Skip to main content

Η πράσινη ναυτιλία είναι υπόθεση όλων

Από την έντυπη έκδοση

Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]

H απαλλαγή της ναυτιλίας από τον άνθρακα μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και κυρίως η ενεργειακή εφοδιαστική αλυσίδα όπως πετρελαϊκές εταιρείες, διυλιστήρια, προμηθευτές καυσίμων και τα ναυπηγεία εστιάσουν στην έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογιών μηδενικού άνθρακα που θα μπορούν να εφαρμοστούν σε μεγάλη κλίμακα στα ποντοπόρα πλοία, υποστηρίζει σε συνέντευξή του στη «Ν» ο πρόεδρος της Intercargo Δημήτρης Φαφαλιός. Παράλληλα, ο ίδιος στέλνει μήνυμα στους Έλληνες εφοπλιστές ότι με ομόνοια και συλλογικότητα η ελληνόκτητη ναυτιλία θα διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο στις παγκόσμιες θαλάσσιες μεταφορές.

Κύριε πρόεδρε, πείτε μας δυο λόγια για το fund ύψους 5 δισ. δολ. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που υποστηρίζει η Intercargo. Ποιος είναι ο στόχος του;

«H Intercargo, σε συνεργασία με τις υπόλοιπες διεθνείς ναυτιλιακές οργανώσεις Bimco, CLIA, IMCA, Interferry, International Chamber of Shipping, Intertanko, IPTA και World Shipping Council, υποστηρίζει τη δημιουργία ενός Ταμείου υπό την αιγίδα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) που θα χρηματοδοτεί την έρευνα για την ανάπτυξη τεχνολογιών οι οποίες θα βοηθήσουν στην απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον άνθρακα. Πρόκειται για μια φιλόδοξη πρόταση που κατέθεσαν στον ΙΜΟ μεγάλα ναυτιλιακά έθνη, όπως η Ελλάδα, η Ιαπωνία, η Λιβερία, η Μάλτα, η Σιγκαπούρη και η Δανία. Τα μεγάλα ναυτιλιακά έθνη προτείνουν, και η διεθνής ναυτιλία συντάσσεται μαζί τους, τη δημιουργία του “IMO Maritime Research Fund”, ύψους 5 δισ. δολ., με την αξιοποίηση υποχρεωτικών εισφορών από τις ναυτιλιακές εταιρείες όλου του κόσμου. Αυτό το νέο Ταμείο μέσω του International Maritime Research and Development Board (IMRB) θα χρηματοδοτήσει την έναρξη κοινών προγραμμάτων έρευνας τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών, που απευθύνονται ειδικά στη ναυτιλία. Συγχρόνως, το fund θα συμβάλει στην ανάπτυξη προγραμμάτων μείωσης των εκπομπών CO2 σε αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένων νησιωτικών κρατών στον Ειρηνικό.

Στην Intercargo πιστεύουμε ότι η απαλλαγή της ναυτιλίας από τον άνθρακα μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και κυρίως η ενεργειακή εφοδιαστική αλυσίδα (oil majors, refineries, fuel suppliers) και τα ναυπηγεία εστιάσουν στην έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογιών μηδενικού άνθρακα που θα μπορούν να εφαρμοστούν σε μεγάλη κλίμακα στα ποντοπόρα πλοία.

Συνεπώς, ένα καλά χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα αυτού του είδους το οποίο θα λειτουργεί εντός ενός διεθνούς κανονιστικού πλαισίου που θα αποφασισθεί από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα και αποτελεί τη συμβολή της ναυτιλίας στον κοινό σκοπό. Αναμφίβολα, χωρίς την ύπαρξη εναλλακτικών καυσίμων και νέων τεχνολογιών οποιοδήποτε αγορακεντρικό μέτρο θα λειτουργούσε απλά ως εισπρακτικός μηχανισμός χωρίς απτά περιβαλλοντικά οφέλη».

Για ποιους λόγους η ναυτιλία είναι αντίθετη στη συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων;

«Η ένταξη της ναυτιλίας στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ένα περιφερειακό μέτρο το οποίο αντί να αποτελεί ουσιαστική συμβολή στην επίτευξη της πολύ αναγκαίας μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) και μιας πιο πράσινης ναυτιλίας, ενδέχεται να αλλοιώσει τον υγιή ανταγωνισμό και ιδιαίτερα εάν δεν καταστεί δυνατόν να μετακυλιστεί στην εφοδιαστική αλυσίδα το κόστος που επιφέρει. Εκτιμούμε ότι το EU ETS κινδυνεύει να προκαλέσει τριβές στο διεθνές εμπόριο, να οδηγήσει σε αύξηση των εκπομπών αερίων ρύπων και σε διαρροή άνθρακα. Σε κάθε περίπτωση το ETS είναι ένα σύστημα που δεν συνάδει με τον τρόπο λειτουργίας “modus operandi” της tramp ναυτιλίας που κατέχει τα 4/5 της θαλάσσιας εμπορικής δραστηριότητας. Εν κατακλείδι, η συμπερίληψη της ναυτιλίας στο EU ETS, που μοιάζει κυρίως σαν ένας μηχανισμός συλλογής χρημάτων, έχει αποσυνδεθεί ουσιαστικά από το έργο του ΙΜΟ και ως εκ τούτου κινδυνεύει να υπονομεύσει μια παγκόσμια λύση για τη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων από τη ναυτιλία.

Η Intercargo, όπως και οι υπόλοιποι ναυτιλιακοί φορείς, πιστεύει ότι η ναυτιλία ως διεθνής δραστηριότητα απαιτεί διεθνείς και όχι περιφερειακές νομοθετικές παρεμβάσεις, οι οποίες θα πρέπει να υπηρετούν τους κοινούς κανόνες ανταγωνισμού τόσο γεωγραφικά όσο και μεταξύ των διαφόρων ναυτιλιακών κλάδων. Οι περιφερειακοί κανονισμοί δυστυχώς έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικοί, καθώς δημιουργούν στρεβλώσεις και πολυεπίπεδες αγορές, ακόμη και εμπορικές εντάσεις.

Πέραν τούτου η πλειονότητα των ναυτιλιακών οργανισμών έχει εκδηλώσει την αντίθεσή της ακόμα και σε ένα παγκόσμιο ETS και την προτίμησή της σε ένα παγκόσμιο levy, το οποίο θα μπορούσε να καθιερωθεί με τρόπο παρόμοιο με αυτό που θα συγκεντρώνει τα δύο δολάρια ανά τόνο καυσίμου, της συμμετοχής στο fund της ναυτιλίας».

Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι της Intercargo για το επόμενο διάστημα;

«Η Intercargo, που ιδρύθηκε πριν από 40 χρόνια στο Λονδίνο έπειτα από μια πρωτοβουλία του αείμνηστου Έλληνα εφοπλιστή Ανδρέα Χανδρή, εκπροσωπεί τους ανεξάρτητους πλοιοκτήτες ξηρού φορτίου και επιδιώκει πάντοτε με την αμέριστη βοήθεια και συμβολή των μελών της μέσα από μια ανοικτή διαδικασία αμφίδρομης επικοινωνίας να αναπτύσσει πρωτοβουλίες που βρίσκονται σε αντιστοιχία με τα θέματα που απασχολούν τον κλάδο μας. 

Πρώτης προτεραιότητας ζήτημα αυτή την περίοδο για την Intercargo είναι η επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι εκατοντάδες χιλιάδες ναυτικοί λόγω της πανδημίας. Αντιμετωπίζουμε μια ανθρωπιστική κρίση, καθώς υπάρχουν ακόμη πάνω από 200.000 εγκλωβισμένοι ναυτικοί είτε στα πλοία είτε στη στεριά, ενώ άμεση είναι η ανάγκη εμβολιασμού τους λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών του ναυτικού επαγγέλματος. Η Intercargo ζητά από τις κυβερνήσεις να ασχοληθούν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο με το θέμα, προκειμένου να βρεθεί άμεσα μια ρεαλιστική λύση σε διεθνές επίπεδο. Επίσης, στους βασικούς στόχους της Ένωσής μας περιλαμβάνεται η υλοποίηση του DryBMS, ενός συνολικού και ενιαίου πλαισίου λειτουργίας των επιτηρήσεων και των πλοίων του κλάδου μας που ενσωματώνει πρακτικές και δείκτες βέλτιστης λειτουργίας.

Το σχέδιο DryBMS αποτελεί ένα ιστορικό ορόσημο για τον κλάδο μας. Είναι μια πρωτοβουλία της Intercargo σε συνεργασία με τη RightShip με στόχο την ασφάλεια, την περιβαλλοντική και επιχειρησιακή αριστεία μέσω της αυτοαξιολόγησης της εταιρείας.

Ψηλά στην ατζέντα βρίσκονται και τα περιβαλλοντικά θέματα στα οποία εν μέρει αναφερθήκαμε προηγουμένως, ενώ την Intercargo ζωηρά την απασχολούν επίσης και άλλα προβλήματα, όπως η ασφαλής μεταφορά των φορτίων και η διερεύνηση των αιτιών των θαλασσίων ατυχημάτων που προκλήθηκαν από τη μετατόπιση ή την υγροποίηση φορτίου. Σε θέματα γενικού ενδιαφέροντος για το σύνολο της ναυτιλίας, θέλω να αναφερθώ στην ιδιαίτερα εποικοδομητική συνεργασία του οργανισμού μας με τους άλλους διεθνείς οργανισμούς της ναυτιλιακής βιομηχανίας, το επονομαζόμενο Round Table των οργανισμών, με γνώμονα πάντοτε ότι η φωνή της ναυτιλίας ενωμένη είναι πιο δυνατή.

Θα μου επιτρέψετε όμως να αναφερθώ και σε ένα ιδιαίτερο θέμα, στο οποίο η Ένωσή μας αποδίδει ξεχωριστή σημασία. Είναι η ποιοτική και λειτουργική υπεροχή των μελών της. Με υπερηφάνεια παρουσιάσαμε πρόσφατα την ετήσια έκθεση συγκριτικής αξιολόγησης για τα πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου, η οποία έδειξε και πάλι ότι τα πλοία-μέλη της Intercargo συνεχίζουν να επιτυγχάνουν σημαντικά υψηλότερες ποιοτικές επιδόσεις σε σύγκριση με τους μέσους όρους της βιομηχανίας. 

Η ιδιότητα του μέλους της Intercargo αναγνωρίζεται ευρέως από τη ναυτιλιακή βιομηχανία ως δείκτης αριστείας και αυτό το επίτευγμα αποτελεί απόδειξη της ποιότητας των μελών της, ο αριθμός των οποίων παραμένει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και διπλάσιος σε σύγκριση με το 2017».

Έχετε υπογραμμίσει σε ομιλίες σας την ανάγκη η ναυτιλία των Ελλήνων συλλογικά -ενωμένη- να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις. Επίσης, πολλά χρόνια τώρα συμμετέχετε ενεργά στους συλλογικούς φορείς της ναυτιλίας. Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να στείλετε στους Έλληνες συναδέλφους σας εφοπλιστές;

«Η ναυτιλία στο σύνολό της αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις. Αναφερθήκαμε ήδη στα περιβαλλοντικά και άλλα θέματα. Όμως και επιχειρησιακά βρίσκεται σε ένα μεταίχμιο. Για παράδειγμα, πρώτη φορά ίσως εδώ και πολλές δεκαετίες παρατηρείται μια αποχή από τις ναυπηγήσεις νεότευκτων σε όλους σχεδόν τους κλάδους, καθώς οι πλοιοκτήτες δεν γνωρίζουν τις μελλοντικές προδιαγραφές των πλοίων λόγω των συνεχώς μεταβαλλόμενων περιβαλλοντικών απαιτήσεων αλλά και των τεχνολογικών εξελίξεων. Η περίοδος μοιάζει όπως εκείνη που προηγήθηκε της χρήσης του ατμού σε αντικατάσταση των ιστίων. 

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες ως τμήμα της παγκόσμιας ναυτιλίας επηρεάζονται από τις εξελίξεις. Δεδομένης όμως της ισχύος και της τεχνογνωσίας της ελληνόκτητης ναυτιλίας μπορούν δρώντας συλλογικά και ενωμένα να θέσουν τη σφραγίδα τους στις εξελίξεις, με όπλο τις αρχές και τις αξίες τους, που δεν είναι άλλες από την πίστη τους στον υγιή και θεμιτό ανταγωνισμό και στη διατήρηση των ανοικτών συνόρων για το παγκόσμιο εμπόριο. 

Μέσα από την εμπειρία μου σε διεθνείς οργανισμούς, όπως το ICS, η Intercargo, και νηογνώμονες, αλλά κυρίως από τη μακρόχρονη συμμετοχή μου στην Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, έχω μάθει ότι πολλοί στόχοι υλοποιούνται και πολλά προβλήματα αντιμετωπίζονται με τη συλλογικότητα, την ενότητα και την καλή συνεργασία των μελών. Πιστεύω ότι η ελληνική ναυτιλία, οι Έλληνες και ο Ελληνίδες ναυτικοί και η οικογενειακή ναυτιλιακή επιχείρηση, αυτό το δοκιμασμένο ιστορικά με επιτυχία σε φουρτούνες μοντέλο, θα καταφέρει με όπλο της την ομοψυχία και τη συλλογικότητα να προχωρήσει σε ένα υποσχόμενο μέλλον και να συνεχίσει να διατηρεί τον ηγετικό της ρόλο στις παγκόσμιες θαλάσσιες μεταφορές».