Skip to main content

Οι παγίδες στον κόσμο των μηδενικών επιτοκίων

Από την άνοιξη η αγορά ομολόγων βιώνει ένα ατελείωτο πάρτι – μία αντίδραση στους φόβους ότι η καθίζηση του παγκόσμιου εμπορίου, η επιβράδυνση της κινεζικής και της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά και οι συνολικά αρνητικές δημογραφικές τάσεις στον ανεπτυγμένο κόσμο θα οδηγήσουν σε αναπόφευκτη ύφεση. Για κράτη, επιχειρήσεις, νοικοκυριά η ραγδαία πτώση στις αποδόσεις των ομολόγων και η προσδοκία για νέες μειώσεις επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες σημαίνουν ευκαιρίες δανεισμού. Για την πραγματική οικονομία συνολικά, όμως, η νέα αυτή κανονικότητα κρύβει και παγίδες.

Όπως εξηγεί η Σίλιβια Νταλλ Άντζελο, επικεφαλής οικονομολόγος της Hermes Investment Management, στη Wall Street Journal, η γήρανση του πληθυσμού σε συνδυασμό με την σχετικά χαμηλή παραγωγικότητα, σημαίνουν ασθενικές προοπτικές ανάπτυξης πιθανότατα για μεγάλο διάστημα και όχι μία προσωρινή ανάκαμψη. Η αίσθηση ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ θα παραμείνει υπό πίεση δίνει ώθηση στην τάση αποταμίευσης και βάζει φρένο στις επενδύσεις. Οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να μειώσουν όσο θέλουν τα επιτόκια, αλλά δεν μπορούν να ελέγξουν την τάση αυτή, προειδοποιεί. Αντιθέτως θα μπορούσαν να κάνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα. 

Στις ΗΠΑ οι παρενέργειες δεν είναι ακόμη εμφανείς, αφού τα επιτόκια της FED και οι αποδόσεις των ομολόγων είναι υψηλότερες από ό,τι στην Ευρώπη. Η απόδοση του αμερικανικού 10ετους έχει επιστρέψει κάτω από το 2% για πρώτη φορά από το 2016, αλλά δεν συγκρίνεται με του γερμανικού που έφτασε στο -0,33% ή του γαλλικού που επίσης για πρώτη φορά στα χρονικά διολίσθησε στο μηδέν. Ακόμη και η απόδοση του 10ετους πορτογαλικού ομολόγου, που κατά την κορύφωση της κρίσης χρέους είχε εκτιναχθεί στο 18%, σήμερα είναι μόλις στο 0,5%. 

Έχει δώσει το τόσο φθηνό κόστος δανεισμού ώθηση στην πορτογαλική οικονομία; Η απάντηση είναι αρνητική. Αντί να λειτουργήσει ως θετικός παράγοντας, ωθεί τις τράπεζες στο να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους για ασφάλεια στα πορτογαλικά κρατικά ομόλογα, που έχουν πάψει πια να θεωρούνται επένδυση υψηλού ρίσκου, αντί να τα ρίχνουν στην πραγματική οικονομία. 

Οι καταθέτες τόσο στην Πορτογαλία όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη «τιμωρούνται» και πάλι και αρκετοί εξ αυτών αναζητούν εναλλακτικές επενδύσεις αμφίβολης ασφάλειας, ορισμένες από τις οποίες είχαν βρεθεί ακόμη και στο επίκεντρο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης (όπως τα σύνθετα CDOs).  

Oι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων στην περιφέρεια της Ευρωζώνης προβλέπεται να παραμείνουν σε τροχιά πτώσης για αρκετά ακόμη, όχι μόνο γιατί προσφέρουν πιο ελκυστικές αποδόσεις από τα γερμανικά, αλλά και γιατί τα Bunds δεν είναι πια σε αφθονία. Με τη Γερμανία να έχει μειώσει το δημόσιο χρέος της στο 59% του ΑΕΠ από πάνω από 80% πριν από μία δεκαετία και την ΕΚΤ να έχει στην κατοχή της ένα μεγάλο κομμάτι της πίτας των γερμανικών ομολόγων, οι επιλογές των επενδυτών είναι περιορισμένες. Οι τίτλοι της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας μπαίνουν έτσι στο ραντάρ τους. 

Μένει να αποδειχθεί εάν επενδυτές και οικονομίες θα καταφέρουν να αποφύγουν τις παγίδες, για να αξιοποιήσουν τις όποιες ευκαιρίες.

naftemporiki.gr