Από την έντυπη έκδοση
Των Νίκου Μπέλλου και Σταμάτη Ζησίμου
Σε προσωρινή διακοπή χρηματοδοτήσεων, ύψους 13,5 εκατ. ευρώ προς την Ελλάδα, σε συνέχεια της έρευνας της ανεξάρτητης ελληνικής αρχής ανταγωνισμού για την ύπαρξη καρτέλ εγχώριων και ξένων κατασκευαστικών εταιρειών, προχώρησε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Όπως διευκρίνιζε χθες εκπρόσωπος της Κομισιόν, πρόκειται για ένα μέτρο προληπτικού χαρακτήρα που αφορά πληρωμές σε 8 κοινοτικά προγράμματα σχεδόν στο σύνολο της χώρας (Ήπειρος, Δυτική και Ανατολική Μακεδονία, Ανατολικό Αιγαίο, Δυτική Ελλάδα, Ηπειρωτική Ελλάδα). Η έρευνα αφορά τα παραπάνω προγράμματα, ενώ υποψίες υπάρχουν για άλλα 16 προγράμματα.
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο, η διαδικασία της διακοπής των χρηματοδοτήσεων μέχρι το παραπάνω ποσό είναι καθαρά προληπτικού χαρακτήρα στην παρούσα φάση, δεν προδικάζει το αποτέλεσμα, ωστόσο θα επιτρέψει στις υπηρεσίες της Κομισιόν να λάβουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες από την Ελλάδα σχετικά με την υπόθεση αυτή. «Περιμένουμε περισσότερες πληροφορίες από τις ελληνικές αρχές για την υπόθεση αυτή, ώστε να καταλήξουμε σε οριστικά συμπεράσματα και να επαναρχίσουν οι πληρωμές προς όφελος της ελληνικής οικονομίας» κατέληξε.
Τα 13,5 εκατ. ευρώ που δεσμεύθηκαν προσωρινά προορίζονταν για πληρωμές τον Μάιο και τον Ιούνιο, βάσει αιτημάτων που είχαν υποβάλει οι ελληνικές αρχές.
Στην επιστολή που έχει ήδη στείλει στις ελληνικές αρχές ο Γερμανός γενικός διευθυντής Περιφερειακής Πολιτικής, Βάλτερ Ντέφαα, ζητεί να κρατήσουν ενήμερες τις Βρυξέλλες για τα επόμενα βήματα της έρευνας και ιδιαιτέρως τις αποφάσεις που θα πάρει η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού όσον αφορά τις εταιρείες που πιθανώς να εμπλέκονται σε καρτέλ.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η επιστολή, οι ελληνικές αρχές αναμένονται να κάνουν μία λίστα με όλα τα συμβόλαια που θα περιλαμβάνουν τις δηλωμένες δαπάνες και όσες δεν έχουν δηλωθεί αλλά μπορεί να επηρεαστούν από την πιθανή παραβίαση. Τέλος, θα πρέπει να διασφαλίσουν οι ελληνικές αρχές ότι τα μέτρα καταπολέμησης της απάτης λειτουργούν αποτελεσματικά. Όπως ανέφεραν χθες κοινοτικές πηγές, η Κομισιόν ήταν υποχρεωμένη να προβεί σε διακοπή των χρηματοδοτήσεων από τη στιγμή που υπήρξε σχετική ανακοίνωση από τον Μάιο της ελληνικής ανεξάρτητης αρχής ανταγωνισμού. Το κάνει τόσο για να προστατεύσουν την κοινοτικό προϋπολογισμό όσο και για να έχουν ως άμεσα ενδιαφερόμενες την ανάλογη πληροφόρηση από την Ελλάδα, γιατί αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για την ουσία της υπόθεσης.
Από την άλλη, οι Βρυξέλλες θέλουν με τον τρόπο αυτό να διευκολύνουν και τις ελληνικές αρχές, οι οποίες καλούνται τώρα να προχωρήσουν στη δική τους έρευνα, ώστε να διαπιστώσουν ποια προγράμματα και έργα, που χρηματοδοτήθηκαν ή χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε., αφορά η έρευνα της ανεξάρτητης αρχής. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι από την 1η Σεπτεμβρίου φεύγει ο κ. Ντέφαα που συνταξιοδοτείται και θα αντικατασταθεί από τον Λουξεμβούργιο Μαρκ Λεμέτρ.
Διαχειρίσιμη κατάσταση
Διαχειρίσιμο κρίνουν το ζήτημα ανώτερα στελέχη του υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, τα οποία επισημαίνουν με σαφήνεια ότι δεν πρόκειται για πάγωμα κοινοτικών κονδυλίων, αλλά για προειδοποίηση παγώματος.
Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, το θέμα, αν και εξετάζεται σε επίπεδο στελεχών μεταξύ των δύο πλευρών (Ελλάδας και Κομισιόν) τα οποία ανταλλάσσουν και τις σχετικές πληροφορίες, καλύπτεται και πολιτικά, δηλαδή παρακολουθείται στενά από τον υπουργό Γιώργο Σταθάκη, τον υφυπουργό αρμόδιο για τα θέματα του ΕΣΠΑ Αλέξη Χαρίτση, οι οποίοι και έχουν συχνή επαφή με την επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής Κορίνα Κρέτσου.
«Δεν πρόκειται να επηρεαστεί η υλοποίηση του ΕΣΠΑ» ανέφεραν στη «Ν» αρμόδια στελέχη, επισημαίνοντας ότι «αν κριθεί απαραίτητο, στο πλαίσιο της συμμόρφωσης θα υπάρξουν διορθώσεις στις συμβάσεις. Δηλαδή, θα υπάρξουν μεταφορές κονδυλίων από τα επίμαχα έργα σε άλλα προγράμματα». «Αυτή είναι η χειρότερη έκβαση που μπορεί να έχει η υπόθεση» τόνιζαν χαρακτηριστικά. Τα ίδια στελέχη σημειώνουν ότι ανάλογα θέματα είχαν προκύψει και κατά το παρελθόν και συγκεκριμένα με τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ), το πρόγραμμα «ψηφιακή σύγκλιση» και τη γενική διεύθυνση ιδιωτικών επενδύσεων, τα κοινοτικά κονδύλια της οποίας «πάγωσαν» για ένα χρονικό διάστημα λόγω κρουσμάτων διαφθοράς ορισμένων υπαλλήλων.
Με τη λήψη της επιστολής της Κομισιόν στο υπουργείο σήμανε συναγερμός προκειμένου να υπάρξει άμεση απάντηση. Ωστόσο, πριν, το υπουργείο θα πρέπει να αναζητήσει πληροφορίες για την εξέλιξη της υπόθεσης από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, ώστε αρμοδίως να μεταφερθούν στις κοινοτικές υπηρεσίες.
Βέβαια, οι σχέσεις των δύο πλευρών (υπουργείου και Επιτροπής) δεν είναι οι καλύτερες, ενώ κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι η γρήγορη ανακίνηση της υπόθεσης από την Επιτροπή, τη στιγμή που όλοι γνώριζαν ότι ενδεχομένως να υπήρχαν επιπτώσεις, έστω και μικρές, κάθε άλλο παρά ως αθώα μπορεί να εκληφθεί.
Μάλιστα, τα ίδια στελέχη διευκρινίζουν κατηγορηματικά ότι οι όποιες παραβάσεις έγιναν πριν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας η σημερινή κυβέρνηση, στην οποία επί του θέματος δεν μπορούν να της καταλογιστούν ευθύνες.
Η θέση του υπουργείου
Επισήμως για το θέμα το υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού επαναλαμβάνει τα εξής:
1. Η έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού βρίσκεται σε εξέλιξη και το πόρισμά της αναμένεται το επόμενο χρονικό διάστημα. Αφορά συμβάσεις μεγάλων δημοσίων έργων των προηγούμενων τεσσάρων προγραμματικών περιόδων.
2. Οι ελληνικές αρχές σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρακολουθούν το θέμα και θα προβούν σε όλες τις διορθωτικές κινήσεις που απαιτούνται και προβλέπονται στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς σε σχέση με τις υπό έρευνα συμβάσεις.
3. Ως εκ τούτου, τα προγράμματα ΕΣΠΑ της περιόδου 2014 – 2020 συνεχίζονται απρόσκοπτα βάσει των εγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων και με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.
Τον Σεπτέμβριο η ακροαματική διαδικασία
Η ακροαματική διαδικασία, δηλαδή οι καταθέσεις των εγκαλούμενων κατασκευαστικών εταιρειών, θα ξεκινήσουν το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, ενώ αυτή τη στιγμή ουδείς μπορεί να προσδιορίσει τον χρόνο έκδοσης της απόφασης.
Σύμφωνα με την εισήγηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, οι δεκάδες εγκαλούμενες κατασκευαστικές εταιρείες συμμετείχαν, με διαφορετικό χρόνο έναρξης έκαστη, σε καρτελική σύμπραξη για τη χειραγώγηση διαγωνισμών δημόσιων έργων, η οποία διήρκεσε για μακρό χρονικό διάστημα (1989 έως 2016).
Από το πλήθος των αποδεικτικών στοιχείων που εντοπίσθηκαν στη διάρκεια της αυτεπάγγελτης έρευνας της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις προέβαιναν σε συνεννοήσεις αναφορικά με:
α) τον προσδιορισμό, εκ των προτέρων, του αναδόχου ανά διαγωνισμό,
β) τον καθορισμό του ύψους των προσφερόμενων εκπτώσεων,
γ) τη μη υποβολή οικονομικών προσφορών σε διαγωνισμούς, έναντι οικονομικών ανταλλαγμάτων,
δ) την από κοινού εκτέλεση των έργων, παρά τη συμμετοχή τους σε φαινομενικά ανταγωνιστικά σχήματα, μέσω επαφών σε χρόνο πριν από την υποβολή οικονομικών προσφορών, ή/ και
ε) την παραίτηση από τη διεκδίκηση διαγωνισμών με αντάλλαγμα την από κοινού συμμετοχή στην εκτέλεση των έργων.
Η εν λόγω καρτελική σύμπραξη υλοποιήθηκε κυρίως μέσω τακτικών συναντήσεων εκπροσώπων των εμπλεκόμενων ανταγωνιστών ή και με τη σύναψη διασφαλιστικών/ αποζημιωτικών συμφωνητικών.
