Από την έντυπη έκδοση
Της Λέττας Καλαμαρά
[email protected]
Πλήθος παρατηρήσεων και επισημάνσεων από την πλευρά της αγοράς και των ειδικών του χώρου της εξορυκτικής βιομηχανίας συνοδεύουν το νομοσχέδιο για τα λατομικά ορυκτά που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι και τις 19 Ιουλίου μετά και τη λήξη της παράτασης που είχε δοθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Όπως επισημαίνεται από στελέχη της αγοράς, πολλοί από τους οποίους συμμετείχαν στις συζητήσεις με τα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη προτού βγει το νομοσχέδιο στη διαβούλευση, «το νομοσχέδιο έχει αρκετές τεχνικές ασάφειες και αλληλοσυγκρουόμενες διατυπώσεις, αλλά και ελλείψεις σε βασικά σημεία του, που απαιτούν βελτίωση προκειμένου να καταστεί λειτουργικό εργαλείο στα χέρια των επιχειρήσεων που το περίμεναν εδώ και πολλά χρόνια».
Επίσης πολλές ενστάσεις έχει εγείρει το θέμα του τρόπου της συνέχισης της μίσθωσης των ιδιωτικών λατομείων, το θέμα διευθέτησης των αμφισβητούμενων ιδιοκτησιών, η επιβολή του πράσινου τέλους μετά τα 40 έτη λειτουργίας του λατομείου, η επιβολή προστίμων με βάση τον αριθμό των εργαζομένων των επιχειρήσεων. Ωστόσο, η αγορά επισημαίνει πως θα περιμένει από την ηγεσία του υπουργείου να εντοπιστούν από κοινού και να αντιμετωπιστούν αρμοδίως οι ασάφειες και τα γκρίζα σημεία.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, η αξιοποίηση των ορυκτών πόρων αποτελεί με βάση τις ισχύουσες προβλέψεις, δραστηριότητα δημόσιας ωφέλειας. Πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα μονομερούς παράτασης της σύμβασης και για τα δημόσια και για τα δημοτικά λατομεία, εφόσον ο εκμεταλλευτής εκπληρώνει όλους τους όρους της ισχύουσας σύμβασης. Με την προτεινόμενη ρύθμιση, η παράταση πέραν των 40 ετών για τα ιδιωτικά λατομεία, γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη του ιδιοκτήτη της έκτασης του λατομικού χώρου. Ο ΣΜΕ υποστηρίζει πως αυτή η ρύθμιση μπορεί να οδηγήσει σε εκβιασμό του φορέα εκμετάλλευσης και σε αδιαφανείς χειρισμούς, αφού πλέον ρυθμίζεται από το προτεινόμενο νομοσχέδιο το πάγιο και αναλογικό μίσθωμα που φτάνει στο ανώτατο θεμιτό, όπως επίσης και οι περιβαλλοντικοί και τεχνικοί όροι λειτουργίας του λατομείου. Σε περίπτωση διαφωνίας εκμισθωτή και μισθωτή, ο φορέας εκμετάλλευσης οδηγείται αναίτια σε έξωση από τον λατομικό χώρο, παρά το ότι έχει εκπληρώσει όλους τους όρους της συμφωνίας (μισθωτικούς, περιβαλλοντικούς, τεχνικούς κ.λπ.). Στην περίπτωση αυτή υπάρχει κατασπατάληση ορυκτών πόρων και περαιτέρω επιβάρυνση φυσικών πόρων γιατί κατ’ αυτόν τον τρόπο ο φορέας εκμετάλλευσης θα οδηγηθεί σε διάνοιξη νέου λατομείου για να πάρει ίδιες ποσότητες πόρων, επιβαρύνοντας το περιβάλλον.
Αναφορικά με τους αποχαρακτηρισμούς οι εταιρείες μέλη του ΣΜΕ προτείνουν μετά τη λήξη της πενταετίας, χωρίς ενεργοποίηση μιας λατομικής περιοχής, να προσδιορίζεται συγκεκριμένο εύλογο χρονικό διάστημα (2 χρόνια), στο οποίο αυτή να αποχαρακτηρίζεται, άλλως να καταργείται αυτοδίκαια μετά την παρέλευση του εύλογου χρονικού διαστήματος. Όσον αφορά τα πρόστιμα και τις κυρώσεις, ο ΣΜΕ διατυπώνει πως τα πρόστιμα πρέπει να λειτουργούν αποτρεπτικά ή διορθωτικά της παράβασης και όχι εισπρακτικά.
Αυτός ο συσχετισμός δεν ευνοεί τη συμμόρφωση, την πάταξη της παρανομίας, την επιβολή μέτρων με σκοπό τη διόρθωση της διαδικασίας καθώς και την επιβολή ίδιων ποιοτικά απαιτήσεων έναντι όλων. Με τα πρόστιμα όπως περιγράφονται στο άρθρο 17 του νέου νομοσχεδίου και με επιθεωρήσεις οι οποίες με τις λιγοστές δυνάμεις που διαθέτουν, δεν μπορούν να παρεμβαίνουν ελεγκτικά και καθοδηγητικά σε μαζική κλίμακα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δημιουργείται μεγάλη απόσταση από το να επιτευχθεί ο πανευρωπαϊκός και ελληνικός στόχος ανόδου της ποιότητας εργασίας και λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Όσον αφορά το πράσινο τέλος, ο ΣΜΕ υποστηρίζει την κατάργηση της διάταξης αυτής, η οποία είναι πρωτοφανής.
