Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Η Ελλάδα εφαρμόζει τον 4o υψηλότερο ΦΠΑ στην Ευρώπη. Η τιμή της αμόλυβδης είναι μέσα στις οκτώ υψηλότερες σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ από τον Ιανουάριο του 2017, που θα ενεργοποιηθούν και οι νέες αυξήσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης, η χώρα θα φιγουράρει μέσα στις πέντε ακριβότερες του πλανήτη. Μεταξύ των 20 πρώτων θα βρεθούμε από Γενάρη και στην τιμή του πετρελαίου κίνησης.
Οι «πρωτιές» δεν σταματούν εδώ: ο κλάδος της εστίασης -ζωτικό κομμάτι της τουριστικής βιομηχανίας- θα επιβαρύνεται με τον 3o υψηλότερο ΦΠΑ στην Ευρώπη, ενώ και στον ξενοδοχειακό κλάδο, αν συνδυαστεί ο ΦΠΑ με το τέλος διανυκτέρευσης που θα ενεργοποιηθεί από τις αρχές του 2018, θα βρεθούμε με το 5o «βαρύτερο» φορολογικό καθεστώς της Ευρώπης. Μεταξύ των πρώτων κατατασσόμαστε πλέον και όσον αφορά τη φορολόγηση των νομικών προσώπων (Α.Ε., ΕΠΕ και ΙΚΕ) αλλά και όσον αφορά τη φορολόγηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οι οποίες από την 1/1/2017 θα έχουν να αντιμετωπίσουν και τη σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το φορολογητέο εισόδημα.
Η σύγκριση των φορολογικών συντελεστών που εφαρμόζονται πλέον στην Ελλάδα με τους αντίστοιχους σε υπόλοιπα κράτη δικαιολογεί απόλυτα το γιατί η Τράπεζα της Ελλάδας, στην πρόσφατη έκθεση για τη νομισματική πολιτική, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου. Η ΤτΕ προειδοποιεί ανοικτά για αλλοίωση του ανταγωνισμού λόγω φόρων:
«Με την πρόσφατη αύξηση του βασικού συντελεστή από 23% σε 24% στον πολυνόµο του Μαΐου, η Ελλάδα θα διαθέτει τον τέταρτο υψηλότερο ΦΠΑ στην Ε.Ε., γεγονός που συνεπάγεται περαιτέρω επιβάρυνση του επενδυτικού κλίματος, ειδικότερα σε σύγκριση µε τις γειτονικές χώρες. Τα βιομηχανικά προϊόντα που παράγονται στην Κύπρο, επιβαρύνονται με ΦΠΑ 19%, στη Βουλγαρία με 20%, στη Ρουμανία με 16,5%, στην Τουρκία με 15% και στην Ιταλία με 22%. Παρά τις διαδοχικές αυξήσεις του συντελεστή τα τελευταία έτη, τα έσοδα από ΦΠΑ βαίνουν μειούμενα ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων της μεγάλης μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, της εκτεταμένης φοροδιαφυγής και της αναποτελεσματικότητας των εισπρακτικών μηχανισμών».
Τα στοιχεία από έρευνες που καταγράφουν τους φορολογικούς συντελεστές σε Ελλάδα και εξωτερικό, επιβεβαιώνουν το συμπέρασμα της ΤτΕ:
- Στη Βουλγαρία, ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ έχει οριστεί στο 20% και ο μειωμένος στο 9%, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει διαφορά τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων σε όλα τα προϊόντα και στις υπηρεσίες. Αντίστοιχοι είναι οι συντελεστές και στη Ρουμανία (υπερμειωμένος στο 5%, μειωμένος στο 9% και κανονικός στο 20%), ενώ η Κύπρος εφαρμόζει ΦΠΑ 19%, δηλαδή πέντε ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από τον αντίστοιχο της Ελλάδας (οι χαμηλοί συντελεστές είναι στο 5% και στο 9% αντίστοιχα). Μοναδικές χώρες με υψηλότερο συντελεστή συγκριτικά με τον ελληνικό παραμένουν η Ουγγαρία που ξεχωρίζει με το 27%, η Δανία, η Σουηδία και η Κροατία με το 25%, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στο 24% μαζί με την Φινλανδία.
- Η τιμή της αμόλυβδης στην Ελλάδα είναι αυτή τη στιγμή η 8η υψηλότερη σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2017 που θα υπάρξει περαιτέρω αύξηση λόγω της αναπροσαρμογής του ειδικού φόρου κατανάλωσης, είναι εξαιρετικά πιθανό να αναρριχηθούμε ακόμη υψηλότερα στην παγκόσμια κατάταξη. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της GlobalPetrolPrices, την υψηλότερη τιμή στον κόσμο αυτή τη στιγμή έχει το Χονγκ Κονγκ με 1,67 ευρώ ανά λίτρο, ενώ ακολουθούν η Νορβηγία με 1,61 ευρώ, η Ολλανδία και το Μονακό με 1,53 ευρώ, η Ισλανδία, η Δανία και η Ιταλία με 1,47 ευρώ. Στην Ελλάδα, η τιμή διαμορφωνόταν στις 13 Ιουνίου στο 1,44 ευρώ. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι με την προγραμματισμένη αύξηση της τιμής τον Ιανουάριο λόγω φόρων η τιμή της αμόλυβδης θα φτάσει κοντά στο 1,5 ευρώ και θα είναι μια από τις 3-4 υψηλότερες τιμές του πλανήτη. Ο λόγος για τον οποίο χιλιάδες αυτοκίνητα στη Βόρειο Ελλάδα επιλέγουν τα πρατήρια της Βουλγαρίας για να ανεφοδιάσουν τα οχήματά τους, είναι εμφανής στις τιμές λιανικής: Στα μέσα Ιουνίου, ένα λίτρο αμόλυβδης στη Βουλγαρία κόστιζε 99 λεπτά. Δηλαδή, ο κάθε οδηγός εξοικονομεί περίπου 22 ευρώ στο γέμισμα του ρεζερβουάρ ή περισσότερα από 600 ευρώ σε ετήσια βάση.
- Στο πετρέλαιο κίνησης, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 24η θέση του κόσμου, με την τιμή του λίτρου να διαμορφώνεται στο 1,12 ευρώ. Από την 1η Ιανουαρίου του 2017, όμως, η Ελλάδα θα κερδίσει πολλές θέσεις στη σχετική κατάταξη, καθώς η ανατίμηση θα είναι της τάξεως των 8-9 λεπτών ανά λίτρο, κάτι που σημαίνει -σε συνδυασμό και με την αύξηση του ΦΠΑ- η λιανική θα προσεγγίσει το 1,2 ευρώ σε μέσο πανελλαδικό επίπεδο. Αυτή τη στιγμή, τιμή υψηλότερη του 1,2 ευρώ έχουν σε ολόκληρο τον κόσμο η Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο (1,42 ευρώ), η Σουηδία (1,39 ευρώ), η Ισλανδία (1,35 ευρώ), η Ελβετία (1,33 ευρώ), το Ισραήλ και η Ιταλία (1,31 ευρώ), το Μονακό, το Χονγκ Κονγκ, ο Άγιος Μαρίνος, η Φινλανδία και η Ιρλανδία. Στη Βουλγαρία, ένα λίτρο πετρελαίου κίνησης κοστίζει 0,94 ευρώ και στη Ρουμανία 1,09 ευρώ.
Τι ισχύει για ομόρρυθμες- ετερόρρυθμες εταιρείες
- Ο συντελεστής του 29% που αποφασίστηκε να επιβληθεί στις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες είναι ο 2ος υψηλότερος στην Ευρώπη. Σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ, στη σχετική λίστα προηγείται η Γερμανία με 29,8%. Το Βέλγιο είναι επίσης υψηλότερα από την Ελλάδα αλλά μόνο για τις επιχειρήσεις που έχουν κέρδη πάνω από 25.000 ευρώ (και οι οποίες φορολογούνται με συντελεστή 31,93%). Οι εταιρείες με κέρδη έως 25.000 ευρώ φορολογούνται στο Βέλγιο με 24,98%. Μετά την Ελλάδα, ακολουθούν Λουξεμβούργο με 28,2%, Ιταλία με 27,5%, Νορβηγία με 27% και Αυστρία με 25%
- Στα νομικά πρόσωπα, το 29% που εφαρμόζει από φέτος η Ελλάδα είναι από τους υψηλότερες συντελεστές στην Ευρώπη και πολύ υψηλότερος τόσο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. όσο και του ΟΟΣΑ. Από τις ευρωπαϊκές χώρες, υψηλότερο συντελεστή έχουν μόνο η Γαλλία (31,33%), η Πορτογαλία (31,5%), η Ισπανία (30%) και το Βέλγιο (34%).
Τα βάρη σε ξενοδοχεία και κλάδο εστίασης
Στα ξενοδοχεία, ο ΦΠΑ του 13% είναι ο 6ος μεγαλύτερος στην Ευρώπη, καθώς προηγούνται η Δανία (με 25%), η Σλοβακία (με 20%), το Ηνωμένο Βασίλειο (με 20%) η Ουγγαρία (με 18%) και η Τσεχία (με 25%). Η πραγματικότητα, όμως, δεν είναι αυτή.
Το τέλος διανυκτέρευσης που ψηφίστηκε, στην πράξη θα αποδειχθεί ότι ισοδυναμεί με έμμεση αύξηση του ΦΠΑ.
Αν ληφθεί υπ’ όψιν και ο νέος έμμεσος φόρος, ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής δεν θα είναι 13% αλλά από 14,7% έως 17,5%, ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου. Και αυτό διότι μια διαμονή των 100 ευρώ (καθαρή αξία) θα καταλήγει να κοστίζει:
1. 114,7 ευρώ για ξενοδοχείο τριών αστέρων
2. 116,4 ευρώ για ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων και
3. 117,5 ευρώ για ξενοδοχείο πέντε αστέρων.
Οι επιχειρήσεις εστίασης έχουν να αντιμετωπίσουν την αύξηση του ΦΠΑ από το 23% στο 24% (ή από το 16% στο 24% αν δραστηριοποιούνται στα νησιά του Αιγαίου όπου καταργήθηκε το ειδικό καθεστώς).
Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι τέτοιος φορολογικός συντελεστής δεν επιβάλλεται παρά σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες.
Η Ουγγαρία επιβάλλει και στην εστίαση ΦΠΑ 27%, η Δανία είναι στο 25% και ακολουθεί η Ελλάδα με το 24%, αφήνοντας πλέον στην 4η θέση την Πορτογαλία με τον συντελεστή του 23%.
