του Ole Hansen, Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων, Saxo Bank*
Μετά την απόφαση του Brexit, στις 23 Ιουνίου, όλοι οι κλάδοι των εμπορευμάτων, με εξαίρεση τα σιτηρά, επανήλθαν σε τροχιά ζήτησης. Το χαμηλό ρεκόρ των ομολογιακών αποδόσεων, εξαιτίας της αυξημένης φημολογίας για νέα επικείμενα μέτρα από τις κεντρικές τράπεζες, στήριξε ανεξαιρέτως όλα τα μέταλλα. Η ζάχαρη και ο καφές βρήκαν στήριξη στη Βραζιλία, ενώ το πετρέλαιο σταθεροποιήθηκε μετά την αρχική πίεση και το φυσικό αέριο ανέκαμψε χάρη στα βελτιωμένα θεμελιώδη οικονομικά στοιχεία.
Ο δείκτης εμπορευμάτων Bloomberg ενισχύθηκε κατά 13% το β’ τρίμηνο, με τις πρώτες ύλες να παρουσιάζουν υπεραποδόσεις έναντι των μετοχών, των ομολόγων και του δολαρίου. Ήταν το καλύτερο τρίμηνο από το 2010 και το γεγονός αυτό καταδεικνύει τη νέα θετική διάθεση για τα εμπορεύματα, μετά από ένα έτος υπερπροσφοράς και χαμηλότερων τιμών. Η διαδικασία εξισορρόπησης, ειδικά στο πετρέλαιο, βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ οι επενδυτές στέφονται στα μέταλλα, αναζητώντας ασφαλές καταφύγιο από την αναστάτωση των αγορών και τον φόβο περί αύξησης του πληθωρισμού.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του τριμήνου, τα hedge fund προχώρησαν σε μαζικές αγορές στα εμπορεύματα, με τις ανοδικές τοποθετήσεις να αγγίζουν υψηλό διετίας. Οι καθαρές θέσεις αγοράς στο αργό πετρέλαιο WTI και Brent, στον χρυσό, στη σόγια, στο καλαμπόκι και στη ζάχαρη συνθέτουν το 78% του συνόλου των συμμετοχών.
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τις εξελίξεις σε διάφορους κλάδους της αγοράς. Η στερλίνα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, λόγω του πολιτικού χάους και της αυξημένης αβεβαιότητας. Η ισχυρή αρχική ζήτηση για δολάρια έναντι ευρώ και ιαπωνικού γιεν, ως ασφαλούς καταφυγίου, ξεκίνησε να φθίνει με τη σταδιακή ανάκαμψη των αγορών μετοχών, μη εξαιρουμένου του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου οι εξαγωγικές εταιρείες σημείωσαν άνοδο.
Οι αποδόσεις των ομολόγων συνεχίζουν να καταρρέουν, με τους επενδυτές να αναζητούν διακαώς οποιαδήποτε απόδοση μπορούν να βρουν. Στις ΗΠΑ, η απόδοση των 30ετών ομολόγων χτύπησαν ιστορικό χαμηλό, ενώ το σύνολο των ελβετικών κυβερνητικών ομολόγων με ορίζοντα ως το 2064 έχει υποχωρήσει σε αρνητικά πρόσημα.
Η πιθανότητα αύξησης επιτοκίων στις ΗΠΑ πριν από τον Μάρτιο του 2017 αποτιμάται πλέον χαμηλότερα του 10%.
Τα εμπορεύματα, και ιδίως τα μέταλλα, αντέδρασαν έντονα σε αυτές τις εξελίξεις. Η επενδυτική ζήτηση για χρυσό μέσω διαπραγματεύσιμων προϊόντων αυξήθηκε σχεδόν κατά 50 τόνους μετά το βρετανικό δημοψήφισμα. Τα ανοιχτά Futures στον χρυσό COMEX κατέγραψαν υψηλό 6ετίας, καθώς οι αγορές συνεχίζονται παρά το άλμα ζήτησης από τα hedge fund την περίοδο πριν από το δημοψήφισμα.
Τα μαλακά εμπορεύματα (soft commodities) έλαβαν στήριξη από τη Βραζιλία, όπου το ρεάλ αυξήθηκε σε υψηλό έτους και οι καιρικές συνθήκες εξακολουθούν να εγείρουν την ανησυχία για τη διαθέσιμη προσφορά στη ζάχαρη και τον καφέ.
Οι αγορές σιτηρών προχώρησαν σε ρευστοποιήσεις μετά την τελευταία ενημέρωση για τις σπορές και τις μετοχές στις ΗΠΑ. Το σιτάρι άγγιξε χαμηλό 9 ετών, ενώ το καλαμπόκι κατέγραψε πτώση αφού οι Αμερικανοί αγρότες έσπειραν υπερδιπλάσια ποσότητα από την αναμενόμενη. Το καλαμπόκι μειώθηκε 19% τις τελευταίες δύο εβδομάδες, με την πρόβλεψη για τεράστια σοδειά να οδηγεί τα hedge fund –ισχυρούς αγοραστές στις αρχές Ιουνίου, όταν το κύμα καύσωνα παρείχε στήριξη– μαζικά στην έξοδο.
Η σόγια κινήθηκε προς την αντίθετη κατεύθυνση, αφού η σπορά της, παρά το γεγονός ότι άγγιξε υψηλό ρεκόρ, ήταν μικρότερη από τις εκτιμήσεις των αναλυτών.
Το φυσικό αέριο κατέγραψε ράλι της τάξης του 20% τον προηγούμενο μήνα, καθιστώντας το ράλι του β’ τριμήνου το ισχυρότερο από το 2000. Η αυξημένη ζήτηση εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών, σε συνδυασμό με τα διάφορα προβλήματα παροχής, οδήγησαν σε μικρότερες από τις αναμενόμενες εβδομαδιαίες τροφοδοσίες στα αποθέματα.
Τα συνολικά αποθέματα για την τρέχουσα περίοδο του έτους παραμένουν τα υψηλότερα των τελευταίων 10 ετών τουλάχιστον, και το γεγονός αυτό εγείρει το ερώτημα μήπως είναι ακόμα πολύ νωρίς για την αγορά να φλερτάρει με τα 3 USD/θερμίδα. Μια υπερβολική άνοδο στην εβδομαδιαία τροφοδοσία των αποθεμάτων θα μπορούσε να οδηγήσει αφύσικα ψηλά τα αποθέματα, και σε επίπεδα κοντά στην πλήρη δυναμικότητα τον Οκτώβριο.
Ο χρυσός πέρασε την προηγούμενη εβδομάδα σε φάση σταθεροποίησης, μετά την τελευταία του άνοδο. Αυτό βοήθησε τους επενδυτές να αναζητήσουν σχετική αξία σε άλλα μέταλλα. Την ανακάλυψαν στο ασήμι, το οποίο παραμένει σχετικά φθηνό συγκριτικά με τους μακροπρόθεσμους μέσους όρους, και στην πλατίνα, όπου η έκπτωση προς τον χρυσό άγγιξε το ρεκόρ των 350 USD/ουγγιά.
Παρά την ήδη αυξημένη ζήτηση και τοποθέτηση στα πολύτιμα μέταλλα, η συνολική εικόνα συνεχίζει να παρέχει στήριξη. Η επιβραδυνόμενη ανάπτυξη, η πιθανότητα μιας ακόμα πιο χαλαρής νομισματικής πολιτικής και οι χαμηλές ομολογιακές αποδόσεις ρεκόρ, έχουν βοηθήσει να δημιουργηθεί ισχυρή και συνεχόμενη ζήτηση από τους επενδυτές σε πραγματικό χρήμα.
Η θετική δυναμική για τον χρυσό συνεχίζει, επίσης, να προσελκύει hedge fund και commodity trading advisor (CTA) μέσω Futures. Οι εν λόγω επενδυτές αντιδρούν πιο έντονα σε δυσμενείς κινήσεις, αλλά βλέποντας τη στήριξη να παραμένει στα 1.305 USD/ουγγιά, μέχρι στιγμής δεν διακρίνουν κάποιον λόγο ώστε να αλλάξουν στάση και να μειώσουν την ήδη ύψους ρεκόρ θέση αγοράς.
Όσο οι τρεις προαναφερθέντες παράγοντες συνεχίζουν να υφίστανται, η στήριξη στον κλάδο θα συνεχιστεί και αυτό θα ωθήσει τον χρυσό προς τα 1.400 USD/ουγγιά τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.
Η αναλογία χρυσού/αργυρού, ο οποίος καταγράφει τον αριθμό ουγγιών αργύρου που απαιτούνται για την αγορά μίας ουγγιάς χρυσού, τον Μάρτιο έφθασε στο 83,5 − νέο υψηλό για την περίοδο μετά την κρίση του 2008. Έκτοτε, η βελτιωμένη πρόβλεψη για τη ζήτηση οδήγησε την αναλογία σε πωλήσεις και στο 69, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2014. Με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο της αναλογίας στο 60, ο άργυρος ενδέχεται να συνεχίσει να προσφέρει υπεραποδόσεις.
Αυτή τη στιγμή ο χρυσός στοχεύει στα 1.366 USD/ουγγιά, την τεχνική συνέχεια του ράλι Μαΐου-Ιουνίου. Τα 1.400 USD/ουγγιά αποτελούν το επόμενο όριο. Η στήριξη διαμορφώνεται στα 1.305 USD/ουγγιά, με απαραίτητη μια διάσπαση κάτω από τα 1.290 USD/ουγγιά προκειμένου να προκληθεί μια νευρική ρευστοποίηση των θέσεων αγοράς.
Η προσοχή προς το αργό πετρέλαιο ήταν περιορισμένη την εβδομάδα που πέρασε, και εκτιμούμε ότι η τάση του να κινείται εντός εύρους θα συνεχιστεί και τις επόμενες εβδομάδες. Το φαινόμενο contango, το οποίο αποτυπώνει μια αγορά υπερπροσφοράς, βρίσκεται ξανά σε άνοδο, γεγονός που υποδεικνύει ότι η αγορά ετοιμάζεται να υποδεχθεί νέες ποσότητες πετρελαίου από τη Νιγηρία και τον Καναδά.
Τα αποθέματα και η παραγωγή στις ΗΠΑ εξακολουθούν να βρίσκονται σε πτώση, όμως παράλληλα παρατηρούμε άνοδο των αποθεμάτων στη βενζίνη, που έχει οδηγήσει σε χαμηλά περιθώρια για τα διυλιστήρια. Αυτό θα αποτελέσει πηγή ανησυχίας πλησιάζοντας στον Αύγουστο, περίοδο όπου η ζήτηση για βενζίνη επιβραδύνεται, αφού φθάνει το τέλος της περιόδου αυξημένων οδικών μετακινήσεων.
Οι φόβοι για τις επιπτώσεις στην αύξηση της ζήτησης από το Brexit και τη χαμηλότερη παγκόσμια ανάπτυξη θα μειώσουν επίσης την προοπτική ανόδου και κατά το γ’ τρίμηνο. Βραχυπρόθεσμα, το αργό πετρέλαιο WTI έχει σταθεροποιηθεί σε εύρος τιμής μεταξύ 45,80 και 50,00 USD, ενώ το Brent μεταξύ 46,50 και 51,50 USD.
