του Ole Hansen, Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων, Saxo Bank*
Η διαπραγμάτευση του αργού πετρελαίου δεν παρουσίασε μεταβολές, σε μια εβδομάδα όπου η αντιπαράθεση μεταξύ αρνητικών βραχυπρόθεσμων και θετικών μακροπρόθεσμων θεμελιωδών οικονομικών στοιχείων οδήγησε την αγορά σε αλλεπάλληλες διακυμάνσεις. Τα μεγαλύτερα κέρδη καταγράφηκαν στα μαλακά (soft) και τα βιομηχανικά εμπορεύματα, ενώ ο χρυσός έχασε σε κάποιο βαθμό το πλεονέκτημα που κέρδισε μετά την απόφαση του Brexit, καθώς οι αγορές μετοχών και οι αποδόσεις των ομολόγων ανέκαμψαν.
Ο δείκτης εμπορευμάτων Bloomberg, ο οποίος παρακολουθεί ισομερώς την απόδοση 20 μεγάλων εμπορευμάτων από τους κλάδους της ενέργειας, των μετάλλων και της καλλιέργειας, συνεχίζει να καταγράφει κέρδη άνω του 10% σε όρους YTD (από την αρχή του έτους έως σήμερα). Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες, έκαναν την εμφάνισή τους σημάδια αδυναμίας, με ορισμένους κλάδους να συγκρατούν την πορεία τους – χαρακτηριστικό παράδειγμα η ενέργεια, όπου τα ράλι σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο ατόνησαν.
Τα βιομηχανικά μέταλλα βρήκαν στήριξη χάρη στις αυξημένες προσδοκίες για ενδεχόμενα νέα μέτρα τόνωσης από τις κεντρικές τράπεζες, καθώς και τις ενδείξεις σταθεροποίησης της κινεζικής οικονομίας το β’ τρίμηνο. Ο χαλκός πρωτοστάτησε σε αυτή την κίνηση, ωστόσο σύμφωνα με τα στοιχεία, μεγάλο μέρος του ράλι οφείλεται κυρίως στην κάλυψη των θέσεων πώλησης, με τους επενδυτές να εμφανίζονται διστακτικοί να προχωρήσουν μαζικά σε θέσεις αγοράς.
Ζέστη στο βαμβάκι, δύναμη στον καφέ
Τα υψηλά κέρδη στον καφέ και το βαμβάκι αποτέλεσαν τους βασικούς παράγοντες για την ισχυρή απόδοση του κλάδου των μαλακών εμπορευμάτων (soft commodities). Το βαμβάκι ενισχύθηκε από την υποβάθμιση των παγκόσμιων αποθεμάτων από το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών σε χαμηλό πενταετίας, καθώς και από τις συνεχιζόμενες ανησυχίες σχετικά με τον καιρό στις περιοχές καλλιέργειας βαμβακιού των ΗΠΑ. Οι τιμές του καφέ άγγιξαν υψηλό 16 μηνών εξαιτίας της μείωσης της προσφοράς στις κατηγορίες Robusta και Arabica από σημαντικές περιοχές παραγωγής του Βιετνάμ και της Νοτίου Αμερικής, λόγω άσχημων καιρικών συνθηκών. Επιπλέον, στήριξη παρείχε και η απεργία των φορτηγών στην Κολομβία, η οποία ενδέχεται να πλήξει τις εξαγωγές του Ιουλίου κατά 50%.
Το αργό πετρέλαιο, η τιμή του οποίου κορυφώθηκε πριν από πέντε εβδομάδες περίπου, αφού διπλασιάστηκε από τα χαμηλά των αρχών του έτους, παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο σε επίπεδο εβδομάδας. Στο μεταξύ, ωστόσο, η αγορά κατέγραψε αλλεπάλληλες διακυμάνσεις, με την αντιπαράθεση μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προβλέψεων να προκαλεί κάποια μεταβλητότητα. Η κατάσταση δεν βοηθήθηκε από το γεγονός ότι η θερινή περίοδος πλησιάζει στην κορύφωσή της και η ρευστότητα συχνά κοστίζει πιο ακριβά, καθώς το διαθέσιμο προσωπικό διαπραγμάτευσης μειώνεται δραματικά.
Τα πολύτιμα μέταλλα κάνουν μια παύση, με τον χρυσό να κινείται χαμηλότερα για πρώτη φορά εδώ και επτά εβδομάδες. Η περίοδος πριν και αμέσως μετά το δημοψήφισμα του Brexit προκάλεσε ισχυρή αύξηση της ζήτησης στα πολύτιμα μέταλλα, και κάποιοι από τους παράγοντες στήριξης τείνουν να ατονήσουν τώρα, αφού παρατηρήθηκαν ορισμένα υγιή φαινόμενα ρευστοποιήσεων.
Οι αντιθέσεις στο πετρέλαιο το συγκρατούν εντός εύρους
Μετά την κορύφωσή του στις 9 Ιουνίου, το αργό πετρέλαιο σταθεροποιήθηκε εντός μεγάλου εύρους. Έκτοτε, η διαδικασία εξισορρόπησης, η οποία έλαβε πρόσθετη στήριξη από τα πολλαπλά προβλήματα παροχής του Μαΐου, έχει επιβραδυνθεί. Αυτή τη στιγμή, η αγορά βρίσκεται εγκλωβισμένη ανάμεσα στα αδύναμα βραχυπρόθεσμα και τα υποστηρικτικά μακροπρόθεσμα θεμελιώδη οικονομικά δεδομένα.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) τόνισε την ύπαρξη αυτών των αντίθετων δυνάμεων, στο πλαίσιο της τελευταίας μηνιαίας του έκθεσης. Χωρίς να αναιρεί το γεγονός εξισορρόπησης της αγοράς, εξέφρασε την ανησυχία ότι τυχόν ιδιαίτερα υψηλά αποθέματα πετρελαίου θα αποτελούσαν απειλή για την πρόσφατη σταθερότητα. Σε ό,τι αφορά τα αυξανόμενα αποθέματα υποπροϊόντων, ο ΙΕΑ ανέφερε τα εξής: «Παρά το γεγονός ότι τα αποθέματα τείνουν να πάψουν να αυξάνονται, βρίσκονται σε τόσο υψηλά επίπεδα, ιδιαίτερα σε προϊόντα των οποίων ο ρυθμός αύξησης της ζήτησης επιβραδύνεται, ώστε εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για τις τιμές πετρελαίου».
Τα αποθέματα βενζίνης και ντίζελ στις ΗΠΑ παραμένουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Ανάλογη είναι η κατάσταση σε ολόκληρο τον κόσμο, ειδικά στην Ευρώπη, και πλέον και στην Ασία. Αν και εισήγαγε λιγότερο αργό πετρέλαιο τον Ιούνιο, η Κίνα αύξησε τις εξαγωγές διυλισμένου πετρελαίου κατά 10%, καταγράφοντας το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο που έχει σημειωθεί ποτέ.
Η ζήτηση πρέπει να παραμείνει ισχυρή προκειμένου να μειωθεί το πλεόνασμα των αποθεμάτων στα υποπροϊόντα. Οποιαδήποτε δυσάρεστη έκπληξη από πλευράς ζήτησης θα μπορούσε να προκαλέσει μια μεγαλύτερη από το αναμενόμενο διόρθωση της τιμής τους επόμενους μήνες.
Ωστόσο, τα μακροπρόθεσμα θεμελιώδη στοιχεία συνεχίζουν να παρέχουν σημαντική στήριξη στην τιμή, αφού δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το επενδυτικό κενό που δημιουργείται σήμερα στον κλάδο του πετρελαίου θα χειροτερεύσει εφόσον το αργό πετρέλαιο παραμείνει κάτω από τα 50 USD/βαρέλι για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Όσο περισσότερος χρόνος απαιτηθεί για να μειωθεί το πλεόνασμα προσφοράς τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος μιας απότομης ανόδου όταν φθάσει το πλήρωμα του χρόνου.
Προτού η τιμή του κορυφωθεί στα 51,6 USD/βαρέλι στις 9 Ιουνίου, και ήδη από τον Απρίλιο, τα hedge fund είχαν προχωρήσει σε σημαντικές πωλήσεις στο αργό πετρέλαιο WTI (και το Brent). Μετά την ψήφο υπέρ του Brexit, η μείωση των θέσεων ενισχύθηκε και τις δύο εβδομάδες μέχρι τις 5 Ιουλίου, η συνολική θέση αγοράς στο WTI και το Brent είχε μειωθεί σχεδόν κατά 100.000 συναλλαγές. Οι αυξημένες θέσεις πώλησης έκαναν την αγορά πιο επιρρεπή σε απότομες κινήσεις ανάκαμψης, με βάση την υπόθεση ότι οι επενδυτές με θέσεις πώλησης επικεντρώνονται πολύ περισσότερο στον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και αποφεύγουν πολύ περισσότερο τον κίνδυνο σε σχέση με τους επενδυτές που διατηρούν θέσεις αγοράς.
Το αργό πετρέλαιο παραμένει εντός εύρους, με εντονότερο τον βραχυπρόθεσμο κίνδυνο πτώσης. Μια διάσπαση κάτω από τα 44,50 USD θα μπορούσε να οδηγήσει το WTI να αναζητήσει στήριξη στα 42,50 USD, ωστόσο θεωρούμε την πιθανότητα μιας επιστροφής στα 40 USD ή και χαμηλότερα απίθανη, αφού σε περίπτωση χαμηλότερων τιμών θα αυξηθεί η ζήτηση από επενδυτές με πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Το ράλι διάρκειας επτά εβδομάδων στα πολύτιμα μέταλλα διεκόπη, με τον χρυσό και τον άργυρο να διορθώνονται χαμηλότερα. Η φθίνουσα απειλή του Brexit και η θετικότερη από το αναμενόμενο έκθεση απασχόλησης στις ΗΠΑ για τον Ιούνιο βοήθησαν στην άνοδο των μετοχών και των αποδόσεων των ομολόγων. Οι εξελίξεις αυτές, αφού οδήγησαν στην κορυφή των 1.375 USD/ουγγιά, και παρά τον ελαφρώς ανασταλτικό παράγοντα του δολαρίου, βοήθησαν να παρουσιαστούν υγιή φαινόμενα ρευστοποιήσεων στον χρυσό, μετά το άλμα των πρόσφατων εβδομάδων.
Τα hedge fund μάλλον αποτέλεσαν το σημαντικότερο πωλητή, όπως συνέβη το Μάιο, όταν η τότε θέση αγοράς ύψους ρεκόρ μειώθηκε κατά ένα τρίτο. Τις επόμενες πέντε εβδομάδες, τα hedge fund μετατράπηκαν ξανά σε επιθετικούς αγοραστές. Την εβδομάδα που έκλεισε στις 5 Ιουλίου, η καθαρή θέση αγοράς έφθασε τις 287.000 συναλλαγές, περίπου 53.000 συναλλαγές πάνω από το επίπεδο από όπου ξεκίνησαν αρχικά οι πωλήσεις τον Μάιο.
Μέχρι στιγμής, η υποχώρηση είναι σχετικά μικρή, με το χρυσό να βρίσκει κάποια αρχική στήριξη στα 1.328 USD/ουγγιά, μια υποχώρηση 38,2% από το ράλι μετά το Brexit. Ωστόσο, η βασική στήριξη εντοπίζεται χαμηλότερα, προς το όριο των 1.300 USD – μια διάσπαση του οποίου ενδέχεται να προκαλέσει περαιτέρω αδυναμία προς τα 1.275 USD.
Η ταχεία και συνεχιζόμενη αύξηση της ζήτησης για διαπραγματεύσιμα προϊόντα που υποστηρίζονται από το χρυσό σταμάτησε επίσης, με τις συνολικές συμμετοχές να μειώνονται κατά 6 τόνους. Η μείωση αυτή, ωστόσο, είναι αμελητέα σε σύγκριση με την αύξηση των 132 τόνων, των προηγούμενων τεσσάρων εβδομάδων.
Η απουσία αυξανόμενου κλειδώματος κερδών, με δεδομένη την έντονη αύξηση των θέσεων αγοράς από το Μάιο, αποτελεί ένδειξη ότι η υποκείμενη ζήτηση για το χρυσό παραμένει ισχυρή. Θα απαιτηθεί μια μεγαλύτερη διόρθωση από αυτή που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα προκειμένου οι επενδυτές να αμφισβητήσουν την τρέχουσα προσδοκία τους για άνοδο του χρυσού.
Στις ΗΠΑ ξεκινά η περίοδος ανακοίνωσης εσόδων και παρά το γεγονός ότι οι επενδυτές αντιμετωπίζουν τις μετοχές ως τα νέα ομόλογα από άποψη αναζήτησης αποδόσεων (με τη μορφή μερισμάτων), παραμένουμε επιφυλακτικοί απέναντι στη βιωσιμότητα του πρόσφατου ράλι στις μετοχές. Υπό την προϋπόθεση ότι οι αποδόσεις των ομολόγων θα παραμείνουν περιορισμένες στο άμεσο μέλλον, δεν διαβλέπουμε κάποιον λόγο να αλλάξουμε την προσδοκία μας περί ανόδου του χρυσού. Μετά από μια περίοδο ρευστοποιήσεων, εξακολουθούμε να αναμένουμε ότι ο χρυσός θα φθάσει τον στόχο των 1.400 USD/ουγγιά.
