Από την έντυπη έκδοση
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Επιστημονική ομάδα της ARTION
με την καθοδήγηση του Γιώργου Δαλιάνη www.artion.gr
Παροχή πιστώσεων και ΦΠΑ
*Πρόσφατα εκδόθηκαν δύο αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που αφορούν τη χορήγηση έντοκων δανείων και τα τέλη χαρτοσήμου. Συγκεκριμένα, με την υπ’ αριθ. 2163/2020 απόφαση του Β’ Τμήματος του ΣτΕ (όμοια και η υπ’ αριθ. 2323/2020 του ίδιου Τμήματος) κρίθηκε ότι η χορήγηση έντοκων δανείων αποτελεί δραστηριότητα υπαγόμενη στο καθεστώς ΦΠΑ και δεν υπόκειται σε τέλη χαρτοσήμου. Το Συμβούλιο της Επικρατείας, με το δεδομένο ότι η χορήγηση έντοκου χρηματικού δανείου ως διάθεση κεφαλαίου σε τρίτον, έναντι του οποίου (κεφαλαίου) καταβάλλεται η δέουσα αμοιβή υπό μορφή τόκων, συνιστά παροχή υπηρεσιών από επαχθή αιτία, έκρινε ότι η εν λόγω δραστηριότητα υπάγεται σε καθεστώς ΦΠΑ, αλλά έχει με βάση διάταξη (άρθρο 22 του Κώδικα ΦΠΑ) απαλλαγή από την επιβολή ΦΠΑ, όπως π.χ. οι υπηρεσίες εκπαίδευσης, οι ασφαλιστικές υπηρεσίες κ.λπ. Η δραστηριότητα αυτή, για να τυγχάνει της ως άνω φορολογικής αντιμετώπισης, θα πρέπει να παρέχεται από μία επιχείρηση (όχι από ιδιώτη), π.χ. από μία εμπορική εταιρεία που είναι υποκείμενη στον ΦΠΑ, ακόμη και εάν η παροχή των πιστώσεων γίνεται ευκαιριακά.
Περαιτέρω, με το άρθρο 63, παρ. 1β του Κώδικα ΦΠΑ καταργήθηκαν οι διατάξεις για την επιβολή τελών χαρτοσήμου στις πράξεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΦΠΑ (πλην ορισμένων εξαιρέσεων) και δεν μπορεί να επιβληθεί χαρτόσημο αν η πράξη υπόκειται σε ΦΠΑ. Συνεπώς, η ως άνω οικονομική δραστηριότητα χορήγησης έντοκων δανείων, ως υπαγόμενη στο καθεστώς ΦΠΑ, δεν υπόκειται σε τέλη χαρτοσήμου. Το σκεπτικό εδώ είναι ότι ο νομοθέτης για όσες περιπτώσεις ήθελε να επιβάλει τέλη χαρτοσήμου τις κατονόμασε ρητά, ενώ αντίθετα στον ΦΠΑ υπάγονται όλες οι παρεχόμενες υπηρεσίες, εκτός από εκείνες που τυγχάνουν ρητής απαλλαγής από αυτόν, με βάση τη σχετική νομοθεσία ΦΠΑ.
Παρεπόμενες υπηρεσίες εκπαίδευσης και ΦΠΑ
*Μια σημαντική απαλλαγή από την επιβολή ΦΠΑ είναι οι υπηρεσίες εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις παραγράφους ιβ και ιγ του άρθρου 22 του ν. 2859/2000 (Κώδικας ΦΠΑ), όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν, απαλλάσσονται από την επιβολή ΦΠΑ:
ιβ) η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης γενικά και οι στενά συνδεόμενες με αυτή παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που παρέχονται από δημόσια εκπαιδευτήρια ή από άλλα πρόσωπα αναγνωρισμένα από την, κατά περίπτωση, αρμόδια αρχή.
ιγ) η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.
Σημειώνουμε ότι η εν λόγω απαλλαγή ίσχυε και υπό τον προϊσχύοντα Κώδικα ΦΠΑ (βλ. άρθρο 18 ν. 1642/1986 παρ. 1 περιπτ. ιγ και ιδ). Φυσικά, αυτή η γενική απαλλαγή έχει εξειδικευθεί μέσω των σχετικών ερμηνευτικών εγκυκλίων. Όπως διευκρινίστηκε από τη Φορολογική Διοίκηση, οι υπηρεσίες μεταφοράς, σίτισης και στέγασης των μαθητών που προσφέρονται από ιδιωτικά ή δημόσια εκπαιδευτήρια κάθε μορφής (σχολεία, σχολές, νηπιαγωγεία κ.λπ.) θεωρούνται ότι συνδέονται στενά με την προσφερόμενη από αυτά εκπαίδευση και απαλλάσσονται από τον φόρο προστιθέμενης αξίας. Έτσι, σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, απαλλάσσονται τα ακαθάριστα έσοδα που εισπράττουν οι πιο πάνω επιχειρήσεις για τη μεταφορά των μαθητών τους (με δικά τους ή ξένα μεταφορικά μέσα), ή για την παροχή σε αυτούς τροφής και στέγασης.
Διευκρινίζεται σχετικά ότι αν η μεταφορά, η σίτιση και η στέγαση μαθητών γίνεται όχι από τις πιο πάνω επιχειρήσεις, αλλά από άλλες που δεν έχουν καμία σχέση με την παροχή εκπαίδευσης και αγωγής, π.χ. από μεταφορική επιχείρηση, επιχείρηση εκμετάλλευσης εστιατορίου κ.λπ., δεν απαλλάσσονται από τον φόρο προστιθέμενης αξίας. Περαιτέρω, δεν απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ η προμήθεια εκπαιδευτικού υλικού.
Δημοφιλή ερωτήματα
*Τα μη χρησιμοποιηθέντα φορολογικά βιβλία ή στοιχεία δεν έχουμε την υποχρέωση να τα διαφυλάσσουμε και η τυχόν απώλειά τους δεν αποτελεί φορολογική παράβαση (βλ. ΔΕΔ 1736/2018).
