Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Ένα νέο πλαίσιο για την προστασία της κύριας κατοικίας στο πρότυπο του «κυπριακού μοντέλου», υιοθέτηση της πρότασης του ΤΧΣ για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων, το οποίο προβλέπει την ίδρυση του APS (Asset Protection Scheme), μια «έκτακτη» ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και ένα μόνιμο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών, το οποίο θα ενεργοποιηθεί από το β’ εξάμηνο του 2019, περιλαμβάνει η διαπραγματευτική ατζέντα του υπουργείου Οικονομικών εν όψει της έναρξης των διαβουλεύσεων με τους θεσμούς.
Σύμφωνα με ανώτατο στέλεχος του ΥΠΟΙΚ, η προετοιμασία της ελληνικής πλευράς έχει μπει στο τελικό στάδιο, ενώ για σήμερα είναι προγραμματισμένη ευρεία επιτελική σύσκεψη με όλα τα εμπλεκόμενα υπουργεία προκειμένου να εξεταστούν όλες οι εκκρεμότητες της δεύτερης μεταμνημονιακής αξιολόγησης. Η κυβέρνηση έχει προετοιμαστεί για όλα τα θέματα που θα πέσουν στο τραπέζι, μεταξύ των οποίων είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού, αλλά ακόμη και οι αναδρομικές δικαστικές διεκδικήσεις διάφορων κοινωνικών ομάδων, μεταξύ των οποίων οι συνταξιούχοι, αλλά και οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων έχει πλέον οριστεί:
- Τη Δευτέρα 21 Ιανουαρίου αναμένεται η άφιξη των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα. Το «παρών» θα δώσει και το ΔΝΤ όπως ξεκαθαρίστηκε τόσο από ελληνικής πλευράς όσο και από τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ Τζέρι Ράις κατά τη διάρκεια της χθεσινής ενημέρωσης των εκπροσώπων του Τύπου στην Ουάσιγκτον. Μάλιστα, το Ταμείο αναμένεται να συντάξει τη δική του έκθεση.
- Η πρώτη συζήτηση σε επίπεδο υπουργών θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 22 Ιανουαρίου, ενώ η αποστολή των τεσσάρων θεσμών θα παραμείνει στην Αθήνα μέχρι και την Παρασκευή. Ενημέρωση για την πρόοδο επί των διαπραγματεύσεων θα υπάρξει στο EWG στο τέλος Ιανουαρίου, ενώ οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα παραδώσουν τη δική τους έκθεση προόδου στις 27/2.
- Στις 11 Μαρτίου θα πρέπει να ληφθεί η απόφαση στο Eurogroup για την εκταμίευση της δόσης με τα ANFAs και τα SMPs. Η ελληνική πλευρά θεωρεί δεδομένο ότι θα προχωρήσει η εκταμίευση της δόσης – «δεν υπάρχει κίνδυνος να μη γίνει η εκταμίευση» ανέφερε Έλληνας αξιωματούχος.
Όσον αφορά τα επιμέρους θέματα που αναμένεται να κυριαρχήσουν στις διαπραγματεύσεις της επόμενης εβδομάδας, οι ελληνικές θέσεις, όπως αποτυπώνονται από τα όσα υποστηρίζει αρμόδια κυβερνητική πηγή, έχουν ως εξής:
1. Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών: Η ελληνική πλευρά φέρεται να προωθεί δύο διαφορετικές ρυθμίσεις για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις εφορίες και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η πρώτη ρύθμιση -η οποία θα προβλέπει έως και 120 δόσεις- θα δίδεται για τακτοποίηση χρεών σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία, αλλά δεν θα αφορά όλους τους οφειλέτες. Το ζητούμενο είναι αυτή η «έκτακτη» ρύθμιση να προχωρήσει άμεσα. Επίσης, θα προχωρήσει το μέτρο που μελετά εδώ και αρκετό καιρό η ΑΑΔΕ σε συνεργασία με τις τράπεζες και το οποίο αφορά τη σταδιακή αποδέσμευση των δεσμευμένων τραπεζικών λογαριασμών, υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης θα έχει ενταχθεί σε ρύθμιση και θα αποπληρώνει τις δόσεις. Το ποσό της αποδέσμευσης του λογαριασμού θα είναι συνάρτηση του ποσού που θα καταβάλει ο οφειλέτης στην εφορία ή στο ασφαλιστικό ταμείο μέσω των δόσεων. Η δεύτερη ρύθμιση θα είναι μόνιμου χαρακτήρα. Χαρακτηρίστηκε ως «ολιστική» από τον παράγοντα του ΥΠΟΙΚ, καθώς θα αφορά οφειλές προς εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και τράπεζες. Θα είναι ένας μόνιμος εξωδικαστικός μηχανισμός (σ.σ.: ο υφιστάμενος λήγει στο τέλος του χρόνου), ο οποίος σχεδιάζεται να είναι έτοιμος προς νομοθέτηση και ενεργοποίηση μέσα στο β’ εξάμηνο.
2. Προστασία κύριας κατοικίας από τον πλειστηριασμό: Με τη φράση «η κυβέρνηση δεν προσανατολίζεται σε μια λύση τύπου νόμος Κατσέλη minus», ο κυβερνητικός παράγοντας θέλησε να καταδείξει ότι η ελληνική πλευρά δεν επιδιώκει ένα αυστηρότερο από το υφιστάμενο πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας, αλλά ένα καινούργιο πλαίσιο. Αυτό σχεδιάζεται να κινείται στα πρότυπα του κυπριακού μοντέλου, το οποίο προβλέπει το εξής: η ρύθμιση εξαρτάται επί της ουσίας από το ύψος του στεγαστικού δανείου, την αξία του ακινήτου, αλλά και την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη. Ορίζεται ένα όριο κατοικίας (π.χ., 120.000 ευρώ) προκειμένου να είναι ξεκάθαρο εξαρχής ποιες κύριες κατοικίες μπορούν να προστατευτούν από τον πλειστηριασμό και ποιες όχι. Στη συνέχεια συγκρίνεται το δάνειο με την αξία του ακινήτου. Αν το ύψος του δανείου ξεπερνά την αξία, τότε είναι ανοικτό το ενδεχόμενο «κουρέματος». Αν το δάνειο όμως υπολείπεται της αξίας του ακινήτου, δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Επίσης, για δανειολήπτες που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, είναι ανοικτό και το ενδεχόμενο επιδότησης της δόσης με κονδύλια από τον προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό αξιωματούχο, σε περίπτωση που το νέο πλαίσιο δεν είναι έτοιμο έως το τέλος Φεβρουαρίου είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να δοθεί νέα παράταση.
3. Μείωση αποθέματος «κόκκινων» δανείων: Η κυβερνητική πηγή παραδέχτηκε ότι το θέμα των «κόκκινων» δανείων είναι ίσως το πιο σημαντικό και πολύπλοκο αυτής της διαπραγμάτευσης. Η ελληνική πλευρά είναι πιο κοντά στο σχέδιο του ΤΧΣ για το APS (Asset Protection Scheme). Και αυτό διότι υπάρχει ήδη η σχετική εμπειρία στην Ευρώπη δεδομένου ότι έχει υιοθετηθεί και στην Ιταλία. Για την πρόταση της ΤτΕ η κυβερνητική πηγή άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να ενσωματωθεί στο όλο πλαίσιο αργότερα αν και εξέφρασε επιφυλάξεις δεδομένου ότι υπάρχει ενδεχόμενο να τεθεί θέμα κρατικών ενισχύσεων (σ.σ.: προφανώς λόγω της εμπλοκής του θέματος της αναβαλλόμενης φορολογίας).
4. Ιδιωτικοποιήσεις: Η ελληνική πλευρά σχεδιάζει να προχωρήσει άμεσα στην προκήρυξη της άδειας καζίνο στο Ελληνικό, αλλά και στην υπογραφή της σύμβασης για το «Ελευθέριος Βενιζέλος». Η αρμόδια κυβερνητική πηγή παραδέχτηκε ότι υπάρχουν καθυστερήσεις στην υπόθεση της Εγνατίας, μίλησε για προώθηση του νομοσχεδίου για την αγορά ενέργειας και τον διαχωρισμό των δικτύων, ενώ υποστήριξε ότι προχωρά η υπόθεση των λιμένων αλλά και των ΕΛ.ΠΕ.
Οι λύσεις για τα αναδρομικά
Για το θέμα των αναδρομικών διεκδικήσεων που έχουν εγείρει μέσω δικαστηρίων τόσο οι συνταξιούχοι όσο και οι δημόσιοι υπάλληλοι (σ.σ.: οι μεν διεκδικούν δώρα 800 ευρώ έκαστος αναδρομικά από το 2013 αλλά και επιστροφή των αναδρομικών που προκύπτουν από τις περικοπές που κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές, ενώ οι δε διεκδικούν αναδρομικά την καταβολή του δώρου των 1.000 ευρώ ανά δημόσιο υπάλληλο), έχει εκπονηθεί μελέτη από την υπουργό Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου αλλά και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη. Μεταξύ των λύσεων που εξετάζει η κυβέρνηση σε περίπτωση που κληθεί να επιστρέψει αναδρομικά, είναι η καταβολή των διεκδικούμενων ποσών σε πολλές δόσεις, ενώ σε ό,τι αφορά την ανάκτηση του δικαιώματος στο δώρο για το χρονικό διάστημα από εδώ και στο εξής, αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος έλεγε ότι αυτό μπορεί να λυθεί και νομοθετικά.
