Από την έντυπη έκδοση
Κανόνες και προϋποθέσεις για τα Αμοιβαία Κεφάλαια Χρηματαγοράς (ΑΚΧΑ) που βρίσκονται υπό διαχείριση ή διατίθενται σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιγράφει ο σχετικός κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που στοχεύει στη διατήρηση της σταθερότητας στην αγορά αυτή, μέσω προδιαγραφών σε ό,τι αφορά κυρίως τη σύνθεσή τους.
Τα Αμοιβαία Κεφάλαια Χρηματαγοράς αποτελούν εργαλείο βραχυπρόθεσμης διαχείρισης ρευστών διαθεσίμων, το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως από επιχειρήσεις που επιδιώκουν να επενδύσουν βραχυπρόθεσμα τα πλεονάζοντα ρευστά διαθέσιμά τους. Η χρηματοπιστωτική κρίση ανέδειξε χαρακτηριστικά αυτής της κατηγορίας Α/Κ που τα καθιστούν ευάλωτα όταν εμφανίζονται δυσχέρειες στις αγορές. Για παράδειγμα, όταν οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων στα οποία έχει επενδύσει ένα ΑΚΧΑ αρχίσουν να μειώνονται, το αμοιβαίο κεφάλαιο δεν μπορεί πάντα να εγγυηθεί την άμεση εξαγορά και τη διατήρηση της αξίας της μονάδας ή του μεριδίου που έχει εκδώσει για τους επενδυτές. Ο Διεθνής Οργανισμός Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, υπογραμμίζοντας πως αυτό μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα για τα Αμοιβαία Κεφάλαια Χρηματαγοράς σταθερής ή αμετάβλητης καθαρής αξίας ενεργητικού.
Σε ό,τι αφορά τα επιλέξιμα περιουσιακά στοιχεία και σύμφωνα με τον κανονισμό της Ε.Ε. που τίθεται άμεσα σε ισχύ, ένα Α/Κ Χρηματαγοράς μπορεί να επενδύει μόνο σε μία ή περισσότερες από τις εξής κατηγορίες χρηματοπιστωτικών στοιχείων:
- Μέσω της χρηματαγοράς, συμπεριλαμβανομένων χρηματοοικονομικών μέσων που έχουν εκδοθεί ή είναι εγγυημένα χωριστά ή από κοινού από την Ένωση, από εθνικές, περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις των κρατών-μελών ή τις κεντρικές τράπεζές τους, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, την Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, κεντρική αρχή ή κεντρική τράπεζα τρίτης χώρας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τη Διεθνή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών ή οποιοδήποτε άλλο σχετικό διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή οργανισμό στον οποίο ανήκει ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη.
- Επιλέξιμες τιτλοποιήσεις και εμπορικά χρεόγραφα προερχόμενα από τιτλοποίηση (ABCP).
- Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα.
- Χρηματοοικονομικά παράγωγα μέσα.
- Συμφωνίες αγοράς και επαναπώλησης ή συμφωνίες επαναγοράς.
- Μερίδια ή μετοχές άλλων ΑΚΧΑ.
Ένα Αμοιβαίο Κεφάλαιο Χρηματαγοράς δεν μπορεί να προβεί σε ανοικτές πωλήσεις, άμεση ή έμμεση έκθεση σε μετοχές ή εμπορεύματα, σύναψη συμφωνίας δανειοδοσίας ή δανειοληψίας τίτλων ή οποιασδήποτε άλλης συμφωνίας που θα επιβάρυνε τα περιουσιακά στοιχεία του.
Κατάθεση σε πιστωτικό ίδρυμα είναι επιλέξιμη για επένδυση από ΑΚΧΑ, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) η κατάθεση είναι αποπληρωτέα σε πρώτη ζήτηση ή είναι δυνατόν να αποσυρθεί ανά πάσα στιγμή,
β) η κατάθεση καθίσταται ληξιπρόθεσμη το πολύ σε 12 μήνες,
γ) το πιστωτικό ίδρυμα έχει την καταστατική έδρα του σε κράτος-μέλος ή, αν το πιστωτικό ίδρυμα έχει την καταστατική έδρα του σε τρίτη χώρα, υπόκειται σε κανόνες προληπτικής εποπτείας που θεωρούνται ισοδύναμοι εκείνων του ενωσιακού δικαίου.
Για να επιλεγεί παράγωγο χρηματοπιστωτικό μέσο ως επένδυση από ένα Αμοιβαίο Κεφάλαιο Χρηματαγοράς θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά. Σε περίπτωση που είναι εξωχρηματιστηριακό παράγωγο θα πρέπει να ισχύουν τα εξής: Κατ’ αρχάς το παράγωγο μέσο να εξυπηρετεί μόνο τον σκοπό της αντιστάθμισης της διάρκειας και των κινδύνων επιτοκίου και συναλλαγματικής ισοτιμίας που εμπεριέχονται σε άλλες επενδύσεις του Α/Κ. Επίσης, οι αντισυμβαλλόμενοι σε πράξεις εξωχρηματιστηριακών παραγώγων να είναι ιδρύματα υποκείμενα σε προληπτική ρύθμιση και εποπτεία και να ανήκουν στις κατηγορίες που έχουν εγκριθεί από την αρμόδια αρχή του ΑΚΧΑ. Θα πρέπει, τέλος, να υπόκεινται σε καθημερινή αξιόπιστη και επαληθεύσιμη αποτίμηση και να υπάρχει η δυνατότητα πώλησης, ρευστοποίησης ή ακύρωσης με αντισταθμιστική πράξη ανά πάσα στιγμή.
Η συμφωνία επαναγοράς είναι επιλέξιμη από τα ΑΚΧΑ όταν πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) χρησιμοποιείται προσωρινώς, το πολύ για επτά εργάσιμες ημέρες, μόνο για διαχείριση ρευστότητας,
β) ο αντισυμβαλλόμενος, ο οποίος λαμβάνει τα στοιχεία ενεργητικού που μεταβιβάζει το ΑΚΧΑ ως εξασφάλιση στο πλαίσιο της συμφωνίας επαναγοράς, απαγορεύεται να πωλεί, να επενδύει, να δεσμεύει ή άλλως να μεταβιβάζει τα εν λόγω στοιχεία χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση του Α/Κ,
γ) τα μετρητά που λαμβάνει το Αμοιβαίο Κεφάλαιο Χρηματαγοράς στο πλαίσιο της συμφωνίας επαναγοράς μπορούν ή να τοποθετούνται σε καταθέσεις ή να επενδύονται στα στοιχεία ενεργητικού,
δ) τα μετρητά που λαμβάνει το ΑΚΧΑ ως τμήμα της συμφωνίας επαναγοράς δεν υπερβαίνουν το 10% των περιουσιακών του στοιχείων,
ε) το ΑΚΧΑ έχει το δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση ανά πάσα στιγμή με προειδοποίηση το πολύ δύο εργάσιμων ημερών.
Η συμφωνία αγοράς και επαναπώλησης είναι επιλέξιμη από το Αμοιβαίο Κεφάλαιο Χρηματαγοράς, υπό την προϋπόθεση ότι η αγοραία αξία των περιουσιακών στοιχείων που ελήφθησαν στο πλαίσιο της συμφωνίας αγοράς και επαναπώλησης είναι ανά πάσα στιγμή τουλάχιστον ίση με την αξία των μετρητών που καταβλήθηκαν. Το ΑΚΧΑ θα πρέπει επίσης να έχει το δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση ανά πάσα στιγμή κατόπιν προειδοποίησης το πολύ δύο εργάσιμων ημερών.
Τέλος, για να αγοράσει τα μερίδια ή μετοχές οποιουδήποτε άλλου ΑΚΧΑ, θα πρέπει να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις:
α) Δεν μπορεί περισσότερο από το 10% των περιουσιακών στοιχείων του ΑΚΧΑ-στόχου, σύμφωνα με τον κανονισμό κεφαλαίου ή τις καταστατικές πράξεις του, να επενδυθεί συνολικά σε μερίδια ή μετοχές άλλων ΑΚΧΑ,
β) το ΑΚΧΑ-στόχος δεν κατέχει μερίδια ή μετοχές στο ΑΚΧΑ-αγοραστή.
Ένα Αμοιβαίο Κεφάλαιο Χρηματαγοράς του οποίου έχουν αγοραστεί μετοχές και μερίδια δεν επενδύει στο AKXA-αγοραστή καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία το AKXA-αγοραστής κατέχει σε αυτό μερίδια ή μετοχές.
Επίσης, ένα Αμοιβαίο Κεφάλαιο Χρηματαγοράς μπορεί να αγοράσει τα μερίδια ή τις μετοχές άλλου ΑΚΧΑ εφόσον δεν έχει επενδυθεί περισσότερο από το 5% των περιουσιακών στοιχείων του σε μερίδια και μετοχές ενός μόνο ΑΚΧΑ. Δεν επιτρέπεται η επένδυση ποσοστού μεγαλύτερου του 17,5% των περιουσιακών στοιχείων του σε μερίδια ή μετοχές άλλων αμοιβαίων κεφαλαίων.
