Του Δημήτρη Ζοπουνίδη*
Αποτίμηση της κατάστασης στις αερομεταφορές
Τους τελευταίους μήνες, όλοι μας παρατηρούμε μια νέα πραγματικότητα να διαμορφώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Πολλές πτυχές της καθημερινότητας μας έχουν μεταβληθεί καθώς και συνήθειες του παρελθόντος έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και ο κλάδος της επιβατικής αεροπορίας. Αρχικά με την ακύρωση χιλιάδων πτήσεων και αεροσκαφών ( μερικά από τα οποία δεν θα ξανάπετάξουν, βλ. σχετική ανάλυση εδώ: https://www.naftemporiki.gr/story/1597400/proori-aposursi-megalon-aeroskafon-kai-covid-19 ), κάτι που οδήγησε στην αύξηση των ζημιών και των εξόδων αυτών και στην απόλυση μεγάλου μέρος του προσωπικού ( πιλότοι, αεροσυνοδοί, επίγεια εξυπηρέτηση και πολλά ακόμη σχετιζόμενα επαγγέλματα ). Αναπόφευκτα οι αεροπορικές προσέφυγαν σε κρατική και τραπεζική χρηματοδότηση για την τόνωση της ρευστότητάς τους, με κάποιες θυσίες βεβαίως. Μερικά παραδείγματα:
- Air France – KLM : Η Γαλλία και η Ολλανδία προσέφεραν πακέτο 9-11 δις ευρώ με όρους που σχετίζονται με την πώληση μέρους αεροσκαφών καθώς και τη διακοπή δρομολογίων που μπορούν να εκτελεστούν με τρένο υψηλής ταχύτητας (TGV) στο πλαίσιο περιβαλλοντικών στόχων.
- Lufthansa : Θα λάβει πακέτο ενίσχυσης 9 δις ευρώ με την κυβέρνηση να αποκτά το 25% των μετοχών της καθώς και δύο θέσεις στο Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας. Πηγές αναφέρουν ότι οι μέτοχοι είναι διστακτικοί σε αυτή την εκδοχή βεβαίως.
- Alitalia : Η ήδη χρεοκοπημένη Alitalia έλαβε άμεσα βοήθεια από την Ιταλική Κυβέρνηση, οδηγώντας στην κρατικοποίηση της.
- Iberia : Ο ισπανικός αερομεταφορέας θα λάβει κρατική ενίσχυση 1 δις ευρώ, μαζί με την επίσης ισπανική Vueling.
- Swiss, Brussels και Austrian :
Οι ελβετικές, βελγικές και αυστριακές αερογραμμές ( ανήκουν στον όμιλο Lufthansa ) θα λάβουν κρατική βοήθεια από τα κράτη τους που ξεπερνούν τα 1,5 δις στο σύνολο.
Σταδιακή επανέναρξη πτήσεων
Από τα μέσα Μαΐου οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως αρχίζουν σταδιακά την επαναλειτουργία πτήσεων συγκεκριμένων προορισμών, την πύκνωση των δρομολογίων τους και επακόλουθα την αποκαθήλωση μέρος του στόλου τους, όπου παρέμενε ανενεργός για κάμποσο χρονικό διάστημα. Ενδεικτικά σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του flightradar24, παγκοσμίως από μέσο όρο επιβατικών πτήσεων 28.000-29.000 καταλήγουμε στον Ιούνιο σε έναν μέσο όρο 45.000 οπού συνεχώς αυξάνεται όσο ανοίγουν οι χώρες τα εναέρια σύνορα τους. Μάλιστα, στις 18/06/2020 σημειώθηκαν πάνω από 50.000 πτήσεις επιβατικών αεροσκαφών ανά την υφήλιο.
Πρωτόκολλα ασφαλείας και μέτρα υγιεινής οδηγούν σε αλλαγές στις πτήσεις
Με στόχο την τόνωση του αισθήματος ασφαλείας των επιβατών και ταξιδιωτών, τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι αεροπορικές εταιρείες διαμόρφωσαν και θεσμοθέτησαν κανονισμούς και πρωτόκολλα ασφαλείας καθώς και έλαβαν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής που υποδεικνύονται από τους ιατρικούς οργανισμούς, οργανισμούς ασφαλείας πτήσεων και τους ειδικούς επιστήμονες.
Παραδείγματα αυτών των μέτρων είναι ( σύμφωνα με ανακοινώσεις αεροπορικών εταιρειών στις ιστοσελίδες τους):
- Υποχρεωτική χρήση μάσκας τόσο εντός του αεροδρομίου όσο και εντός του αεροσκάφους.
- Ειδική διαδικασία απολύμανσης στα αεροσκάφη ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις καθημερινώς.
- Τοποθέτηση plexiglass σε καίρια σημεία των αεροδρομίων ( εκδοτήρια εισιτηρίων, check-in desks, χώροι παράδοσης αποσκευών και άλλοι χώροι )
- Τήρηση των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας ( 2 μέτρα ) με ειδικές σημάνσεις και αυτοκόλλητα
- Μείωση καθήμενων σε χώρους αναμονής με ταμπέλες τοποθετημένες στις καρέκλες
- Όπου είναι δυνατό, η επιβίβαση πραγματοποιείται χωρίς τη χρήση λεωφορείου αλλά πεζή μέσω ειδικών διαβάσεων. Σε χρήση λεωφορείου χρησιμοποιείται το 50% του χώρου του.
- Το πλήρωμα καμπίνας χρησιμοποιεί μάσκες, γάντια και σε ειδικές περιπτώσεις γάντια μίας χρήσεως. Κάποιες αεροπορικές εταιρείες (πχ. Aegean Airlines) πραγματοποιούν τεστ Covid-19 για αυτά τα πληρώματα που ταξιδεύουν.
- Πολλές αεροπορικές εταιρείες έχουν προβεί στην προσωρινή διακοπή λειτουργίας των business lounge τους.
Παρακάτω αναλύεται η περίπτωση της εναέριας εξυπηρέτησης.
Εναέρια εξυπηρέτηση επιβατών:
Μία νέα διάσταση στα προνόμια εν πτήσει
Οι αερομεταφορείς έχοντας ως πρωταρχικό στόχο την τήρηση των υγειονομικών μέτρων και την τόνωση της ασφάλειας τόσο των επιβατών όσο και του προσωπικού τους έχουν αλλάξει και τους τρόπους περιποίησης των πρώτων. Η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα λαμβάνουν κύριο ρόλο σε αυτό το σημείο. Τα κύρια κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την αναπροσαρμογή αυτή είναι:
- Θέση πτήσης ( Economy, Premium Economy, Business Class, First Class ).
- Χρόνος πτήσης.
- Όσο το δυνατόν λιγότερες επαφές επιβατών με τη μάσκα ( εάν υπάρχουν μεγάλα γεύματα και ποτά, ο επιβάτης θα χρειαστεί να ανεβοκατεβάσει πολλές φορές την προσωπική του μάσκα ).
Γενικότερα, οι περισσότερες εταιρείες στρέφονται στη χρήση προπαρασκευασμένων γευμάτων.
Περιπτώσεις αερομεταφορέων που αναπροσάρμοσαν τον τρόπο εναέριας εξυπηρέτησης:
- Aegean Airlines :
Ο μεγαλύτερος αερομεταφορέας στη χώρα μας προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές στην φημισμένη για την ποιότητα και ποσότητα της εναέρια εξυπηρέτηση που παρέχει όλα αυτά τα χρόνια. Πιο συγκεκριμένα, η επιλογή ειδικού γεύματος καθώς και η προεπιλογή γεύματος στη Business Class δεν είναι προσωρινά διαθέσιμη στα πλαίσια των αλλαγών που έχουν εφαρμοστεί στην προσφορά φαγητού και ποτού εν πτήση, σύμφωνα με όσα αναφέρει στην επίσημη ιστοσελίδα της. Παράλληλα, προσφέρεται σακούλα με σνακ ( μπισκότα κυρίως, ένα μπουκαλάκι νερό και αντισηπτικό μαντηλάκι μίας χρήσης ). Ουσιαστικά, έχουν διακοπεί προσωρινά οι επιλογές μεταξύ χυμών, ζεστού καφέ και άλλων ποτών. Επιπλέον, οι χώροι αναμονής διακεκριμένων επιβατών της εταιρείας ( business lounge ) στην Θεσσαλονίκη και στη Λάρνακα, είναι προσωρινά εκτός λειτουργίας, ενώ στις 18/06 άνοιξε αυτό της Αθήνας ( Intra Senghen ζώνη ).
Φωτογραφία από δρομολόγιο εσωτερικού που πραγματοποιήθηκε 28/05/2020.
- British Airways :
Ο βρετανικός αερομεταφορέας αποφάσισε την αλλαγή των γευμάτων ανάλογα με την θέση και το χρόνο. Αρχικά, δεν υπάρχουν πολλές αλλαγές για τους επιβάτες της First Class, εκτός του ότι θα γίνεται χρήση προπαρασκευασμένων γευμάτων. Όσον αφορά την Business class, δεν θα λαμβάνουν πλέον ζεστά γεύματα ( hot meal ) ενώ στο εσωτερικό υπάρχει συγκεκριμένη επιλογή για όλες τις πτήσεις ( κρύα σαλάτα, κρέας, προπαρασκευασμένο σάντουιτς και τυριά ). Πρωινό θα σερβίρεται σε πτήσεις μεγάλης διάρκειας κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Στους επιβάτες οικονομικής θέσης δίνεται σφραγισμένη σακούλα με νερό, σάντουιτς σαλάτα και νερό.
Παράλληλα, στις πτήσεις μικρών αποστάσεων ( short-haul ) διέκοψε την παροχή αλκοόλ.
- KLM :
Τα ζεστά γεύματα σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας θα σερβίρονται σε πτήσεις που διαρκούν πάνω από 9 ώρες ενώ η χρήση αλκοόλ αναστάλθηκε προσωρινά.
- Turkish Airlines :
Η Turkish Airlines θα υποβαθμίσει όλες τις επιλογές γεύματος κατά την πτήση. Σε κάθε τάξη θα σερβίρεται ένα κουτί σνακ ή μια τσάντα σε πτήσεις που διαρκούν πάνω από 2 ώρες.
- Singapore Airlines :
Η εταιρεία έχει επίσης κάνει σαρωτικές αλλαγές στην υπηρεσία τροφίμων στις πτήσεις της. Σε πτήσεις μεγάλων αποστάσεων ( long-haul ) όλα τα γεύματα θα σερβίρονται σφραγισμένα, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μόλυνσης. Στις πτήσεις της προς Κίνα και Νοτιοανατολική Ασία, οι επιβάτες παίρνουν μια σακούλα σνακ με αντικείμενα όπως σάντουιτς, φρούτα, πατατάκια κ.λπ. - EasyJet, Virgin Atlantic :
Η πρώτη διέκοψε την παροχή αλκοόλ στους επιβάτες κατά τη διάρκεια της πτήσης και κάποιων αντίστοιχων διαδικασιών παροχής τροφίμων. Η δεύτερη παρέχει στους επιβάτες της πακέτα με μέσα υγιεινής ( μάσκες, γάντια κ.λπ. ) ενώ και αυτή δεν παρέχει πλέον αλκοόλ στις πτήσεις της.
- , αναμένεται αυτά τα μέτρα και οι περιορισμοί στα αεροπορικά ταξίδια, να διαρκέσουν ένα εύλογο χρονικό διάστημα καθώς η κανονικότητα προ του ιού θα αργήσει σχετικά. Κάποιες από τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί μπορεί να είναι μόνιμες. Η ουσία είναι ότι η προσαρμογή στην έστω και προσωρινή αυτή νέα διάσταση των ταξιδιών μας είναι σημαντική για την συνέχεια.
*Φοιτητής του τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
