Από την έντυπη έκδοση
Κρίσιμες συναντήσεις με περιεχόμενο αυτή τη φορά τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους θα έχει σήμερα και αύριο στην Ουάσιγκτον ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Για σήμερα το απόγευμα -ώρα Ελλάδας- είναι προγραμματισμένες συναντήσεις τόσο με την Κριστίν Λαγκάρντ όσο και με τον Β. Σόιμπλε και έτσι η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα θα έχει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να σχηματίσει σαφή εικόνα για τις προθέσεις των δύο βασικών «παικτών» όσον αφορά το κρίσιμο ζήτημα του καθορισμού των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος. Ενώ έχουν απομείνει τέσσερις εβδομάδες μέχρι το καθοριστικό Eurogroup της 22ας Μαΐου, η ελληνική κυβέρνηση θα επιδιώξει από τις επαφές που θα γίνουν στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ να διαγνώσει περιθώρια σύγκλισης ανάμεσα στους δύο «πόλους» αυτού του γύρου των διαβουλεύσεων:
1. Του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους -ακόμη και μέσα από δηλώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ- ότι εξακολουθεί να θεωρεί το ελληνικό χρέος ως μη βιώσιμο. Το ότι το ΔΝΤ ζητά μέτρα διευθέτησης του χρέους είναι δεδομένο. Αυτό που μένει να αποσαφηνιστεί είναι αν θα αρκεστεί σε μια ακόμη δέσμευση του Eurogroup ότι θα ληφθεί κάθε αναγκαίο μέτρο μετά τη λήξη του 3ου μνημονίου προκειμένου να μην ξεπεράσουν οι ετήσιες δαπάνες για τοκοχρεολύσια το 15% του ΑΕΠ. Το ζητούμενο για το ΔΝΤ είναι να λάβει όλες τις απαιτούμενες εξασφαλίσεις, ώστε να εγκριθεί από το Δ.Σ. του Ταμείου η συμμετοχή στο 3ο ελληνικό πρόγραμμα.
2. Της Γερμανίας, η οποία δεν θέλει να μπει σε συζήτηση εξειδίκευσης των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος πριν από τις γερμανικές εκλογές. Προς το παρόν επιμένει στο να μην ανοίξει καμία λεπτομερής συζήτηση πριν από το τέλος του 3ου προγράμματος, δηλαδή πριν από το καλοκαίρι του 2018.
Αναλυτικά, το πρόγραμμα των συναντήσεων του Ευκλείδη Τσακαλώτου για σήμερα και αύριο έχει ως εξής:
- Με την Κριστίν Λαγκάρντ, γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, η συνάντηση είναι προγραμματισμένη για τις 09:00 σήμερα το πρωί ώρα Ουάσιγκτον.
- Στις 09:30 είναι προγραμματισμένη ημίωρη συνάντηση με τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ.
- Στις 13:10 (περίπου στις 20:10 ώρα Ελλάδας) θα γίνει το τετ α τετ με τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
- Στις 13:45 θα κλείσει ο κύκλος των σημερινών συναντήσεων με τον υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας Μισέλ Σαπέν.
Για αύριο Σάββατο, ο υπουργός Οικονομικών είναι προγραμματισμένο να συναντήσει τον βοηθό υφυπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Άντι Μπόκολ (στις 13.40 ώρα Ουάσιγκτον), τον Γάλλο επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί (στις 14:30 ώρα Ουάσιγκτον ή 21:30 ώρα Ελλάδας), αλλά και τον διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν (στις 17:15 ώρα Ουάσιγκτον ή μεσάνυχτα Σαββάτου στην Ελλάδα).
Αισιοδοξεί ο Β. Σόιμπλε
Εν τω μεταξύ, αισιόδοξος εμφανίστηκε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για την επίτευξη συμφωνίας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την Ελλάδα, ενώ δήλωσε πως οι προβλέψεις της ελληνικής κυβέρνησης αποδείχθηκαν πιο ρεαλιστικές από ό,τι εκείνες του ΔΝΤ.
«Οι προβλέψεις του ΔΝΤ ήταν πιο απαισιόδοξες από εκείνες της ελληνικής κυβέρνησης. Ατυχώς για το ΔΝΤ, τα τελευταία δύο χρόνια οι προβλέψεις της ελληνικής κυβέρνησης είναι πιο ρεαλιστικές. Οι οικονομολόγοι κάποιες φορές πρέπει να αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα», είπε ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ.
Παράλληλα εξέφρασε την πεποίθηση πως η Ελλάδα μπορεί να έχει πρόσβαση στις αγορές μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, λέγοντας συγκεκριμένα πως «είναι πιθανό αν κάνουν το 50% περίπου όσων υποσχέθηκαν». Πρόσθεσε στο σημείο αυτό πως η Ελλάδα είχε πρόσβαση στις αγορές και επί κυβέρνησης Σαμαρά, η οποία όμως αναγκάστηκε να πάει σε εκλογές γιατί δεν είχε την πλειοψηφία για να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Μετά τις εκλογές και όλα όσα συνέβησαν με την «τεράστια ζημιά» που ακολούθησε, έχασε την πρόσβαση.
Ακόμη, μιλώντας για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είπε πως, αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν το επιθυμεί, θα μπορούσε σε μικρό χρονικό διάστημα να συσταθεί ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο που θα είναι εκτός του ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου. Στη βάση αυτή ξεκαθάρισε πως μελλοντικά οι διασώσεις κρατών στην Ευρωζώνη δεν θα απαιτούν την παρουσία του ΔΝΤ.
Στόχοι και αφορολόγητο
Τη συμφωνία της Μάλτας ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους Ευρωπαίους αποκαλύπτει ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ σε επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ομολόγους του. Σε αυτήν επισημαίνεται πως εάν δεν επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος, η μείωση του αφορολόγητου θα έρθει έναν χρόνο νωρίτερα, δηλαδή το 2019.
«Οι ελληνικές αρχές συμφώνησαν να νομοθετήσουν μια δέσμη δημοσιονομικών διαρθρωτικών μέτρων ύψους 2% του ΑΕΠ. Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, που θα ανέλθει στο 1% του ΑΕΠ, θα εφαρμοστεί το 2019. Η μεταρρύθμιση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, η οποία ανέρχεται στο 1% του ΑΕΠ, θα εφαρμοστεί επί της αρχής το 2020, εκτός εάν είναι αναγκαία μια εμπροσθοβαρής εφαρμογή προκειμένου να επιτευχθεί ο συμφωνημένος δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% το 2019» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά τα αντίμετρα, σημειώνει ότι συμφωνήθηκε με τις ελληνικές αρχές ότι μπορούν να νομοθετήσουν ένα πιθανό πακέτο, το οποίο θα εφαρμοστεί από το 2019, υπό τον όρο ότι οι μεσοπρόθεσμοι συμφωνημένοι στόχοι θα τηρούνται.
«Το Eurogroup ζήτησε από τους θεσμούς και τις ελληνικές αρχές να συνεχίσουν τις τεχνικές εργασίες για να φτάσουν σε συμφωνία για ένα πλήρες πακέτο πολιτικών όσο το δυνατόν συντομότερα» τονίζει ο κ. Ντέισελμπλουμ και συμπληρώνει πως μόλις επιτευχθεί αυτό, το Eurogroup θα επανέλθει στο ζήτημα της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής πορείας για την περίοδο μετά το πρόγραμμα, με στόχο μια συνολική πολιτική συμφωνία.
Στο πρώτο 15νθήμερο του Μαΐου η ψήφιση μέτρων και αντίμετρων
Με βασικό μέλημα να εκπέμψει ψυχραιμία και αισιοδοξία ότι η διαπραγμάτευση θα συνεχιστεί ομαλά και θα λήξει θετικά στη συνεδρίαση της 22ας Μαΐου στο Eurogroup και παράλληλα να κρύψει την ψυχρολουσία που επέφερε στην Αθήνα η έκθεση του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία, εμφανίστηκε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος.
Ανακοίνωσε την έλευση των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών στην Αθήνα για τη σύνταξη των τελικών κειμένων των σχεδίων νόμου την 25η Απριλίου και προανήγγειλε ότι μέσα στο πρώτο 15νθήμερο του Μαΐου τα μέτρα που συμφωνήθηκαν με τους θεσμούς, όπως και τα λεγόμενα αντίμετρα, θα πρέπει να έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή, ώστε να υπάρξει χρόνος προετοιμασίας της συνολικής συμφωνίας που επιδιώκει η κυβέρνηση στο προγραμματισμένο Eurogroup της 22ας Μαΐου. Η τοποθέτηση αυτή «καίει» οριστικά το σενάριο που μέχρι πρότινος άφηναν να διαρρεύσει από το Μαξίμου, για συμφωνία πριν από τις 22 Μαΐου σε έκτακτο Eurogroup, αν είχε προκύψει η συμβιβαστική λύση μεταξύ ΔΝΤ και Βερολίνου νωρίτερα. Επιχείρησε αφενός να αμφισβητήσει τις προβλέψεις της έκθεσης του ΔΝΤ με το επιχείρημα ότι και στο παρελθόν το Ταμείο έχει πέσει έξω. Ωστόσο, στο πρόσφατο παρελθόν οι λανθασμένες προβλέψεις του ΔΝΤ δεν αποτέλεσαν εμπόδιο να ληφθούν αποφάσεις για την οικονομία σε λάθος βάση, ενώ προκειμένου να υπάρξει η συνολική συμφωνία που διακαώς επιθυμεί η κυβέρνηση, το ίδιο αναμένεται να επαναληφθεί.
Σε ό,τι αφορά πάντως τον ρόλο του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, θέμα που αποτελεί σημαντική εκκρεμότητα για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας, άφησε να εννοηθεί ότι το Ταμείο θα συνάψει συμφωνία με την κυβέρνηση για πρόγραμμα διάρκειας ενός έτους, με μικρό δάνειο. «H χρηματοδοτική συνεισφορά του ΔΝΤ θα είναι μικρή και θα τερματιστεί μαζί με την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος το καλοκαίρι του 2018» είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Τζανακόπουλος δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων για το 2018, αφού -όπως είπε- η ελληνική οικονομία θα πιάσει το 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα το 2018. Αυτό, πρόσθεσε, διασφαλίζεται με τη θέσπιση του αυτόματου μηχανισμού δημοσιονομικής προσαρμογής που ψηφίστηκε πέρυσι, χωρίς ωστόσο να αναφέρει ότι ο αυτόματος μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής, δηλαδή ο «κόφτης», εφόσον ενεργοποιηθεί, θα μειώσει ανελαστικές και ελαστικές δαπάνες του Δημοσίου, δηλαδή ανάμεσα σε άλλα μισθούς και συντάξεις.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος άφησε επίσης να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση δεν αναμένει οριστική λύση στο ζήτημα των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος στην εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ που ξεκινά αύριο. Σημείωσε ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας που ετοιμάζεται, η κυβέρνηση περιμένει έναν γενικό και έναν ειδικό προσδιορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που θα εφαρμοστεί μετά το 2018 και θα ικανοποιεί και τη Γερμάνια και το ΔΝΤ, ώστε να δοθεί το πράσινο φως για την ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Προκειμένου να απορροφήσει τους κραδασμούς που πρόκειται να προκαλέσει η διαδικασία κατάθεσης και ψήφισης νέων σκληρών μέτρων στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία, πριν από την επίτευξη ή ακόμα και την εμφάνιση του σχεδίου της συνολικής συμφωνίας, ο κ. Τζανακόπουλος αισθάνθηκε την ανάγκη να επαναλάβει τη δήλωση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, ότι δεν θα εφαρμοστούν τα μέτρα αν δεν συγκεκριμενοποιηθούν προηγουμένως τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, προσθέτοντας ωστόσο ότι «αυτό δεν θα προβλέπεται σε κάποιο κείμενο».
«Δεν υπάρχουν σχέδια για δάνειο στην Ελλάδα»
«Δεν υπάρχουν επικείμενα σχέδια για δάνειο στην Ελλάδα» ξεκαθάρισε ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Jim Kim, εν μέσω των διαβουλεύσεων γύρω από το σχετικό αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, επιβεβαιώνοντας αποκλειστικό ρεπορτάζ της «Ν» το οποίο καταδείκνυε ότι η σχετική συζήτηση ήταν πρόωρη και παρουσίαζε τις προϋποθέσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Ερωτηθείς σχετικά σε συνέντευξη Τύπου για την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο κ. Kim σχολίασε πως «δεν επίκειται τίποτα, αλλά είμαστε δεσμευμένοι να υποστηρίζουμε την Ελλάδα με τρόπους που την υποστηρίζουμε ήδη για περισσότερα από 5 χρόνια».
Όπως είπε, η Παγκόσμια Τράπεζα εργάζεται ήδη με την Ελλάδα, από την αρχή της θητείας του το 2012, «σε θέματα όπως η διασφάλιση μιας καλύτερης κοινωνικής προστασίας για τους πολίτες και η βελτίωση της κατάταξης στο Doing Business μέσω της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, κοιτάζοντας συγκεκριμένα στον τρόπο αντιμετώπισης της μακροχρόνιας ανεργίας». Επίσης, «επενδύουμε μέσω του βραχίονα IFC για τον ιδιωτικό τομέα» συμπλήρωσε.
«Είχαμε συνομιλίες με την ελληνική κυβέρνηση» τόνισε ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, «αλλά δεν υπάρχουν επικείμενα σχέδια».
Πρόσθεσε δε πως «οποιαδήποτε αντίστοιχη κίνηση, για παροχή δανείου προς την Ελλάδα, θα έπρεπε να γίνει με τη σύμφωνη γνώμη όλων των υπόλοιπων πιστωτών της Ελλάδας και φυσικά του διοικητικού συμβουλίου της Παγκόσμιας Τράπεζας».
Χρέος, μεταρρυθμίσεις, λογικά πλεονάσματα
Την ανάγκη να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις και να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους επανέλαβε η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή του Οργανισμού στο ελληνικό πρόγραμμα. Υπογράμμισε δε ότι ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να είναι «λογικός».
«Στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων έχει σημειωθεί πρόοδος και κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση» δήλωσε από την Ουάσιγκτον απαντώντας σε σχετική ερώτηση, προσθέτοντας ότι υπάρχουν ακόμη ανοιχτά ζητήματα στο ασφαλιστικό και στο φορολογικό, τα οποία θα πρέπει να κλείσουν. «Σε ό,τι αφορά την έκθεση για τη βιωσιμότητα του χρέους, πρέπει ακόμη να συζητήσουμε τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα που θα ανατεθεί στην Ελλάδα και ο οποίος θα πρέπει να είναι λογικός» συμπλήρωσε.
Τη βεβαιότητά του ότι η Ελλάδα μπορεί να επιστρέψει στις αγορές και να σταθεί ξανά στα πόδια της «πριν από τη λήξη του προγράμματος το επόμενο έτος» εξέφρασε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ, προσθέτοντας ότι η χώρα μας «θα αποδειχθεί η επόμενη ευρωπαϊκή ιστορία επιτυχίας», εφόσον εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις.
Ο κ. Ρέγκλινγκ παραδέχθηκε ότι η δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας ήταν πολύ ισχυρή, υπενθυμίζοντας ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα ανερχόταν το 2009 στο 15% του ΑΕΠ. Σημείωσε ότι η τρόικα επιστρέφει στην Αθήνα στις αρχές της επόμενης εβδομάδας και εξέφρασε την ελπίδα για συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα.
Ερωτηθείς αν το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο, είπε ότι η απάντηση δεν είναι εύκολη και ότι εξαρτάται από τις υποθέσεις που γίνονται. Η τελευταία αποπληρωμή του ελληνικού χρέους στον ESM είναι το 2060, θύμισε, και έως τότε μπορούν να συμβούν πολλά. Σημείωσε, όμως, ότι συζητούνται με το ΔΝΤ τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το ελληνικό χρέος, τα οποία, αν χρειαστεί -όπως είπε- θα εφαρμοσθούν μετά το τέλος του προγράμματος. Υπάρχουν ακόμη τα μακροπρόθεσμα μέτρα, με τα οποία η Ευρώπη αναλαμβάνει μία δέσμευση για πρόσθετη βοήθεια, αν χρειαστεί. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, τα οποία υλοποιούνται, θα επιφέρουν μία ελάφρυνση κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες.
Λύση μέσα στον Μάιο
Συμφωνία ανάμεσα στην Αθήνα και στους διεθνείς πιστωτές της βλέπει έως τα τέλη Μαΐου ο Ευρωπαίος επίτροπος για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις Πιερ Μοσκοβισί, εξέλιξη που θα επιτρέψει την απελευθέρωση νέων δανείων στην Αθήνα έως τα τέλη του μηνός. «Θα πρέπει να μεταφράσουμε την πολιτική συμφωνία (της Μάλτας) σε τεχνική συμφωνία. Ελπίζω ότι οι θεσμοί θα καταφέρουν να επιστρέψουν στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες και ότι θα μπορέσουμε να βρούμε μία λύση έως τα τέλη Μαΐου. Αυτό είναι το χρονοδιάγραμμα» είπε ο κ. Μοσκοβισί από την Ουάσιγκτον.
