Από την έντυπη έκδοση
Στον Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Ο στόχος του Eurogroup της 22ης Μαΐου είναι μια «πλήρης συμφωνία» τονίζει στη «Ν» ο πρέσβης της Ολλανδίας στην Ελλάδα, Caspar Veldkamp, υπογραμμίζοντας ότι είναι αναγκαία η συμμετοχή του ΔΝΤ με χρηματοδοτική ανάμειξη στο πρόγραμμα. «Ο Γερούν Ντέισελμπλουμ έχει πει ότι η 10ετής περίοδος του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ θα μπορούσε να μειωθεί», σημειώνει ο Ολλανδός πρέσβης, συμπληρώνοντας όμως ότι το μείγμα της πολιτικής για την επίτευξη των στόχων έγκειται και στις επιλογές της ελληνικής κυβέρνησης. Σε κάθε περίπτωση, «δεν υπάρχει πολιτικός χώρος για ένα 4ο πρόγραμμα στην Ελλάδα». Ο κ. Veldkamp αναφέρεται στον θόρυβο από τα πρόσφατα σχόλια Ντέισελμπλουμ και εξηγεί γιατί είναι αισιόδοξος για την Ελλάδα.
Γιατί πήρε τόσο πολύ η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος;
«Η προκαταρκτική συμφωνία που επιτεύχθηκε την περασμένη Τρίτη σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα μπροστά. Ελπίζαμε να ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση αρκετούς μήνες πριν, ωστόσο αυτό δεν κατέστη δυνατό. Δεν αποτελεί έκπληξη, διότι η διαπραγμάτευση αφορούσε ευαίσθητα θέματα. Επιπλέον, έπρεπε να ικανοποιηθούν και οι απαιτήσεις του ΔΝΤ. Η παρουσία του ΔΝΤ στο τρέχον πρόγραμμα διάσωσης με χρηματοδοτική ανάμιξη είναι πολιτικά αναγκαία για μια σειρά από πιστώτριες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ολλανδίας».
Τι θα πρέπει να περιμένουμε ως αποτέλεσμα από το Eurogroup της 22ας Μαΐου;
«Ο στόχος είναι η κατάληξη σε μια πλήρη συμφωνία. Η προκαταρκτική συμφωνία του πακέτου πολιτικών συμπληρώνεται τώρα από συζητήσεις για μια αξιόπιστη στρατηγική ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Αυτές οι συζητήσεις θα συνεχιστούν τις επόμενες εβδομάδες και βασίζονται στο περιεχόμενο της συμφωνίας του Eurogroup τον Μάιο του προηγούμενου έτους».
Ποιο είναι το βασικό σενάριο ως προς τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα με χρηματοδότηση; Θεωρείτε ότι θα χρειαστούν νούμερα; Ή θα είναι αρκετή μια διατύπωση-δέσμευση σε ό,τι αφορά τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το ελληνικό χρέος;
«Από τη στιγμή που η προκαταρκτική συμφωνία για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης έχει επιτευχθεί, το Eurogroup μπορεί πλέον να εξετάσει τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική τροχιά και τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας. Ο Γερούν Ντέισελμπλουμ έχει πει ότι η 10ετής περίοδος του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ θα μπορούσε να μειωθεί. Ο ίδιος εργάζεται σκληρά προσπαθώντας να το πετύχει. Θα μου επιτρέψετε εδώ να μην εισέλθω σε λεπτομέρειες, καθώς όλα αυτά είναι ακόμη υπό συζήτηση. Μόλις φτάσει σε μια συμφωνία ανάμεσα στους πιστωτές και τους θεσμούς, κυρίως τη Γερμανία και το ΔΝΤ, αυτό θα επιτρέψει σε όλους τους θεσμούς να καταλήξουν στο συμπέρασμα πως “τα νούμερα βγαίνουν” και για το ΔΝΤ, ώστε να συμμετάσχει χρηματοδοτικά».
Ποιες μεταρρυθμίσεις και σε ποιους τομείς θα λέγατε ότι σε αυτό το στάδιο των εξελίξεων αποτελούν προτεραιότητα για τους θεσμούς στο ελληνικό πρόγραμμα;
«Οι συζητήσεις την προηγούμενη περίοδο επικεντρώθηκαν σε φορολογικά μέτρα, στην κοινωνική ασφάλιση, στις συντάξεις, στην ενέργεια και στην απελευθέρωση “κλειστών” επαγγελμάτων. Μια λίστα περίπου 140 προαπαιτούμενων προσδιορίστηκε για την απελευθέρωση της εκταμίευσης της χρηματοδοτικής δόσης των -υποθέτω- περίπου 7 δισ. ευρώ. Νομίζω ότι περίπου 60 από αυτά τα προαπαιτούμενα απαιτούν πρωτεύουσα νομοθέτηση. Καταλαβαίνω ότι η ελληνική κυβέρνηση θα φέρει ένα νομοσχέδιο με νέες μεταρρυθμίσεις στη Βουλή το συντομότερο που θα μπορέσει. Η εκπλήρωση αυτών των προαπαιτούμενων είναι πολύ σημαντική και θα παρακολουθείται πολύ στενά από όλους τους εμπλεκόμενους. Βεβαίως, σε πολλές περιπτώσεις, θα χρειαστούν βήματα για την κατάλληλη εφαρμογή των διάφορων μεταρρυθμίσεων, όπως για παράδειγμα η κατασκευή της πλατφόρμας για τους εξωδικαστικούς συμβιβασμούς».
Η κυβέρνηση προειδοποιεί ότι θα ψηφίσει μεν τα μέτρα στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης, αλλά δεν θα τα εφαρμόσει αν δεν προηγηθούν επαρκή μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Παράλληλα, δηλώνει ότι «αν το ΔΝΤ δεν συμμετάσχει στο πρόγραμμα, τότε δεν έχει νόημα για την κυβέρνηση η εφαρμογή των μέτρων τα οποία ζήτησε το ΔΝΤ». Ποια είναι η γνώμη σας;
«Αυτά τα μέτρα και τα υπό όρους αντίμετρα θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από το 2019. Μέχρι τότε θα γνωρίζουμε ποια θα είναι η μεσοπρόθεσμη ελάφρυνση χρέους, καθώς αυτή θα προσδιοριστεί ποσοτικά μέχρι το τέλος του προγράμματος, στα μέσα του 2018. Υπό αυτήν την έννοια, η κυβέρνηση έχει δίκιο. Ως προς την ανάμιξη του ΔΝΤ, προσωπικά είμαι αισιόδοξος ότι θα φτάσουμε ως εκεί και, ξανά, είναι αναγκαία για μια σειρά από τους πιστωτές, συμπεριλαμβανομένης της Ολλανδίας».
Το γεγονός ότι το 2016 εφαρμόστηκαν πολύ περισσότεροι φόροι απ’ ό,τι χρειαζόταν, με βάση τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ, στερεί από την πραγματική οικονομία στην Ελλάδα σημαντικούς πόρους για επενδύσεις και δημιουργία απασχόλησης. Προβληματίζει τους θεσμούς αυτό το αποτέλεσμα;
«Οι θεσμοί διαθέτουν πολλούς οικονομολόγους και παρακολουθούν τις ισορροπίες και τις ανισορροπίες της οικονομίας. Θα τους υπέβαλλα σίγουρα αυτήν την ερώτηση. Βεβαίως, αυτό έγκειται επίσης στο μίγμα πολιτικής το οποίο επιθυμεί να επιλέξει η ελληνική κυβέρνηση. Ένα μίγμα πολιτικής με υψηλή και προοδευτική φορολόγηση ενδεχομένως να είναι προτιμητέο από αριστερές κυβερνήσεις, αλλά ίσως να μην είναι πάντα η σωστή επιλογή για μια χώρα σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ακούω πολλές ελληνικές επιχειρήσεις να παραπονιούνται για το φορολογικό βάρος. Σημειωτέον, στα συμφωνημένα αντίμετρα, ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής υποτίθεται ότι θα μειωθεί. Στο τέλος, το ζήτημα είναι πάντα να βρίσκει κανείς τις σωστές ισορροπίες».
Ποια είναι τα επόμενα βήματα ως προς την παραμονή του Γερούν Ντέισελμπλουμ στην προεδρία του Eurogroup; Θεωρείτε ότι του κόστισαν οι πρόσφατες διατυπώσεις του αναφορικά με τα φαινόμενα σπατάλης στην Ευρωζώνη;
«Το πολιτικό κόμμα του Γερούν Ντέισελμπλουμ, το κεντροαριστερό εργατικό κόμμα, υπέστη μεγάλο πλήγμα στις εκλογές μας τον περασμένο Μάρτιο. Την ίδια ώρα, ο ίδιος έχει την υψηλή εμπιστοσύνη του ολλανδικού πολιτικού συστήματος, από τα αριστερά έως τα δεξιά, ως υπουργός Οικονομικών της χώρας, τα οικονομικά της οποίας βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση. Ως προς τα σχόλια που προκάλεσαν τόσο πολλή αναστάτωση, επιτρέψτε μου να πω ότι δεν ήταν ποτέ η πρόθεσή του να προσβάλει κανέναν. Για τα τελευταία 4 χρόνια έχει δουλέψει υπερβολικά σκληρά για να φέρει την Ευρωζώνη πιο κοντά και να βοηθήσει την Ελλάδα να προχωρήσει μπροστά. Συμφωνώ απολύτως με αυτό στο οποίο πιστεύει: η Ελλάδα μπορεί να εκσυγχρονιστεί και μπορεί να το κάνει μέσα στην Ευρωζώνη».
Θεωρείτε ρεαλιστική την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές το 2018;
«Ελπίζω ότι η επιτυχής ολοκλήρωση της κάθε αξιολόγησης και τα βήματα ελάφρυνσης του χρέους θα επιτρέψουν αρκετή εμπιστοσύνη στην Ελλάδα, ώστε να καταστεί εφικτή η επιστροφή στις αγορές. Θεωρώ ότι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν είναι σημαντική επίσης σε αυτό το πλαίσιο. Οι πιστωτές θέλουν να αισθανθούν και να δουν την εφαρμογή, και πιστεύω το ίδιο και οι αγορές. Δεν βλέπω καμία πιθανότητα για ένα τέταρτο πρόγραμμα. Δεν υπάρχει γι’ αυτό διαθέσιμος πολιτικός χώρος, ούτε στην Ολλανδία ούτε σε κάποιες άλλες πιστώτριες χώρες. Αυτό καθιστά την επιστροφή στις αγορές όλο και πιο αναγκαία.
Ως προς τη συμπερίληψη των ομολόγων της ελληνικής κυβέρνησης στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, γνωρίζω ότι το ΔΝΤ και η ΕΚΤ θα προβούν εκατέρωθεν στη δική τους ανάλυση βιωσιμότητας χρέους (DSA). Βάσει του εγγράφου της ΕΚΤ, το Δ.Σ. της ΕΚΤ θα πρέπει να αποφασίσει για τη συμμετοχή της Ελλάδας. Αυτό θα πάρει χρόνο και δεν είναι κάτι για το οποίο θα αποφασίσει το Eurogroup».
Ποια είναι η εικόνα που αποκομίζετε πλέον από την Ελλάδα για την Ελλάδα;
«Η χώρα βρίσκεται ακόμη σε κρίση, αλλά υπάρχει τόση δυναμική! Τη βλέπω στο Orange Grove, τη θερμοκοιτίδα των start-ups την οποία η πρεσβεία μου εισήγαγε εδώ στην Αθήνα. Νωρίτερα, αυτήν την εβδομάδα, γιορτάσαμε την επιτυχία μιας νέας ελληνικής επιχείρησης που άφησε το Orange Grove καθώς αναπτύχθηκε τόσο γρήγορα, την JoinCargo, που είναι ένα είδος Taxibeat για εμπορευματικά φορτία. Η Ελλάδα χρειάζεται εκατοντάδες νέες παρόμοιες επιχειρήσεις.
Τα ελληνικά ΜΜΕ είναι γεμάτα από θέματα όπως η δημοσιονομική τροχιά ή η ελάφρυνση χρέους. Αυτά είναι σημαντικά, αλλά όχι αρκετά. Χρειάζεται να ενθαρρύνουμε την ανταγωνιστικότητα στην πραγματική οικονομία. Η Ελλάδα χρειάζεται μια νέα γενιά επιχειρηματικότητας και καινοτομίας. Κάθε μέρα που βλέπω το ταλέντο των start-ups στο Orange Grove, γίνομαι αισιόδοξος ότι η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να ανακάμψει και να γίνει μια πιο δυναμική οικονομία στο μέλλον».
