Από την έντυπη έκδοση
Του Πάνου Κακούρη
[email protected]
Ακριβά κοστίζει στο δημόσιο χρέος η υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, καθώς οδήγησε σε αύξηση χρέους κατά 570 εκατ. ευρώ, με το μεγαλύτερο τμήμα να αφορά τα δάνεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Ταυτόχρονα, ιδιαίτερα αυξημένες ήταν στο πρώτο τρίμηνο του έτους οι εκδόσεις ρέπος, προκειμένου να καλυφθούν οι πιεστικές ταμειακές ανάγκες, ενώ αυξήθηκαν οι κρατικές εγγυήσεις λόγω του ELA.
Αναλυτικότερα, από τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους προκύπτει αισθητή επιβάρυνση του δημόσιου χρέους λόγω της μεταβολής των συναλλαγματικών ισοτιμιών, το ύψος των οποίων στο τέλος του Μαρτίου ανήλθε στο ποσό των 570 εκατ. ευρώ.
Από τα αναλυτικά στοιχεία προκύπτει πως από τα ομόλογα (αλλοδαπού δικαίου σε διάφορα νομίσματα) υπήρξε επιβάρυνση 14 εκατoμμυρίων ευρώ, σε 35 εκατ. ευρώ ανήλθε η επιβάρυνση σε άλλα ομόλογα και δάνεια, αλλά η τεράστια επιβάρυνση αφορά τα δάνεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, καθώς ανέρχεται σε 521 εκατ. ευρώ.
Το υπόλοιπο των συγκεκριμένων δανείων στις 31 Μαρτίου 2015 ήταν 20 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το ποσό των 521 εκατ. ευρώ αφορά σε συναλλαγματική επιβάρυνση στα δάνεια του ΔΝΤ, τα οποία είναι εκφρασμένα σε δολάρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) είχε ανακοινώσει πως διενεργεί πράξεις swaps προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος από συναλλαγματικές διαφορές, αλλά τελικά δεν αποφεύχθηκε και η υποτίμηση του ευρώ κοστίζει ήδη πάνω από μισό δισ. ευρώ.
Το συνολικό ύψος των δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα από το ΔΝΤ από το 2010 ανήλθε σε 30,5 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων έχει αποπληρωθεί ποσό περίπου 10 δισ. ευρώ μέχρι τώρα.
Το υπόλοιπο των δανείων του Μηχανισμού Στήριξης (Ευρωζώνη, ΔΝΤ και EFSF) στο τέλος του Μαρτίου είχε υποχωρήσει σε 205 δισ. ευρώ, από 217,9 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του Δεκεμβρίου 2014. Η μείωση οφείλεται τόσο στις αποπληρωμές προς το ΔΝΤ στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, όσο κυρίως στην επιστροφή στον EFSF των 10,9 δισεκατομμυρίων ευρώ που υπήρχαν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).
Δεδομένων των αποπληρωμών δανείων του ΔΝΤ και της επιστροφής των 10,9 δισ. ευρώ στο ΤΧΣ, αλλά και του γεγονότος ότι στο πρώτο τρίμηνο δεν λήφθηκε κανένα δάνειο (πλην των εντόκων που ανακυκλώνονται), το δημόσιο χρέος μειώθηκε. Ειδικότερα, στο τέλος Μαρτίου διαμορφώθηκε στο ποσό των 312,7 δισ. ευρώ, από 324,1 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος Δεκεμβρίου 2014.
Ως ποσοστό του ΑΕΠ, το χρέος Κεντρικής Διοίκησης υποχώρησε στο 169,7%, από 180,9% που ήταν στο τέλος του Δεκεμβρίου 2014.
Η μείωση κατά δέκα μονάδες είναι συγκυριακή για τους παραπάνω λόγους και εάν ξεκινήσει η παροχή δανείων από το Μηχανισμό, το ύψος του χρέους και ο λόγος του προς το ΑΕΠ θα αναπροσαρμοστούν.
Διευκρινίζεται πάντως ότι πρόκειται για το χρέος Κεντρικής Διοίκησης και όχι για το Χρέος Γενικής Κυβέρνησης που αποτελεί τον δείκτη παρακολούθησης.
Το χρέος Γενικής Κυβέρνησης προκύπτει μετά την αφαίρεση από το συνολικό χρέος Κεντρικής Διοίκησης των ομολόγων που κατέχουν Ταμεία και άλλοι δημόσιοι φορείς, τα οποία όμως «κουρεύτηκαν» με το PSI και έχουν συρρικνωθεί δραματικά.
Ακόμη το συνολικό ύψος των κρατικών εγγυήσεων αυξήθηκε σημαντικά, αλλά αυτό οφείλεται στον ELA που υποχρεώνονται να αντλούν οι τράπεζες από την ΤτΕ.
Το σύνολο των κρατικών εγγυήσεων ανήλθε στο τέλος Μαρτίου σε 121,4 δισ. ευρώ, από 59,7 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2014, στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται και τα 68,5 δισ. ευρώ του ELA των τραπεζών.
Μείωση πλεονάσματος
Αναφορικά με τις εξελίξεις στον προϋπολογισμό προκύπτει πως το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης στο πρώτο τρίμηνο του έτους ανήλθε σε 1.186 εκατομμύρια ευρώ, μειωμένο σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014, που είχε διαμορφωθεί σε 2.454 εκατομμύρια ευρώ.
Ανησυχία ωστόσο προκαλεί η οικονομική κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων, καθώς στο πρώτο τρίμηνο του έτους παρουσίασαν πρωτογενές έλλειμμα ύψους 349 εκατ. ευρώ, ενώ πέρυσι στην αντίστοιχη περίοδο είχαν εμφανίσει πλεόνασμα ύψους 798 εκατ. ευρώ.
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης παρουσίασαν πλεόνασμα ύψους 176 εκατ. ευρώ, μειωμένο σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014, που ήταν 266 εκατ. ευρώ.
Η Κεντρική Κυβέρνηση (εκτός του κρατικού προϋπολογισμού) παρουσίασε πρωτογενές έλλειμμα ύψους 216 εκατομμυρίων ευρώ, από πλεόνασμα ύψους 606 εκατ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2014.
Ο κρατικός προϋπολογισμός πέτυχε καλύτερα αποτελέσματα, καθώς εμφάνισε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1.636 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 845 εκατ. ευρώ το 2014.
Πάνω από 100 δισ. τα ρέπος
Ξεπέρασε το ποσό των 100 δισ. ευρώ το ύψος των ρέπος που πραγματοποιήθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών στο α’ τρίμηνο του 2015 επί των διαθεσίμων των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, προκειμένου να καλυφθούν τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες, καθώς οι εταίροι είχαν μπλοκάρει την εκταμίευση των δόσεων.
Οπως αποκαλύπτουν τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου, πραγματοποιήθηκαν μαζικές πράξεις ρέπος επί των διαθεσίμων δημοσίων φορέων, εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης, το άθροισμα των οποίων έφτασε στο α’ τρίμηνο σε 102,2 δισ.
Οι εκδόσεις ρέπος εντάθηκαν ιδιαίτερα τον Μάρτιο, καθώς έφτασαν σε περίπου 47,4 δισ., δεδομένου ότι στο α’ δίμηνο είχαν διαμορφωθεί σε 54,8 δισ. ευρώ. Διευκρινίζεται πως το ποσό των 102,2 δισ. ευρώ αφορά τη σωρευτική αθροιστική αξία των διαθεσίμων των δημόσιων οργανισμών που χρησιμοποιήθηκαν για την κάλυψη των δανειακών αναγκών του Δημοσίου.
Δηλαδή, είναι το άθροισμα των διαφόρων πράξεων που πραγματοποιήθηκαν στη συγκεκριμένη περίοδο, επί ποσού ύψους περίπου 9,8 δισ., που ήταν το υπόλοιπο των ρέπος τις 31 Μαρτίου 2015.
