Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Οι αναρτήσεις του Ντόναλντ Τραμπ στο Twitter μοιάζουν παρορμητικές, απροετοίμαστες και συχνά προκαλούν αναταράξεις. Ενδεχομένως όμως ο ίδιος να έχει υπολογίσει πολύ καλά τι κάνει, όπως αποκαλύπτει η τελευταία του ανάρτηση για το πετρέλαιο. Ανακοινώνοντας την απόφαση της Σαουδικής Αραβίας για αύξηση της παραγωγής της κατά 2 εκατ. βαρέλια- χωρίς να έχει συμφωνήσει το Ριάντ κάτι τέτοιο- γνώριζε ότι θα ασκήσει πίεση στο βασίλειο των Σαούντ για δράση, αλλά και θα αναζωπυρώσει την ένταση στις σχέσεις του με το Ιράν. Η τακτική Τραμπ έρχεται να ανεβάσει το θερμόμετρο στη Μέση Ανατολή, αλλά ο Αμερικανός πρόεδρος δεν είναι μόνος στο παιχνίδι. Στην πετρελαϊκή αγορά κυρίαρχος είναι και ο ρόλος της Ρωσίας. Και ενώ στη Συρία και το γεωπολιτικό πεδίο ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει συνάψει συμμαχία με την Τεχεράνη, στο ενεργειακό ξέρει ότι το συμφέρον του είναι η συνεργασία με το Ριάντ.
«Μόλις μίλησα με τον Βασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας και του εξήγησα ότι εξαιτίας της αναταραχής και των προβλημάτων στο Ιράν και τη Βενεζουέλα του ζητώ να αυξήσει την παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας, ίσως έως και 2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, για να καλύψει το κενό…. Οι τιμές πολύ υψηλές! Συμφώνησε!» έγραψε με εμφανή ενθουσιασμό στο λογαριασμό του στο Twitter ο Αμερικανός πρόεδρος.
Λίγες ώρες αργότερα τόσο η Σαουδική Αραβία- μέσω του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων- όσο και ο ίδιος ο Λευκός Οίκος αναγνώριζαν ότι καμία τέτοια συμφωνία δεν υπήρξε. Οι δύο άνδρες είχαν όντως τηλεφωνική συνομιλία, σε μία ένδειξη ότι οι σχέσεις των δύο χωρών, που είχαν «παγώσει» επί διακυβέρνησης Μπαράκ Ομπάμα, έχουν αναθερμανθεί επί Τραμπ. Ωστόσο απλώς συμφώνησαν στην ανάγκη να επανέλθει η ισορροπία στην αγορά και η Σ. Αραβία διαβεβαίωσε για την ικανότητά της να ρίξει περισσότερο αργό στην αγορά- αν χρειαστεί. Δεν συζητήθηκε κανένας συγκεκριμένος στόχος, ούτε υπήρξε δέσμευση για έξτρα 2 εκατ. βαρέλια.
Η εξέλιξη αυτή ήρθε λίγα μόλις 24ωρα μετά τη συμφωνία που επετεύχθη- ύστερα από σκληρές αντιπαραθέσεις- στους κόλπους του ΟΠΕΚ. Και παρόλο που η αρχική ανακοίνωση διαψεύστηκε, η αντίδραση του Ιράν ήταν άμεση και οργισμένη.
Σε επιστολή του στον πρόεδρο του ΟΠΕΚ το ιρανικό υπουργείο Πετρελαίου προειδοποίησε πως ενδεχόμενη αύξηση της παραγωγής της Σαουδικής Αραβίας πάνω από τα όρια, που αποφασίστηκαν στον ΟΠΕΚ, θα συνιστούσε προσβολή της συμφωνίας. Αφήνει έτσι να εννοηθεί ότι σε μία τέτοια περίπτωση δεν έχει ούτε το ίδιο υποχρέωση να ανταποκριθεί στα συμφωνηθέντα.
Αρκετά καυστικός ήταν σε συνέντευξή του στο Bloomberg o εκπρόσωπος της Τεχεράνης στον ΟΠΕΚ, Χοσεΐν Καζεμπούρ Αρντέμπιλι. «Αν ο Αμερικανός πρόεδρος τους ζήτησε να αυξήσουν την προσφορά κατά 2 εκατ. βαρέλια, τότε πρακτικά τους ζήτησε να βγουν από τον ΟΠΕΚ» σχολίασε. «Δεν υπάρχει τρόπος μία χώρα να ανεβάσει σε τέτοιο βαθμό πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια την παραγωγή της, εκτός και εάν αποχωρήσει από τον οργανισμό» πρόσθεσε.
Εν τω μεταξύ σε μία προσπάθεια να παρακάμψει τις αμερικανικές κυρώσεις, το Ιράν ανακοίνωσε σήμερα ότι θα επιτρέψει εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου από τον ιδιωτικό τομέα.
Σύμφωνα με αναλυτές η Σαουδική Αραβία έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή της έως και τα 12,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως για ένα διάστημα, προκειμένου να ανακόψει το ράλι του πετρελαίου. Οι τιμές του μπρεντ- του πετρελαίου που αγοράζει η Ευρώπη- εκτινάχθηκαν πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι στα μέσα Μαΐου, ενώ έχουν επιστρέψει κοντά σε αυτά τα επίπεδα τις τελευταίες ημέρες εν όψει των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν, αλλά και εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης στη Λιβύη.
Εάν όμως το Ριάντ επιλέξει να κάνει το χατίρι του Αμερικανού προέδρου θα πρέπει να είναι έτοιμο για μετωπική σύγκρουση με την Τεχεράνη. Ρόλο κλειδί θα έχει και η Ρωσία, η οποία στις διαπραγματεύσεις της με τον ΟΠΕΚ τάχθηκε στο πλευρό των Σαουδαράβων, αφήνοντας στα κρύα του λουτρού τον στενό σύμμαχό της, όπως χαρακτηρίζει η ίδια το Ιράν. Πίεζε για αύξηση της παραγωγής κατά τουλάχιστον 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
Η στάση αυτή βοηθά το Κρεμλίνο να προσεγγίσει και τις ΗΠΑ, με τις οποίες οι σχέσεις έχουν περάσει από σαράντα κύματα.
