορολογία εισοδήματος ή κερδών, δημιουργήθηκε όμως σε βάθος 30 και πλέον ετών για να στηρίξει ως επί το πλείστον ορισμένα ασφαλιστικά ταμεία.
Ετσι, οι συγκεκριμένοι πόροι είναι σημαντικοί για αρκετά Ταμεία και αν καταργηθούν θα λείψουν από ορισμένα, όπως είναι ο ΟΓΑ, το Ταμείο Νομικών, τα Ταμεία των αυτοαπασχολουμένων, τα Μετοχικά των δημοσίων υπαλλήλων και των στρατιωτικών κ.λπ., ενώ δεν θα πρέπει να παραβλέπεται ότι φόροι υπέρ τρίτων κατευθύνονται και σε αθλητικά σωματεία και σε πολιτιστικούς συλλόγους. Δεν είναι τυχαίο πάντως ότι η άποψη των δανειστών για κατάργηση των εισφορών και των τελών υπέρ τρίτων συμπίπτει με την άποψη και αρκετών εγχώριων παραγόντων της αγοράς ότι οι συγκεκριμένες επιβαρύνσεις έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών, τη μείωση της ανταγωνιστικότητας και την αποθάρρυνση της παραγωγικής εργασίας.
Επισημαίνεται ότι μεταξύ των χρεώσεων υπέρ τρίτων είναι και οι πρόσθετες επιβαρύνσεις που καταβάλλονται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, όπως για παράδειγμα ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης, το Ειδικό Τέλος 5 τοις χιλίοις, το Ειδικό Τέλος Ανανεώσιμών Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), τα δημοτικά τέλη, οι δημοτικοί φόροι, το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας κ.ά.
Αξίζει εξάλλου να σημειωθεί ότι με βάση την πιο πρόσφατη μελέτη του υπουργείου Ανάπτυξης, σε ειδική ψηφιακή πλατφόρμα έχουν καταγραφεί οι «χρεώσεις υπέρ τρίτων» που υπέδειξαν οι καταναλωτές και οι οποίες βρίσκονται ήδη στα συρτάρια του υπουργείου Οικονομικών προκειμένου να εξεταστούν, ώστε στη συνέχεια να ληφθεί η απόφαση για κατάργησή τους.
