Από την έντυπη έκδοση
Της Τέτης Ηγουμενίδη
[email protected]
Εικόνα αποσύνθεσης που χαρακτηρίζεται από οπισθοδρομήσεις στο θέμα της διαφάνειας (απευθείας αναθέσεις έργων με χαρακτήρα κατεπείγοντος χωρίς υποχρέωση δημοσίευσης στο Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων – ΕΣΗΔΗΣ, χωρίς καν Επιτροπή Διαγωνισμού κ.ά.) περιγράφουν τα στελέχη των τεχνικών εταιρειών της χώρας.
Ίδρυση φορέα
Όπως τόνισαν χθες σε ημερίδα για την ανακοίνωση νέου κοινού φορέα οι σημαντικότεροι σύνδεσμοι του κατασκευαστικού κλάδου, ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών), ΣΕΓΜ (Σύνδεσμος Ελληνικών Εταιρειών – Γραφείων Μελετών) και ΣΤΕΑΤ (Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών Ανωτέρων Τάξεων), «οι μεγάλες (στην κυριολεξία εξωφρενικές) εκπτώσεις, καθυστερήσεις στη διαδικασία ανάθεσης, ελλείψεις αδειοδοτήσεων και επιμέρους μελετών και εγκρίσεων καθιστούν προβληματική την ομαλή και ταχεία πρόοδο των έργων».
Οι τρεις σύνδεσμοι που εκπροσωπούν τη συντριπτική πλειονότητα των τεχνικών – εργοληπτικών και μελετητικών εταιρειών της χώρας ανακοίνωσαν την ίδρυση του Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών (ΕΣΒΥΚ) ως ιδιωτικό, μη κερδοσκοπικό, κοινωφελή οργανισμό με στόχο να παρέχει επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση και να διατυπώνει επεξεργασμένες προτάσεις για τη διαμόρφωση και την υλοποίηση διαρκούς μεταρρυθμιστικής πολιτικής στη βιομηχανία των Υποδομών και Κατασκευών και για την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών.
Το ΕΣΒΥΚ, στο οποίο μπορούν να ενταχθούν όλοι οι φορείς του χώρου, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Καλέργη, πρόεδρο ΣΕΓΜ, θα παρέχει μεταξύ άλλων υποστήριξη και συλλογική εκπροσώπηση των επαγγελματικών φορέων της κατασκευαστικής βιομηχανίας και θα συμβάλει στην προώθηση της συνεργασίας και ανταλλαγής γνώσης και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των μελών του, αλλά και με την ακαδημαϊκή, την ερευνητική κοινότητα, τους επιστημονικούς και τεχνολογικούς φορείς.
Στην εισήγησή του ο Γιώργος Βλάχος, πρόεδρος του ΣΑΤΕ, επεσήμανε ότι στη χώρα μας «καταφέραμε η εισαγωγή των ηλεκτρονικών διαγωνισμών να επιφέρει επιβράδυνση του χρόνου ανάθεσης των έργων και των μελετών, αφού ο μέσος χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δημοπράτησης και υπογραφής σύμβασης έργου είναι, περίπου, ένα έτος και αυτό για έργα στα οποία δεν προκύπτουν σοβαρές εμπλοκές. Αλλιώς φθάνουμε μέχρι και τέσσερα χρόνια». Ο ίδιος μίλησε για φωτογραφικούς όρους, αντιφατικές αποφάσεις και γνωμοδοτήσεις δικαστηρίων (Εφετείων, Ελεγκτικού Συνεδρίου, Συμβουλίου της Επικρατείας κ.λπ.) και Ανεξάρτητων Αρχών, ανυπαρξία παρέμβασης από το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών, ενώ είπε ότι το 50% των προσφυγών στην ΑΕΠΠ (Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών) γίνονται εν μέρει ή εν όλω αποδεκτές. Συμπλήρωσε ότι δεν συντάσσονται μελέτες και οι λίγες που ανατίθενται είναι με εκπτώσεις 80%-90%.
Στο πλαίσιο της δημιουργίας του νέου φορέα οι 3 σύνδεσμοι προχώρησαν στην εκπόνηση ενός νέου τρόπου ανάθεσης έργων που δεν έχει ως μοναδικό κριτήριο την οικονομική προσφορά, όπως συμβαίνει σήμερα.
Όπως εξήγησε ο Σέργιος Λαμπρόπουλος, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ: «Δεν υπάρχει τρόπος δημοπράτησης που να οδηγεί σε επιτυχή υλοποίηση των έργων αν δεν υπάρχουν άρτιες μελέτες, αξιόπιστες αναλύσεις τιμών, απαλλοτριώσεις, αδειοδοτήσεις, κ.λπ. και επαρκής Υπηρεσία Διαχείρισης της Σύμβασης. Ο τρόπος δημοπράτησης που επικρατεί στη χώρα μας έχει μοναδικό κριτήριο ανάθεσης την τιμή και συνεπώς θεωρείται “αντικειμενικός”. Όμως, πάρα πολλά έργα δημοπρατούνται με ανεπαρκείς μελέτες και χωρίς ωριμότητα. Στην πλειοψηφία των δημοπρατήσεων κατατίθενται προσφορές με πολύ μεγάλες εκπτώσεις. Επιδιώκεται η “αγορά” της σύμβασης και η επαναδιαπραγμάτευσή της στη συνέχεια. Συνεπώς καθίσταται ιδιαίτερα κρίσιμη η μέθοδος εντοπισμού των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών (ΑΧΠ) και στη συνέχεια η αξιολόγηση (αποδοχή / απόρριψή) τους».
Το νέο σύστημα που προτείνεται βασίζεται σε μαθηματικό τύπο που λαμβάνει υπόψη του με συντελεστή 0,40 την οικονομική προσφορά ως ποσοστό έκπτωσης επί του προϋπολογισμού, τις προθεσμίες ολοκλήρωσης κατασκευών (μείωση στους προτεινόμενους από τη διακήρυξη χρόνους) με 0,10, την προσαύξηση του προβλεπόμενου στα έγγραφα της σύμβασης χρόνου εγγύησης καλής λειτουργίας του έργου, με 0,30, το ποσοστό του έργου που ανατίθεται σε ονοματισμένους υπεργολάβους με 0,15 και τον αριθμό ονοματισμένων υπεργολάβων, με 0,05.
Oι απώλειες της κρίσης
Στις 39.000 ανέρχονται οι επιχειρήσεις που έφυγαν από την αγορά των κατασκευών μεταξύ 2009 και 2017, όπως ανέφερε ο αντιπρόεδρος του ΣΕΓΜ (Σύνδεσμος Ελληνικών Εταιρειών-Γραφείων Μελετών ) Σπύρος Παπαγρηγορίου μιλώντας σε ημερίδα. Την ίδια περίοδο η πτώση της προστιθέμενης αξίας από τις κατασκευές έφθασε το 61% και η απασχόληση μειώθηκε κατά 50%. Οι επενδύσεις στην κατασκευαστική βιομηχανία μειώθηκαν από 33,6 δισ. σε 9,0 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον ίδιο, στις αναγκαίες δράσεις περιλαμβάνονται η διερεύνηση νέων και συνδυαστικών πηγών χρηματοδότησης, η εφαρμογή καινοτόμων συστημάτων υλοποίησης έργων, η επέκταση του αντικειμένου του κλάδου σε νέες ανάγκες και αγορές και η εξωστρέφεια.
