Από την έντυπη έκδοση
Σε εξαιρετικά δυσμενή θέση περιέρχονται δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο, μετά την απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου η οποία απέρριψε αίτηση δανειολήπτριας που ζητούσε να κριθεί καταχρηστικός ο όρος για αποπληρωμή των σχετικών δανείων βάσει της τρέχουσας συναλλαγματικής ισοτιμίας με το ευρώ.
Με την αμετάκλητη απόφαση (4/2019) της Ολομέλειας, που δημοσιεύθηκε χθες, κρίθηκε, με σημαντική πλειοψηφία, ότι ο επίμαχος ο όρος των δανειακών συμβάσεων για αποπληρωμή σε ευρώ ή ελβετικό φράγκο με βάση την τρέχουσα ισοτιμία είναι δηλωτικός όρος και ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε έλεγχο καταχρηστικότητας (άρα δεν ακυρώνεται).
Έτσι, οι δανειολήπτες (εκτιμάται ότι είναι περίπου 70.000) που έχουν συνάψει δανειακές συμβάσεις σε ελβετικό φράγκο καλούνται να αποπληρώσουν τα δάνειά τους με βάση την τρέχουσα ισοτιμία και όχι εκείνη που ίσχυε κατά τον χρόνο κατάρτισης της σύμβασης με την τράπεζα (σημειώνεται ότι λόγω της ανατίμησης του νομίσματος, το αρχικό κεφάλαιο του δανείου τους αυξήθηκε, παρότι πλήρωναν κανονικά τις δόσεις τους για μεγάλο χρονικό διάστημα).
Με την εν λόγω απόφαση ουσιαστικά αφαιρείται η δυνατότητα των δανειοληπτών να ζητήσουν τον επανακαθορισμό των δόσεών τους στην αρχική ισοτιμία ελβετικού φράγκου και ευρώ.
Σύμφωνα με τον Άρειο Πάγο, οι δανειολήπτες δεν παραπλανήθηκαν, αλλά είχαν επαρκώς ενημερωθεί από τους υπευθύνους για τους ενδεχόμενους κινδύνους και είχαν αποδεχθεί και τον επίμαχο όρο που κρίθηκε δηλωτικός (και επομένως δεν υπόκειται σε έλεγχο καταχρηστικότητας).
Αντίθετη η εισήγηση
Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η εισήγηση του αντεισαγγελέα του ανωτάτου δικαστηρίου Ιωάννη Αγγελή ήταν εκ διαμέτρου αντίθετη με την απόφαση της Ολομέλειας του Α.Π., που δημοσιεύθηκε χθες. Ο εισαγγελικός λειτουργός είχε ζητήσει να γίνει δεκτή η αίτηση αναίρεσης της δανειολήπτριας, τασσόμενος υπέρ των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο. Επικαλέστηκε, μεταξύ άλλων, απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία οι τράπεζες πρέπει να παρέχουν στους δανειολήπτες επαρκή ενημέρωση, ώστε να μπορούν να παίρνουν συνετές αποφάσεις και σύμφωνα με τις οικονομικές δυνατότητές τους, ιδίως όταν πρόκειται για δάνεια σε συνάλλαγμα, όπου ελλοχεύει ο κίνδυνος μίας σοβαρής υποτίμησης του εγχώριου έναντι του ξένου νομίσματος. Υπενθυμίζεται ότι τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο είχαν κυριαρχήσει την περίοδο 2006 – 2009, όταν η ισοτιμία ευρώ/ελβετικού ήταν ανοδική και συγκεκριμένα μεταξύ 1,55 – 1,65.
Με δεσμευτική ισχύ
Η συγκεκριμένη απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου έχει δεσμευτική ισχύ για τις παρεμφερείς υποθέσεις που εκκρεμούν, αφού τα κατώτερα δικαστήρια θα κληθούν ουσιαστικά να εκδώσουν αποφάσεις σύμφωνες με το περιεχόμενό της. Μέχρι σήμερα πολλά πρωτοδικεία και εφετεία στη χώρα επί αγωγών δανειοληπτών έχουν εκδώσει αποφάσεις αναστολής, τηρώντας στάση αναμονής για το τι θα κρίνει η Ολομέλεια, προκειμένου να καταλήξουν σε απόφαση.
Το ανώτατο δικαστήριο ασχολήθηκε με την υπόθεση κατόπιν προσφυγής δανειολήπτριας, που ζητούσε να αναιρεθεί απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, υποστηρίζοντας ότι είναι καταχρηστικός ο όρος που προβλέπει την αποπληρωμή των δανείων βάσει της τρέχουσας συναλλαγματικής ισοτιμίας με το ευρώ κ.λπ. Η εν λόγω δανειολήπτρια είχε λάβει το 2007 δάνειο ύψους 243.225 ελβετικών φράγκων (150.000 ευρώ) κατόπιν προτροπής, όπως υποστηρίζει, των υπαλλήλων της τράπεζας, λόγω του χαμηλού επιτοκίου, και το 2015 μετά τις αλλαγές στην ισοτιμία μεταξύ ευρώ και φράγκου βρέθηκε να οφείλει 239.041 ευρώ.
Η συλλογική αγωγή
Σημειώνεται ότι η απόφαση της Ολομέλειας εκτιμάται ότι θα καθορίσει -πιθανότατα- και την έκβαση της υπόθεσης (συλλογικής αγωγής) που εκδικάζεται, επίσης στην Ολομέλεια, στις 20 Μαΐου, όπου θα κριθεί συνολικά το θέμα της καταχρηστικότητας ή μη (των όρων) των επίμαχων συμβάσεων.
Η υπόθεση αφορά περίπου 70.000 δανειολήπτες, ενώ η απόφαση του Αρείου Πάγου αφορά επίσης και δανειολήπτες οι οποίοι προσέφυγαν στα πρωτοδικεία και εφετεία της χώρας, τα οποία όμως έχουν εκδώσει αποφάσεις αναστολής και αναμένουν την ετυμηγορία της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου προκειμένου να εκδώσουν οριστική απόφαση, επί των αγωγών που έχουν υποβάλει δανειολήπτες.
13 δισ. δάνεια
Η τρέχουσα αξία των δανείων σε ελβετικό φράγκο ανέρχεται σε περίπου 13 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το αρχικό κεφάλαιο των συγκεκριμένων δανείων ήταν χαμηλότερο (περί τα 7 δισ. ευρώ).
Οι χορηγήσεις δανείων (κυρίως στεγαστικών) σε ελβετικό φράγκο κατά την περίοδο 2006-2009 είχαν παρουσιάσει έντονη δραστηριότητα, επειδή η ισοτιμία του ελβετικού νομίσματος υποχωρούσε και οι δανειολήπτες θεωρούσαν ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί και θα περιοριστεί το κόστος αποπληρωμής του δανείου τους. Στη συνέχεια, όμως, οι όροι αντιστράφηκαν και το ελβετικό φράγκο ανατιμήθηκε αισθητά έναντι του ευρώ, με αποτέλεσμα να αυξηθεί αισθητά το ύψος των δανείων αποτιμώμενο σε ευρώ και το «κεφάλαιο» που καλούνται τώρα να αποπληρώσουν.
