Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Η πολυπόθητη αναβάθμιση από τον οίκο Standard & Poor’s αναμένεται να έρθει τα μεσάνυχτα της Μ. Παρασκευής και να δώσει περαιτέρω ώθηση στα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης να επιστρέψει στις αγορές μέσα στον Μάιο και πριν από τις Ευρωεκλογές με την έκδοση ενός 7ετούς ομολόγου. Εκτιμάται ότι θα είναι κατά μία κλίμακα, κάτι που σημαίνει ότι θα έχουμε ακόμη μπροστά μας τρία σκαλοπάτια έως ότου φτάσουμε στην «επενδυτική βαθμίδα». Αξίζει να θυμηθούμε πώς έχει εξελιχθεί την τελευταία δεκαετία, η σχέση μας με τους οίκους αξιολόγησης, πώς βυθιστήκαμε στην κατηγορία των «σκουπιδιών» και πότε άρχισε η προσπάθεια για έξοδο από αυτή.
Πριν ακόμη η λέξη «μνημόνιο» μπει στην καθημερινότητά μας, στις 14 Ιανουρίου του 2009, με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση σε πλήρη εξέλιξη, ο οίκος αξιολόγησης S&P υποβαθμίζει την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας από το Α σε Α-, επικαλούμενος την επιδείνωση των δημοσιονομικών μεγεθών σε ένα άκρως δυσμενές διεθνές περιβάλλον. Μία ημέρα αργότερα η απόδοση του δεκαετού ελληνικού ομολόγου σκαρφαλώνει στο 5,43%.
Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους έχουμε τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές, με τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου να αναλαμβάνει υπουργός Οικονομικών. Στις 20 Οκτωβρίου ανακοινώνει στο ECOFIN ότι το έλλειμμα για το 2009 θα είναι στο 12,7% και όχι στο 6%, όπως υποστήριζε η κυβέρνηση Καραμανλή. Η αποκάλυψη της πραγματικής εικόνας για την «τρύπα» στον προϋπολογισμό οδηγεί δύο ημέρες αργότερα σε υποβάθμιση από τον Fitch στο Α- από Α. Δύο μήνες αργότερα ο Fitch προχωρά και σε νέα υποβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας στο ΒΒΒ+. Στις 23 Δεκεμβρίου τη σκυτάλη λαμβάνει ο Μoody’s αναθεωρώντας την αξιολόγηση στο Α2 από Α1.
Τον Ιανουάριο του 2010 η Κομισιόν διατυπώνει επισήμως αμφιβολίες για την ακρίβεια των ελληνικών στοιχείων για το έλλειμμα, πέραν της αναθεώρησης της 20ης Οκτωβρίου. Στα τέλη εκείνου του μήνα το spread του 10ετους ομολόγου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού υπερβαίνει τις 300 μονάδες.
Η κυβέρνηση λαμβάνει μία σειρά μέτρων, που πυροδοτούν μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις. Ο Fitch υποβαθμίζει τον Απρίλιο την αξιολόγηση στο BBB- και ο Moody’s στο Α3. Στις 23 Απριλίου η Ελλάδα προσφεύγει στον μηχανισμό στήριξης και τέσσερις ημέρες αργότερα ο S&P αναθεωρεί το αξιόχρεο σε ΒΒ+. Την επομένη το spread εκτινάσσεται πάνω από τις 1.000 μονάδες.
Στις 8 Μαΐου υπογράφεται η Δανειακή Σύμβαση μεταξύ Ελλάδας και κρατών μελών της Ε.Ε. Δύο ημέρες αργότερα υπογράφεται η αντίστοιχη σύμβαση με το ΔΝΤ. Ένα μήνα αργότερα, στις 14 Ιουνίου, έρχεται το μεγάλο χτύπημα από τον Moody’s, που υποβαθμίζει το αξιόχρεο κατά τέσσερις βαθμίδες σε Ba1.
Ακολουθεί πολύ αργότερα, τον Ιανουάριο του 2011 υποβάθμιση από τον Fitch, στο ΒΒΒ- από ΒΒ+. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους ο Moody’s μας σπρώχνει τρεις βαθμίδες χαμηλότερα, στο B1. Τον Ιούλιο του 2011 ακολουθεί νέα υποβάθμιση από τον Fitch κατά τρεις βαθμίδες στο CCC και από τον Moody’s στο Ca. Πρόκειται για το τελευταίο σκαλί στην κατάταξη των αξιολογήσεων. Εκεί μας οδηγεί τον ίδιο μήνα και ο S&P (CC).
Οι εξελξίξεις έκτοτε είναι ραγδαίες τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Μεταξύ άλλων έχουμε το PSI τον Μάρτιο του 2012 και την προκήρυξη εκλογών το Μάιο. Ο Γενικός Δείκτης στο Χ.Α. οδηγείται τον Ιούνιο εκείνου του έτους κάτω από τις 500 μονάδες. Σχηματίζεται κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ.
Τον Δεκέμβριο του 2012 οίκος S&P αναβαθμίζει την πιστοληπτική μας αξιολόγηση κατά έξι βαθμίδες, στο Β-
Έξι μήνες αργότερα αποχωρεί η ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση, με αφορμή το κλείσιμο της ΕΡΤ και έχουμε ανασχηματισμό. Tον Νοέμβριο του 2013 ο οίκος Moody’s αναβαθμίζει το αξιόχρεο της Ελλάδας κατά δύο βαθμίδες στο Caa3 σημειώνοντας ότι διαβλέπει σταθερές προοπτικές στην οικονομία της. Τον Μάρτιο του 2014 δεν έρχεται η νέα αναβάθμιση από S&P, που περιμέναμε. Τον Ιούνιο εκείνου του έτους ο Fitch μας ανεβάζει στο Β.
Τον Δεκέμβριο του 2014 δεν είναι δυνατή η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, προκηρύσσονται εκλογές για τον Ιανουάριο του 2015, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ λαμβάνει 36,34% και 149 έδρες. Ακολουθούν τα δραματικά γεγονότα, που οδηγούν στο δημοψήφισμα, το «όχι», τα capital controls και την υπογραφή νέου μνημονίου.
Το καλοκαίρι του 2015 ο S&P υποβαθμίζει την Ελλάδα σε CCC-, ο Fitch σε CC και ο Moody’s σε Caa3. Από το 2017 αρχίζει μία επώδυνη, αργή διαδικασία ανάκαμψης και αναβαθμίσεων.
Σήμερα ο S&P μας βαθμολογεί με Β+, ο Fitch με ΒΒ- και η Moody’s με Β1.
naftemporiki.gr
