Από την έντυπη έκδοση
Tων Θάνου Τσίρου και Γιώργου Κούρου
«Δεύτερη ευκαιρία» στους πολίτες που δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις οφειλές τους είτε προς το Δημόσιο είτε προς τις τράπεζες θα προσφέρει το νέο, ενιαίο σύστημα ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών που θα ενεργοποιηθεί από τον Μάιο, αφού δηλαδή εκπνεύσει και η προθεσμία υπαγωγής των οφειλετών στην πλατφόρμα για τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια.
Το νέο σύστημα θα ενσωματώνει και «δίχτυ προστασίας» για τα ευάλωτα νοικοκυριά, όπως αποκαλύπτει στη συνέντευξη που παραχώρησε στη «Ν» ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας. Επίσης, ξεκαθαρίζει ότι η κυβέρνηση έχει ήδη ξεκινήσει να θέτει επίσημο αίτημα στους θεσμούς για την παροχή της δυνατότητας στην Ελλάδα να «μεταφέρει» πιθανά υπερπλεονάσματα στον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς, ώστε να μην είναι υποχρεωτική η εξάντληση του όποιου διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου στο τέλος κάθε έτους.
Ο κ. Σταϊκούρας τονίζει ότι το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής -ο σχεδιασμός του οποίου έχει ήδη ξεκινήσει- θα προβλέπει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης για τα επόμενα τέσσερα χρόνια σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ενώ αναφέρει ότι το αίτημα για τη νέα πρόωρη αποπληρωμή μέρους του χρέους προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα κατατεθεί «υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις». Χαρακτηρίζει πρόωρο το να ξεκαθαρίσει πώς θα διανεμηθεί ο όποιος διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος σε περίπτωση που γίνει δεκτό το ελληνικό αίτημα για μείωση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2021.
Ωστόσο, χαρακτηρίζει «εξαιρετικά υψηλές» τις ασφαλιστικές εισφορές και κάνει λόγο για επαναξιολόγηση των δεδομένων με την κατάρτιση του προϋπολογισμού της επόμενης χρονιάς. Σε κάθε περίπτωση ο κ. Σταϊκούρας ξεκαθαρίζει ότι στον προϋπολογισμό του 2021 «θα περιλαμβάνεται περαιτέρω μείωση της φορολογικής και ασφαλιστικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων, μικρών, μεσαίων και μεγάλων, με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης».
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε ο υπουργός Οικονομικών στη «Ν» έχει ως εξής:
Περιμένουμε από την κυβέρνηση να καταθέσει το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής για την επόμενη 4ετία. Έχετε μια πρώτη εκτίμηση για τις βασικές προβλέψεις του; Σε τι ρυθμό ανάπτυξης ποντάρετε για την περίοδο μετά το 2020;
«Πράγματι, τις προσεχείς εβδομάδες ξεκινάνε οι διαδικασίες κατάρτισης του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής, με στόχο αυτό να είναι έτοιμο μέχρι τον Μάιο.
Σε αυτό θα αποτυπώνονται οι υψηλοί και διατηρήσιμοι ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης, υψηλότεροι σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, όπως ήδη αυτοί καταγράφονται και επιτυγχάνονται από το 2019.
Υψηλοί ρυθμοί που εκτιμάται ότι θα επιτευχθούν με τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, την παραγωγική αξιοποίηση όλων των συντελεστών παραγωγής, παραδοσιακών και νέων, και τον εμπλουτισμό, με αναπτυξιακή διάσταση, των πολιτικών που αφορούν όλα τα πεδία του πραγματικού κόσμου.
Παράλληλα θα αποτυπωθεί η στόχευσή μας για βελτίωση της ποιότητας του εθνικού πλούτου, μέσα από την ανασύνθεση των συστατικών του ΑΕΠ, δηλαδή της κατανάλωσης, των εξαγωγών, αλλά κυρίως των επενδύσεων, ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα της μεγέθυνσης της χώρας και να αυξάνεται η ανταγωνιστικότητά της στις διεθνείς αγορές».
Ποιοι θα ωφεληθούν κατά προτεραιότητα αν διασφαλιστεί ο στόχος μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων για το 2021;
«Είναι πρόωρο να μιλήσουμε για αυτό. Θα επαναλάβω απλώς ότι έχουμε δημόσια υποστηρίξει ότι το μεγαλύτερο μέρος του όποιου δημοσιονομικού χώρου θα κατευθύνεται σε μειώσεις φόρων, και ένα μικρότερο ποσοστό σε αυξήσεις δαπανών.
Μέσα από την υλοποίηση συγκεκριμένων πολιτικών, εκτιμώ ότι θα πρέπει να ενισχυθεί η οικονομική ανάπτυξη, η ισχύς της χώρας και η κοινωνική συνοχή».
Υποστηρίζετε την άποψη ότι ο όποιος διαθέσιμος χώρος προκύψει για το 2021 θα πρέπει κατά προτεραιότητα να δοθεί για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και όχι για τη νέα μείωση του φόρου εισοδήματος των επιχειρήσεων;
«Είναι γεγονός ότι οι ασφαλιστικές εισφορές είναι εξαιρετικά υψηλές. Και είναι δέσμευσή μας αυτές να μειωθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια, και σε βάθος τετραετίας. Ξεκινούμε ήδη από φέτος, με μείωση κατά 0,9% στους μόνιμα απασχολούμενους εργαζόμενους. Και προχωρούμε.
Θα επαναξιολογήσουμε τα δεδομένα με την κατάρτιση του Προϋπολογισμού για το 2021. Σε αυτόν θα περιλαμβάνεται περαιτέρω μείωση της φορολογικής και ασφαλιστικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων, μικρών, μεσαίων και μεγάλων, με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης.
Η κατανομή, ο βηματισμός και ο συνδυασμός αυτών των παρεμβάσεων θα αξιολογηθούν και θα αποφασιστούν την κατάλληλη στιγμή».
Είναι απόφαση της κυβέρνησης να διεκδικήσει και νέα πρόωρη αποπληρωμή των οφειλών προς το ΔΝΤ;
«Πράγματι, υπάρχει στον σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου και του ΟΔΔΗΧ ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Υπό συγκεκριμένες όμως προϋποθέσεις».
Με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος που ψηφίσατε τον Δεκέμβριο θα πορευτείτε για όλη την τετραετία ή να περιμένουμε και άλλες τροποποιήσεις; Η μισθωτή «μεσαία τάξη» περίμενε καλύτερη μεταχείριση από αυτήν που της επιφυλάσσει η νέα κλίμακα…
«Καταρχήν να επαναλάβω ότι η κλίμακα φορολογίας εισοδήματος είναι αυτή που είχαμε δεσμευθεί προεκλογικά να υλοποιήσουμε, γι’ αυτήν ψηφιστήκαμε και αυτή νομοθετήσαμε.
Επιπλέον να τονίσω ότι μία πολιτική την κρίνεις συνολικά, με τελικό αντικείμενο αξιολόγησης την ενίσχυση, με βιώσιμο τρόπο, του διαθέσιμου εισοδήματος. Δεν είναι ορθό να επικεντρωνόμαστε σε έναν μόνο φόρο. Εμείς, πέραν της μείωσης του εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος, προχωρήσαμε στη μείωση του ΕΝΦΙΑ, στη μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων για όλες τις επιχειρήσεις, στη μικρή μείωση της προκαταβολής φόρου, ενώ με το φορολογικό νομοσχέδιο βοηθάμε την οικονομική δραστηριότητα του παραγωγικού σκέλους της κοινωνίας, στο οποίο ανήκει και η μεσαία τάξη.
Σε κάθε περίπτωση δεν σταματάμε εδώ. Η οικονομία βρίσκεται σε μία δυναμική ανοδική τροχιά. Προσδοκούμε θετικές εξελίξεις. Στην περίπτωση αυτή θα προχωρήσουμε, το συντομότερο δυνατόν αλλά με δημοσιονομική ασφάλεια, σε περαιτέρω μειώσεις φορολογικών και άλλων βαρών, με προτεραιότητα στη μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης και στην περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ».
Εξαγγείλατε νέες ελαφρύνσεις για τον ΕΝΦΙΑ ταυτόχρονα με την εφαρμογή των νέων αντικειμενικών αξιών. Δεν είπατε τίποτα όμως για τις κλίμακες υπολογισμού των φόρων γονικών παροχών, δωρεών και κληρονομιών. Να περιμένουμε και εκεί παρεμβάσεις;
«Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι, σε βάθος τετραετίας, θα προχωρήσει σε σημαντικές μειώσεις φόρων, λαμβάνοντας υπόψη, κάθε φορά, τις δυνατότητες της οικονομίας. Και αυτό πράττουμε, με απόλυτη συνέπεια το τελευταίο εξάμηνο. Αξιολογούμε την αποτελεσματικότητα υφιστάμενων μέτρων, θέτουμε προτεραιότητες και σταδιακά υλοποιούμε πολιτικές ελάφρυνσης των βαρών από τις πλάτες της ελληνικής κοινωνίας.
Όταν είμαστε έτοιμοι και σίγουροι για κάτι, θα τοποθετούμαστε δημόσια».
Η αλλαγή χρήσης των κερδών από τα ANFAs και τα SMPs αποτελεί πλέον επίσημο αίτημα. Θα ζητήσουμε και τη δυνατότητα μεταφοράς των όποιων υπερπλεονασμάτων στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους;
«Είναι κάτι που ξεκινούμε να το θέτουμε».
Τα «όπλα» για δραστικό περιορισμό φοροδιαφυγής
Κύριε Σταϊκούρα, εκτός από την αύξηση των υποχρεωτικών ηλεκτρονικών πληρωμών, προγραμματίζετε άλλα μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής; Το λαθρεμπόριο σε καύσιμα και τσιγάρα, για παράδειγμα, εξακολουθεί να οργιάζει…
«Ο αγώνας που κάνουμε κατά της φοροδιαφυγής είναι διαρκής και ουσιαστικά είναι αγώνας υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης. Σε αυτό τον αγώνα χρησιμοποιούμε τα δικά μας “όπλα”. Όπως είναι η ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών ειδικά σε περιοχές με πολύ υψηλή τιμή αξίας ακινήτων, η ενίσχυση των ελέγχων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, η ενίσχυση των ηλεκτρονικών βιβλίων και της ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
Σχετικά με τις εστίες αυξημένου λαθρεμπορίου που αναφέρετε, στα καύσιμα και στα τσιγάρα, τις παρακολουθούμε στενά με σκοπό τον δραστικό περιορισμό τους. Προχωράμε σε στόχευση των ελέγχων και στην εφαρμογή έμμεσων τεχνικών ελέγχου για τον περιορισμό τους. Είναι πάντως γεγονός ότι η στόχευση που έχουμε και σταδιακά υλοποιούμε για χαμηλότερη φορολόγηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, βελτιώνει τη φορολογική συμμόρφωση και μειώνει τα κίνητρα για φοροδιαφυγή».
Ο σχεδιασμός για την εισφορά αλληλεγγύης
Η νέα κλίμακα υπολογισμού της εισφοράς αλληλεγγύης θα αφορά τα εισοδήματα του 2020; Και αν ναι, θα εφαρμοστεί αναδρομικά ή από τις αρχές του χρόνου; Πότε θα τη στείλετε στη Βουλή;
«Όταν δημιουργηθεί, με ασφάλεια, επιπλέον δημοσιονομικός χώρος. Είμαστε ακόμη στις πρώτες ημέρες του νέου έτους, και μόλις ξεκίνησε η εκτέλεση του Προϋπολογισμού. Ως προς το ύψος και τα χαρακτηριστικά της μείωσης, όλα στην ώρα τους».
Ενοποιημένο «δίχτυ ασφαλείας» για φυσικά και νομικά πρόσωπα
Το πλαίσιο ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών που θα υπάρχει μετά το τέλος Απριλίου -τότε θα εκπνεύσει η προθεσμία ένταξης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια- απασχολεί εκατομμύρια πολίτες με χρέη προς το Δημόσιο ή τις τράπεζες. Ο υπουργός Οικονομικών περιγράφει τις βασικές πτυχές αυτού του πλαισίου:
1. Όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα, όπως είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός, το πλαίσιο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά κ.λπ., θα ενοποιηθούν σε ένα.
2. Οι πολίτες θα αποκτήσουν μια «δεύτερη ευκαιρία» για να ανταποκριθούν στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους. Όπως εξηγεί ο κ. Σταϊκούρας, οι οφειλέτες είτε θα ρυθμίζουν τις οφειλές τους, είτε θα απαλλάσσονται από τα χρέη τους ύστερα όμως από τη ρευστοποίηση όλων των περιουσιακών τους στοιχείων εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος.
3. Η «δεύτερη ευκαιρία» -και η πιθανή διαγραφή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων μετά τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων- θα παρέχεται σε όσους αποδεικνύεται ότι δεν είχαν δόλο.
4. Το νέο σύστημα να ενσωματώνει, όπως αναφέρει ο υπουργός Οικονομικών, και ένα «δίχτυ προστασίας» για τα ευάλωτα νοικοκυριά, το οποίο όμως θα έχει διαφορετική μορφή από το υφιστάμενο.
Είναι σαφές ότι το νέο πλαίσιο δεν θα είναι τόσο ευνοϊκό όσο αυτό που υπάρχει σήμερα, ειδικά για τους δανειολήπτες με τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια που θέλουν να διασώσουν την πρώτη κατοικία τους από τον πλειστηριασμό. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση επαναλαμβάνει την πρόσκληση ένταξης στην πλατφόρμα πριν εκπνεύσει η προθεσμία στο τέλος Απριλίου.
Ολόκληρη η τοποθέτηση του κ. Σταϊκούρα για το θέμα της ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και τις τράπεζες έχει ως εξής:
Τον Απρίλιο κλείνει η πλατφόρμα για τις αιτήσεις προστασίας της κύριας κατοικίας από τον πλειστηριασμό. Έχετε εξαγγείλει ότι θα υπάρξει ένα νέο, ενιαίο πλαίσιο ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του; Η πρώτη κατοικία θα εξακολουθήσει να προστατεύεται έστω και για τους πλέον ευάλωτους;
«Να υπενθυμίσω καταρχήν ότι το υπουργείο Οικονομικών έδωσε παράταση τεσσάρων μηνών στο υφιστάμενο σχήμα προστασίας της πρώτης κατοικίας, το οποίο, με νόμο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, έληγε στο τέλος του 2019, ενώ παράλληλα ψήφισε σημαντικές βελτιώσεις στον νόμο που να επιτρέπουν σε περισσότερους οφειλέτες τη χορήγηση ρύθμισης.
Από την 1η Μαΐου θα αρχίσει να εφαρμόζεται το νέο θεσμικό πλαίσιο ρύθμισης χρεών και πτώχευσης φυσικών και νομικών προσώπων, το οποίο ως βασικό χαρακτηριστικό του έχει την ενσωμάτωση όλων των επιμέρους εργαλείων ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα (υπερχρεωμένα νοικοκυριά, προστασία 1ης κατοικίας, εξωδικαστικός μηχανισμός κ.ά.) σε ένα.
Τα χαρακτηριστικά του διαμορφώνονται, ωστόσο το σημαντικό είναι ότι θα προσφέρει δεύτερη ευκαιρία στα πρόσωπα που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις οφειλές τους, δηλαδή θα επιτρέπει τη ρύθμιση των οφειλών τους ή και την απαλλαγή τους από τυχόν υπόλοιπα οφειλών μετά τη ρευστοποίηση της περιουσίας, εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος και εφόσον δεν υφίσταται δόλος. Και “δίχτυ προστασίας” ευάλωτων νοικοκυριών, με άλλη μορφή, θα υπάρξει».
