Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Σε μακρόχρονη δημοσιονομική πίεση θα βρεθεί η Ελλάδα, καθώς υποχρεώνεται να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ έως το έτος 2060, ενώ δεν έχουν καθοριστεί ακόμα οι εκτιμώμενοι ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας.
Ειδικότερα, η συμφωνία προβλέπει τη δέσμευση της Ελλάδας σε ετήσια πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022, ενώ στη συνέχεια και μέχρι το 2060 τα πλεονάσματα καθορίστηκαν στο 2%.
Το ΔΝΤ, όπως ανέφερε και αξιωματούχος του, θεωρεί το 2% για μετά το 2022 υψηλό και ζητούσε να καθοριστεί στο 1,5%, ωστόσο ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε όπως και τον προηγούμενο μήνα έτσι και προχθές ήταν ανένδοτος, μάλιστα αρχικά ζητούσε 2,5% πρωτογενές πλεόνασμα.
Ο λόγος είναι απλός, όσο πιο μικρό είναι το πλεόνασμα τόσο περισσότερα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους θα ζητούσε το ΔΝΤ. Στο θέμα του χρέους, όπως αναμενόταν, το Βερολίνο δεν επέτρεψε τη λήψη των μέτρων ελάφρυνσης τώρα, ωστόσο οι Ευρωπαίοι έβαλαν στη συζήτηση και τη σημαντική παράμετρο της σύνδεσης της αποπληρωμής του χρέους με την ανάπτυξη.
Ειδικότερα, το Εurogroup επανέλαβε ότι θα κινηθεί το επόμενο διάστημα στη βάση της απόφασης του Μαΐου 2016, η οποία προβλέπει μια σειρά από μέτρα, όπως: τη χρήση των κερδών του 2014 από το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ που βρίσκονταν σε ειδικό λογαριασμό του ΕΜΣ, καθώς και των ομολόγων του ευρωσυστήματος από το δημοσιονομικό έτος 2017, την επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους από 0 έως 15 έτη, ενώ θα μπορούσαν να ληφθούν και άλλα μέτρα ώστε οι χρηματοδοτικές ανάγκες να παραμείνουν μεσοπρόθεσμα κάτω του 15% του ΑΕΠ και στη συνέχεια κάτω του 20%.
Το νέο στοιχείο που προέκυψε από τη συζήτηση είναι η γαλλική πρόταση για σύνδεση της ανάπτυξης με την αποπληρωμή των δανείων του ΕΤΧΣ, δηλαδή των χρημάτων της δεύτερης διάσωσης (περίπου 130 δισ. ευρώ). Αυτό θα αρχίσει να ισχύει μετά το τέλος του παρόντος προγράμματος, ενώ θα προβλεφθεί ένα μηχανισμός ο οποίος θα ενταχθεί στα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης, διασφαλίζοντας, όπως είπε και ο κ. Ντέισελμπλουμ, ότι η Ελλάδα θα αποπληρώνει περισσότερο χρέος όταν έχει μεγάλη ανάπτυξη, ενώ θα επιμηκύνεται η αποπληρωμή σε περιόδους ύφεσης.
Τον μηχανισμό θα αναλάβει να εκπονήσει το EWG. Πάντως, διευκρινίζεται ότι όλα τα μεσοπρόθεσμα μέτρα θα εφαρμοστούν στο τέλος του προγράμματος, το καλοκαίρι του 2018, μετά από μια εμπεριστατωμένη αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους. Τότε θα γίνει και η ποσοτικοποίησή τους.
Σημαντικό στοιχείο επίσης της απόφασης είναι η δέσμευση των Ευρωπαίων ότι θα βοηθήσουν την Ελλάδα να βγει στις αγορές, ενισχύοντας τη ρευστότητα της χώρας, ώστε να αυξηθεί και η εμπιστοσύνη των αγορών. Προφανώς θα πρόκειται για κεφάλαια από το περίσσευμα του δανείου της τρίτης διάσωσης. Το συνολικό ποσό που δεν αναμένεται να χρησιμοποιηθεί μπορεί να φτάσει τα 30 δισ. ευρώ από το σύνολο των 86 δισ. ευρώ που είχαν δεσμευθεί. Το ακριβές ποσό για την ενίσχυση της ρευστότητας της Ελλάδας θα καθοριστεί στο τέλος του προγράμματος.
Οι Ευρωπαίοι υπενθύμισαν τέλος και τη δυνατότητα που προβλέπει η απόφαση του Μαΐου 2016 για λήψη και μακροπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης εάν κριθεί αναγκαίο, όπως ένας νέος ανασχεδιασμός των δανείων της δεύτερης διάσωσης με επιβολή πλαφόν ή την αναβολή πληρωμής των επιτοκίων.
Η Αναπτυξιακή Τράπεζα
Σε ευρεία σύσκεψη του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής, η οποία θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 19 Ιουνίου, θα εξεταστούν οι χρηματοδοτικές δυνατότητες που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο του σχεδιασμού για την ίδρυση Αναπτυξιακής Τράπεζας στην Ελλάδα.
Το πράσινο φως για τη συγκεκριμένη ίδρυση δόθηκε κατά τη συνεδρίαση του Eurogroup, χωρίς όμως στην απόφαση να αναφέρονται λεπτομέρειες ούτε για τη λειτουργία ούτε για τον τρόπο χρηματοδότησης. Έτσι, στη σύσκεψη της Δευτέρας θα συζητηθούν συνολικά και η υπό ίδρυση Αναπτυξιακή Τράπεζα, αλλά και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που αναπτύσσουν δημόσιοι φορείς, όπως το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, το ΕΤΕΑΝ, Ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων, το Πράσινο Ταμείο, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κ.λπ.
Το ενδεχόμενο ίδρυσης Αναπτυξιακής Τράπεζας είχε αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς από το 2015, ενώ ομάδα εργασίας που είχε συγκροτηθεί στην Αντιπροεδρία της Κυβέρνησης υπό τον Γιάννη Δραγασάκη είχε επεξεργαστεί διάφορα σενάρια ίδρυσης ενός φορέα για τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων.
Τα σχέδια είχαν απορριφθεί από τους θεσμούς, με αποτέλεσμα το σχέδιο για τη δημιουργία αναπτυξιακής τράπεζας να ανασταλεί. Τώρα που δόθηκε το πράσινο φως από τους δανειστές, η κυβέρνηση ζητά πολιτική συναίνεση.
Όπως αναφέρεται και σε σχετικό κείμενο που εκδόθηκε από το γραφείο του Γιάννη Δραγασάκη, «η ίδρυση και η λειτουργία της αναπτυξιακής τράπεζας απαιτείται να έχει την ευρεία δυνατή αποδοχή από τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις της χώρας, καθώς ο χρονικός ορίζοντας λειτουργίας και δράσης είναι μεσομακροπρόθεσμος και δεν αφορά τη θητεία μιας κυβέρνησης και μόνο».
Ανάπτυξη και συντονισμός για ανάκαμψη της οικονομίας
Ένα μεγάλο μέρος της δήλωσης του Εurogroup αναφέρεται στην ανάπτυξη και στον συντονισμό των προσπαθειών για την ανάκαμψη της οικονομίας. Είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να έρθουν πρόσθετα χρήματα στη χώρα μας πέραν εκείνων που μας αναλογούν μέσω των διαρθρωτικών ταμείων για την περίοδο 2014-2020, συμπεριλαμβανομένων και των 970 εκατ. ευρώ που έφερε η ενδιάμεση αναθεώρηση του πακέτου για την περίοδο 2017-2020.
Ωστόσο, είναι εξαιρετικά χρήσιμη αυτή η κινητοποίηση γιατί αφενός μεν διασφαλίζει ότι η χώρα μας θα απορροφήσει όλους τους πόρους που της αναλογούν και αυτό δεν είναι αυτονόητο, ενώ από την άλλη με τη βοήθεια της Κομισιόν θα μπορέσει να αναζητήσει πρόσθετα δάνεια από το πακέτο Γιούνκερ, την ΕΤΕπ και διεθνείς οργανισμούς.
Όπως επισήμανε χθες η εκπρόσωπος της Κομισιόν, το βάρος πρέπει τώρα να επικεντρωθεί στην πλήρη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων, ενώ από τον Ιούλιο του 2015 μέχρι τώρα η Ελλάδα έχει απορροφήσει 11 δισ. ευρώ για δράσεις κυρίως στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Πρόσθεσε ότι το συνολικό πακέτο της περιόδου 2014-2020 ανέρχεται σε 35 δισ. ευρώ και πως η απορρόφηση έχει βελτιωθεί και θα βελτιωθεί περαιτέρω με την τεχνική βοήθεια και της Κομισιόν.
Το Eurogroup κάλεσε την Ελλάδα μαζί με τους θεσμούς να ετοιμάσουν ως το τέλος του έτους μια συνολική στρατηγική ενίσχυσης της ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων βελτιώσεων στο επενδυτικό κλίμα. Περαιτέρω επιλογές για την ενεργοποίηση επιπρόσθετων πόρων από εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και άλλους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς (όπως η Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης) πρέπει να εξεταστούν, τονίζεται στα συμπεράσματα.
Το Eurogroup στηρίζει επίσης τις προσπάθειες των ελληνικών αρχών να εργαστούν με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς στη δημιουργία μιας Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας που θα συντονίζει την εφαρμογή των δραστηριοτήτων προώθησης και ανάπτυξης.
Τέλος, οι Ευρωπαίοι κάλεσαν την Ελλάδα, την Κομισιόν και τους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς να συνεργαστούν για να ενισχύσουν την εξέλιξη βιώσιμων επενδυτικών έργων. Προσπάθειες πρέπει να γίνουν για την αύξηση της τεχνικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Πύλη Επενδυτικών Έργων του πακέτου Γιούνκερ.
Η εμπλοκή με ΤΑΙΠΕΔ
Ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών Λουίς Ντε Γκίντος ζήτησε επιτακτικά και πριν γίνει η εκταμίευση της δόσης να απαλλαγούν οι τρεις ξένοι υπάλληλοι του ΤΑΙΠΕΔ (Ισπανός, Σλοβάκος, Ιταλός) που διώκονται για πωλήσεις δημόσιας περιουσίας σε χαμηλότερες τιμές από εκείνες της αγοράς.
Υπενθυμίζεται ότι οι θεσμοί έχουν ζητήσει εδώ και καιρό από την Αθήνα να διασφαλιστεί το ακαταδίωκτο για τους υπαλλήλους του ΤΑΙΠΕΔ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσακαλώτος στη συζήτηση που έγινε υποσχέθηκε ότι το θέμα θα επιλυθεί άμεσα.
Εξάλλου, καθησυχαστικό εμφανίζεται το Μαξίμου για το ζήτημα της εκταμίευσης της δόσης των 8,5 δισ. ευρώ, διαβεβαιώνοντας πως «θα γίνει ό,τι χρειαστεί» προκειμένου να λυθεί το πρόβλημα με την αμνηστία των ξένων στελεχών του ΤΑΙΠΕΔ.
«Η Ελλάδα θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο προκειμένου το θέμα που έχει προκύψει με τους τρεις εμπειρογνώμονες του ΤΑΙΠΕΔ να διευθετηθεί άμεσα και αποτελεσματικά» ανέφεραν πηγές από το περιβάλλον της κυβέρνησης. «Δεν υφίσταται κανένας λόγος ανησυχίας» έσπευσαν να προσθέσουν, στο ίδιο πλαίσιο.
Εξάλλου, ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί υποστήριξε ότι «το πρόβλημα πρέπει να λυθεί άμεσα», ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι «δεν χρειάζεται να υπάρξουν δραματοποιήσεις». «Η εκταμίευση θα γίνει κανονικά και στην ώρα της, καθώς θα λύσουμε το πρόβλημα» έσπευσε να προσθέσει.
Υπενθυμίζεται πως το 2015 οι εισαγγελικές αρχές άσκησαν δίωξη σε έξι στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ -τρεις Έλληνες και τρεις ξένους- για την πώληση 28 ακινήτων του ελληνικού Δημοσίου. «Εάν δεν υπάρξει λύση στην υπόθεση των τριών ξένων ειδικών, το Eurogroup θα μπλοκάρει τη δόση» επανέλαβε ο κ. Ντε Γκίντος.
Το 2016 η Κομισιόν είχε παρέμβει στην υπόθεση, ζητώντας από τις ελληνικές αρχές να αποσύρουν τις κατηγορίες, οι οποίες αφορούσαν την «απιστία εις βάρος του Δημοσίου».
