Toυ Γεράσιμου Χιόνη
Tην προηγούμενη Κυριακή, αρκετοί ηγέτες, επιχειρηματίες, τραπεζίτες – ακόμη και ποδοσφαιριστές – αναγκάστηκαν να χάσουν τον ύπνο τους. Ένας εξ αυτών ήταν και ο ισχυρότερος – σύμφωνα με τη λίστα του Forbes – άνθρωπος του πλανήτη. Μεταξύ των 11,5 εκατομμυρίων εγγράφων που είδαν το φως της δημοσιότητας, διαπιστώθηκε η ύπαρξη μίας κοινής νόρμας σε ατέρμονες ροές χρημάτων (2 δισ. δολαρίων), των οποίων κοινή συνισταμένη αποτελούσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Παρότι το όνομα του Ρώσου προέδρου δεν εμφανιζόταν σε κανένα από τα έγγραφα που δημοσιοποιήθηκαν, εντούτοις όλα τα στοιχεία συνηγορούσαν στο γεγονός ότι οι συγκεκριμένες ροές είχαν ως τελικό προορισμό ανθρώπους από το στενό περιβάλλον του Πούτιν. Η νόρμα ήταν πανομοιότυπη σ’ όλες αυτές τις δυσθεώρητες ροές χρημάτων: Φίλοι του Ρώσου προέδρου αποκόμιζαν εκατομμύρια δολάρια, μέσω διάφορων συμφωνιών, οι οποίες ήταν αδύνατο να εντοπιστούν από τις επίσημες φορολογικές αρχές.
Το δίκτυο των off-shore εταιρειών, οι οποίες συνδέονταν εμμέσως με τον ισχυρό άνδρα της Ρωσίας, ξεκινούσε από τον Παναμά και διερχόταν μέσω της Ρωσίας, της Ελβετίας και της Κύπρου. Μάλιστα, μεταξύ των ενδιάμεσων σταθμών συμπεριλαμβανόταν και ένα ιδιωτικό χιονοδρομικό καταφύγιο, στο οποίο η κόρη του Πούτιν, Κατερίνα, τέλεσε τον γάμο της, το 2013.
Ο ρόλος του… μουσικού
Το πρόσωπο – κλειδί στις ροές των εκατομμυρίων δολαρίων ακούει στο όνομα Σεργκέι Ρολντούγκιν – μουσικός και στενός φίλος του Πούτιν. Ο Σεργκέι μάλιστα, έχει βαφτίσει και την μεγαλύτερη κόρη του Ρώσου προέδρου, Μαρία. Ο Ρολντούγκιν, προς έκπληξη όλων, εμφανίζεται να ελέγχει περιουσιακά στοιχεία, συνολικής αξίας τουλάχιστον 100 εκατ. δολαρίων. Μέσω δαιδαλωδών διαδρομών, αποδείχθηκε κάτοχος του 12,5% των μετοχών της μεγαλύτερης διαφημιστικής εταιρείας της Ρωσίας, της Video International, η οποία έχει ετήσια έσοδα 800 εκατ. δολαρίων.
Παράλληλα, αποκαλύφθηκε ότι ελέγχει ένα μειοψηφικό τμήμα των μετοχών της ρωσικής αυτοκινητοβιομηχανίας Kamaz, η οποία εφοδιάζει τις εγχώριες ένοπλες δυνάμεις με στρατιωτικά οχήματα. Μετοχές κατέχει και στην κυπριακή εταιρεία Rytar (15%), όπως και στη ρωσική τράπεζα Rossiya (3,2%), η οποία θεωρείται άρρηκτα διασυνδεδεμένη με τον Πούτιν. Άλλωστε, οι κυρώσεις της Δύσης για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, την είχαν θέσει στο στόχαστρό τους, ήδη από τον πρώτο γύρο των οικονομικών μέτρων.
Η εμπλοκή της Κύπρου
Επικεφαλής της Rossiya είναι ο Γιούρι Κόβαλτσουκ, γνωστός και ως «προσωπικός τραπεζίτης» αρκετών στελεχών της κυβέρνησης, μεταξύ των οποίων και ο Πούτιν. Σύμφωνα με τα Panama Papers, τόσο ο Κόβαλτσουκ όσο και η τράπεζα Rossiya εμπλέκονται σε ροές χρήματος, τουλάχιστον 1 δισ. δολαρίων, με τελικό αποδέκτη την off-shore εταιρεία Sandalwood Continental.
Τα συγκεκριμένα χρήματα, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις, προέρχονταν από τεράστια επισφαλή δάνεια, τα οποία χορηγούνταν από τη θυγατρική της ρωσικής τράπεζας VTB στην Κύπρο, Russian Commercial Bank (RCB). Μέρος των δανείων της RCB, ανακυκλώνονταν και προσφέρονταν ως νέα δάνεια σε εγχώριες εταιρείες της Ρωσίας, με υψηλότατα επιτόκια, αποφέροντας τεράστια κέρδη στη Sandalwood και στους «μυστικούς» ιδιοκτήτες της.
Το 2010 και το 2011, η Sandalwood χορήγησε τρία δάνεια, αξίας 11,3 εκατ. δολαρίων σε μία off-shore εταιρεία, ονόματι Ozon, η οποία άνηκε στον Κόβαλτσουκ και μία κυπριακή εταιρεία. Η Ozon φέρεται ως ιδιοκτήτρια του χειμερινό θέρετρο Ιgora, στην περιοχή της Αγίας Πετρούπολης, όπου ο Πούτιν παραθερίζει σε συχνότατη βάση. Δεκαοκτώ μήνες μετά τη χορήγηση των δανείων, ο Ρώσος πρόεδρος χρησιμοποίησε το συγκεκριμένο θέρετρο, ως τόπο τέλεσης του γάμου της κόρης του, Κατερίνας, με τον Κιρίλ Σαμάλοφ – υιό ενός παιδικού του φίλου.
Η ψευδεπίγραφη νομιμότητα
Οι συγκεκριμένες συναλλαγές φαινομενικά δεν ενέχουν κανένα ίχνος παρανομίας. Ωστόσο, σ’ αυτές συγκαταλέγεται ένα πλήθος ψεύτικων deals, όπως για παράδειγμα χρεώσεις πολλών εκατομμυρίων δολαρίων για δήθεν «συμβουλευτικές» υπηρεσίες. Εκτός των άλλων, διαπιστώνεται και μία σειρά επαναλαμβανόμενων πληρωμών, μεγάλων ποσών. Για παράδειγμα, το 2011, μία εταιρεία του Ρολντούγκιν εξαγόρασε τα δικαιώματα ενός δανείου 200 εκατ. δολαρίων έναντι μόλις 1 δολαρίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι οδηγίες προς τη διοίκηση της Rossiya στέλνονταν από δικηγορική εταιρεία της Ζυρίχης, η οποία μεσολαβούσε μεταξύ της ρωσικής τράπεζας και της παναμέζικης Mossack Fonseca, για τη δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών στους βρετανικούς Παρθένους Νήσους.
Από τη Sandalwood στην Ove Financial Corp
Το 2014, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία, ο Λευκός Οίκος επέβαλε κυρώσεις σε μία σειρά μελών του στενού κύκλου του Πούτιν, μεταξύ των οποίων και ο Κόβαλτσουκ. Εκείνη την περίοδο, η Sandalwood έβαλε «λουκέτο» και οι δραστηριότητές της μεταβιβάστηκαν σε μία νέα off-shore εταιρεία, την Ove Financial Corp. Μία εκ των εταιρειών που συνδέονταν με την Ove ανήκε στον Μίχαελ Λέσιν, πρώην υπουργό Τύπου του Πούτιν. Επί υπουργίας του μάλιστα, λήφθηκε η απόφαση για την ίδρυση του κρατικού τηλεοπτικού σταθμού Russia Today (RT), ο οποίος θεωρείται φίλα προσκείμενος στον Ρώσο πρόεδρο.
Ένα ακόμη πρόσωπο, το οποίο εμπλέκεται στα Panama Papers και συνδέεται με τον Πούτιν, είναι ο έμπορος πετρελαίου Τζενάντι Τιμσένκο. Ο Ρώσος επιχειρηματίας είχε βρεθεί και στο επίκεντρο των αμερικανικών κυρώσεων, το 2014. Στη μακρά λίστα των Panama Papers συγκαταλέγονται και οι Arkady και Boris Rotenberg, παιδικοί φίλοι του Πούτιν και μεγιστάνες στον κατασκευαστικό τομέα. Στο περιβάλλον του Ρώσου προέδρου ιδιαίτερη θέση καταλαμβάνει ο μέτοχος της Άρσεναλ, Αλίσερ Ουσμάνοφ, ο οποίος επίσης, συναντάται στα έγγραφα που αποκαλύφθηκαν την Κυριακή.
Το… θέατρο σκιών
Όλα τα παραπάνω περίπλοκα και δαιδαλώδη συστήματα ροών χρήματος είχαν ως κοινή συνισταμένη τον Βλαντιμίρ Πούτιν, το όνομα το οποίου ωστόσο, δεν εμφανίζεται σε κανένα επίσημο έγγραφο. Ωστόσο, η όλη ιστορία παραπέμπει έντονα σε ένα θέατρο σκιών, όπου όλοι οι πρωταγωνιστές κινούνται από τα χέρια του ίδιου ατόμου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, του Βλαντιμίρ Πούτιν…
