Από την έντυπη έκδοση
Της Νένας Μαλλιάρα
[email protected]
Στους στρατηγικούς κακοπληρωτές και δη στον «σκληρό πυρήνα» τους θα στοχεύσουν οι τράπεζες με τους πλειστηριασμούς που πρόκειται να γίνουν εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικοί. Χθες, το διοικητικό συμβούλιο του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών – Πειραιώς – Αιγαίου και Δωδεκανήσου αποφάσισε νέα αναστολή μέχρι τις 31 Ιανουαρίου της διαδικασίας των φυσικών πλειστηριασμών που είχαν προγραμματιστεί για σήμερα. Σύμφωνα με τη σχετική ενημέρωση προς τα μέλη του Συλλόγου, αλλά και τους νόμιμα συμμετέχοντες, η απόφαση σχετίζεται με την εν εξελίξει νομοθετική διαδικασία εκσυγχρονισμού της διεξαγωγής των πλειστηριασμών, διαδικασία που κρίνεται κατεπείγουσα εν όψει της ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος.
Εν όψει της επικείμενης εφαρμογής μόνο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, οι τράπεζες έχουν ξεχωρίσει ήδη τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, έναντι των οποίων θα στραφούν οι πλειστηριασμοί. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, εσωτερικές έρευνες των τραπεζών δείχνουν ότι ο «σκληρός πυρήνας» των στρατηγικών κακοπληρωτών κινείται περίπου στο 11% των δανειοληπτών με μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Αυτό σημαίνει ότι μη εξυπηρετούμενα δάνεια όλων των κατηγοριών (στεγαστικά, καταναλωτικά, επιχειρηματικά) περί τα 11 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε δανειολήπτες που συνειδητά δεν τα αποπληρώνουν. Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, το δύσκολο κομμάτι για τις τράπεζες, το οποίο κρύβει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, που αν και μπορούν αρνούνται να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, είναι το 35% των δανείων με καθυστέρηση άνω των 360 ημερών.
Εν όψει των πλειστηριασμών και των πωλήσεων «κόκκινων» δανείων (εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουν το 2018 και το 2019 οι τράπεζες προκειμένου να μειώσουν δραστικά τον όγκο των μη εξυπηρετούμενων δανείων), οι τράπεζες προχώρησαν το προηγούμενο διάστημα σε εξονυχιστικό έλεγχο του προφίλ των δανειοληπτών με «κόκκινα» δάνεια, προκειμένου να εντοπίσουν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Ο έλεγχος του ποιόντος των δανειοληπτών που δεν εξυπηρετούν τα δάνειά τους έγινε και με την προτροπή του SSM, ο οποίος θεωρεί μείζον θέμα για την ευστάθεια και την προοπτική του τραπεζικού συστήματος την αποκατάσταση της κουλτούρας πληρωμών.
Στο πλαίσιο αυτό, ο SSM συμφωνεί με τις τράπεζες ότι το ζητούμενο δεν είναι οι πλειστηριασμοί κατοικιών απλών δανειοληπτών που έχουν πληγεί από την κρίση, αλλά η παραδειγματική «τιμωρία» των στρατηγικών κακοπληρωτών. Η κοινή στάση τραπεζών και SSM για το «κυνήγι» των στρατηγικών κακοπληρωτών είναι αποτέλεσμα της διαπίστωσης ότι τα «κόκκινα» δάνεια διογκώθηκαν όχι απολύτως αναλογικά με την κρίση, αλλά ως αποτέλεσμα της έλλειψης κουλτούρας πληρωμών.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, προκειμένου να ξεχωρίσουν την ήρα από το σιτάρι, οι τράπεζες βασίστηκαν και σε ειδική μελέτη της PWC για το προφίλ των στρατηγικών κακοπληρωτών. Όπως προέκυψε από τη μελέτη αυτή, υπάρχει ένας σκληρός πυρήνας στρατηγικών κακοπληρωτών, ο οποίος δεν ξεπερνά το 10% – 11% των NPLs, ενώ υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό αναποφάσιστων οφειλετών που δυνητικά μπορούν να εξελιχθούν σε στρατηγικούς κακοπληρωτές, αναλόγως του πώς θα τους συμπεριφερθεί η τράπεζα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η έρευνα της PWC χωρίζει τους δανειολήπτες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε πέντε «φυλές». Κατ’ αρχάς είναι οι «νοικοκύρηδες». Δανειολήπτες, οι οποίοι αντιστοιχούν σε ποσοστό άνω του 50% των οφειλετών και οι οποίοι θέλουν να πληρώσουν, αλλά αντικειμενικά δεν μπορούν. Το υπόλοιπο ποσοστό μέχρι το 100% των δανειοληπτών με «κόκκινα» δάνεια περιλαμβάνει δανειολήπτες που πληρώνουν περιστασιακά, αναποφάσιστους, περιθωριακούς και στρατηγικούς κακοπληρωτές. Αυτοί που πληρώνουν περιστασιακά είναι οφειλέτες που έχουν τη δυνατότητα, θέλουν να εξοφλήσουν την οφειλή τους και περιστασιακά καταβάλλουν κάποιες δόσεις. Από την έρευνα της PWC προκύπτει ότι αυτοί αναλογούν στο 5% των NPLs. Τριπλάσιο από αυτό είναι το ποσοστό όσων δεν έχουν αποφασίσει αν θα πληρώσουν ή όχι τις οφειλές τους. Οι συγκεκριμένοι αξιολογούν σε μεγάλο βαθμό τη στάση της τράπεζας για να αποφασίσουν αν θα την πληρώσουν ή όχι. Στους περιθωριακούς οφειλέτες κατατάσσονται αυτοί που ούτε θέλουν, αλλά ούτε και αντέχουν οικονομικά, να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, με αποτέλεσμα να τους είναι αδιάφορο αν η τράπεζα θα προχωρήσει σε κατάσχεση ή πλειστηριασμό εναντίον τους. Και, τέλος, οι «βέροι» στρατηγικοί κακοπληρωτές, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν, αλλά δεν θέλουν. Το ποσοστό αυτών υπολογίζεται στο 10% – 11% και το ζητούμενο είναι να μειωθεί και όχι να προσαυξηθεί από μερίδα δανειοληπτών που κατατάσσονται στους αναποφάσιστους.
«Χαρτογράφηση» ανά περιφέρεια
Όπως αναφέρουν τραπεζίτες στη «Ν», από τη «χαρτογράφηση» των «κόκκινων» δανείων ανά γεωγραφική περιφέρεια της Ελλάδας που έχουν κάνει οι τράπεζες, προκύπτει ότι οι περιοχές με το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα είναι αυτές με τους υψηλότερους δείκτες NPLs, ενώ οι φτωχότερες περιοχές έχουν υψηλότερα ποσοστά συνέπειας και χαμηλότερους δείκτες καθυστερούμενων δανείων.
