Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Το Εurogroup, καθορίζοντας χθες, στη Βαλέτα, τις βασικές παραμέτρους μιας συμφωνίας σε όλα τα ανοικτά ζητήματα της διαπραγμάτευσης, άνοιξε τον δρόμο για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη αρκετά θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν και χρειάζεται τρέξιμο γιατί, όπως προειδοποίησε και ο πρόεδρος του Εurogroup, η ελληνική οικονομία κινδυνεύει πλέον εξαιτίας της καθυστέρησης να χάσει το θετικό μομέντουμ.
Η κατ’ αρχήν συμφωνία κινήθηκε στο πλαίσιο της προσέγγισης που είχε επιτευχθεί στη συνάντηση της περασμένης Τρίτης στις Βρυξέλλες μεταξύ αξιωματούχων της Ευρωζώνης, του ΔΝΤ και της κυβέρνησης. Η εξεύρεση φόρμουλας σε σχέση με τα δημοσιονομικά μέτρα, που ήταν και το «αγκάθι» της διαπραγμάτευσης, επέτρεψε την επίτευξη συμφωνίας στο σύνολο του «πακέτου» (δημοσιονομικά, εργασιακά, άνοιγμα αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας).
Τώρα θα πρέπει να επιστρέψουν οι επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα και να ρυθμίσουν όλες τις λεπτομέρειες, φτάνοντας στο τελικό κείμενο της τεχνικής συμφωνίας. Από την πλευρά της η κυβέρνηση πρέπει να νομοθετήσει όλα τα προαπαιτούμενα, ώστε να αποφασιστεί και η εκταμίευση της δόσης, προφανώς στο επόμενο Εurogroup, στις 22 Μαΐου.
Αναφορικά με τον τελικό «λογαριασμό», το βέβαιο είναι πως η κυβέρνηση προέβη σε σημαντικές υποχωρήσεις, αφού αποδέχθηκε να εφαρμόσει σε κάθε περίπτωση δημοσιονομικά μέτρα που φτάνουν το 2% του ΑΕΠ ή 3,6 δισ. ευρώ, τα οποία θα προέλθουν από τη μείωση των συντάξεων και του αφορολόγητου.
Ειδικότερα, το 2019 θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή μέτρα εξοικονόμησης δαπανών ύψος 1% του ΑΕΠ από τις συντάξεις και στις αρχές του 2020 εξοικονόμηση δαπανών επίσης 1% του ΑΕΠ μέσω της μείωσης του αφορολόγητου.
Σε περίπτωση υπεραπόδοσης στον δημοσιονομικό τομέα, το περίσσευμα του 2019 θα διατεθεί, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, στην αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας, του προβλήματος της στέγασης, σε δράσεις υπέρ της απασχόλησης των νέων, στη μείωση της συμμετοχής των συνταξιούχων στα φάρμακα, καθώς και στη χρηματοδότηση αναπτυξιακών δράσεων. Το περίσσευμα το 2020 θα διατεθεί για μείωση του ΕΝΦΙΑ και του φόρου εισοδήματος.
Ωστόσο, η διαφορά είναι πως τα δημοσιονομικά μέτρα θα εφαρμοστούν σε κάθε περίπτωση, ενώ τα λεγόμενα θετικά μόνο εάν υπάρξει υπεραπόδοση, κάτι που αυτή τη στιγμή δεν θεωρείται δεδομένο, παρά το γεγονός ότι το 2016 το πρωτογενές πλεόνασμα (περίπου 3%) ήταν εξαπλάσιο από τον στόχο (0,5% του ΑΕΠ).
Και δεν είναι δεδομένο γιατί, όπως είπε, ο κ. Ντέισελμπλουμ, εξαιτίας της καθυστέρησης της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, η οικονομία που βρισκόταν σε ανοδική τροχιά το πρώτο εξάμηνο του 2016, άρχισε να επιδεινώνεται το δεύτερο εξάμηνο και σήμερα κινδυνεύει να χάσει το θετικό μομέντουμ. Τώρα χρειάζεται τρέξιμο για να αντιστραφεί αυτή η αρνητική εξέλιξη, είπε.
Η κατ’ αρχήν συμφωνία προβλέπει ότι στο τέλος του 2018 θα γίνει έλεγχος σε σχέση με την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος, ενώ στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι δεν επιτυγχάνεται ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ, τότε μέρος ή το σύνολο της μείωσης του αφορολόγητου θα μεταφερθεί στο 2019 αντί για το 2020.
Σχετικά με την επιστροφή των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα, το Εurogroup δεν καθόρισε ημερομηνία, ενώ ερωτηθείς σχετικά ο κ. Ντέισελμπλουμ το απέδωσε σε πρακτικούς λόγους, που έχουν να κάνουν με τις διακοπές του Πάσχα και με τις εσωτερικές εργασίες των θεσμών που συμμετέχουν. Διαβεβαίωσε ότι η επιστροφή θα γίνει πολύ σύντομα, γιατί δεν την εμποδίζει πλέον τίποτα.
Στη συνεδρίαση δεν συζητήθηκε η χρονική διάρκεια που η Ελλάδα θα πρέπει να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ετησίως, γιατί, όπως είπε ο κ. Ντέισελμπλουμ, το θέμα αυτό που είναι πολιτικό θα αντιμετωπιστεί όταν θα γίνουν γνωστά όλα τα στατιστικά δημοσιονομικά στοιχεία. Προφανώς θα εξεταστεί σε συνδυασμό και με τη συζήτηση που θα γίνει για την αποσαφήνιση των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, που ζητάει το ΔΝΤ προκειμένου να συμμετάσχει στο πρόγραμμα.
Ο κ. Τσακαλώτος από την πλευρά του υπογράμμισε ότι «το πακέτο των δημοσιονομικών μέτρων θα εφαρμοστεί όταν γνωρίζουμε τι θα πάρουμε για το χρέος και ποια θα είναι η διάρκεια των ετήσιων πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ».
Τη συμφωνία χαιρέτισε και ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, υπογραμμίζοντας ότι αποτελεί προϊόν πολύ δύσκολων πολύμηνων διαπραγματεύσεων, οι οποίες έλαβαν εντατική μορφή τις τελευταίες ημέρες και ώρες.
«Έφτασε η στιγμή να βάλουμε τέλος στις αβεβαιότητες που επηρεάζουν την οικονομία και εμποδίζουν τη μείωση της ανεργίας και τις επενδύσεις» είπε, προσθέτοντας ότι οι θεσμοί θα επιστρέψουν στην Ελλάδα το συντομότερο.
«Χαιρετίζουμε τη συμφωνία, πιστεύουμε ότι η τελική τεχνική συμφωνία θα έρθει πολύ σύντομα», δήλωσε από την πλευρά του το εκτελεστικό μέλος της ΕΚΤ, Μπενουά Κερέ, προσθέτοντας ότι «μέσα στις επόμενες εβδομάδες πρέπει να αρχίσουμε τις συζητήσεις για το χρέος». «Πιστεύουμε ότι οι ελληνικές αρχές θα εγκρίνουν τώρα τα προαπαιτούμενα» είπε, προειδοποιώντας και αυτός ότι οι αβεβαιότητες εξαιτίας της καθυστέρησης έχουν επηρεάσει την οικονομία και τον τραπεζικό τομέα.
Όπως δήλωσε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, η συμφωνία βάζει σε τροχιά ολοκλήρωσης τη δεύτερη αξιολόγηση, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στις δημοσιονομικές επιδόσεις του 2016 τονίζοντας ότι ήταν καλύτερες από τις προσδοκίες.
ΔΝΤ: Μην ξεχνάμε το χρέος
Για πρόοδο στο χθεσινό Eurogroup κάνει λόγο και το ΔΝΤ σε ανακοίνωσή του, στην οποία όμως υπενθυμίζει πως πρέπει να ρυθμιστεί και το θέμα του χρέους. Ειδικότερα το Ταμείο επισημαίνει τα ακόλουθα:
«Παραμένουν εκκρεμότητες σε μια σειρά από ζητήματα, αλλά είμαστε σε ένα σημείο όπου πιστεύουμε πως υπάρχουν καλές προοπτικές για επιτυχή ολοκλήρωση των συζητήσεων κατά τη διάρκεια της επόμενης αποστολής στην Αθήνα. Μια τέτοια συμφωνία θα πρέπει να ακολουθηθεί από συζητήσεις με τις χώρες της Ευρωζώνης για να εξασφαλιστούν ικανοποιητικές διαβεβαιώσεις για μια αξιόπιστη πολιτική για την ανάκτηση της βιωσιμότητας του χρέους, προτού παρουσιαστεί ένα πρόγραμμα στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ».
Ικανοποίηση στην κυβέρνηση, κριτική από την αντιπολίτευση
Ικανοποίηση για το «πράσινο φως» στην ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης που άναψε με τη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup επικρατεί στις τάξεις της κυβέρνησης και της συμπολίτευσης, με σειρά στελεχών να εκφράζουν την αισιοδοξία τους για την εφαρμογή των μέτρων απομείωσης του χρέους αλλά και για την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στην ανάπτυξη.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης χαρακτήρισε «πολύ θετικό βήμα» την κατάληξη της χθεσινής συνεδρίασης του Eurogroup. Ανέφερε, μάλιστα, ότι πλέον ανοίγει ο δρόμος για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. «Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό βήμα και δηλώνουμε ευθέως τη χαρά μας για τη θετική κατάληξη» σημείωσε.
Σε ανάλογο μήκος κύματος ο Πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, μίλησε για «θετική συμφωνία», βάσει της οποίας η 2η αξιολόγηση «κλείνει επί της ουσίας». «Μπαίνουμε και μένουμε στις ράγες της ανάπτυξης» συμπλήρωσε.
Στην αντίπερα όχθη ο εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ., Βασίλης Κικίλιας, τόνισε ότι «έπεσε η παράσταση της κυβέρνησης» και επικαλέστηκε τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο που αναγνώρισε ότι τα αρνητικά μέτρα θα δυσαρεστήσουν τους πολίτες. «Τόσοι χαμένοι μήνες, που κόστισαν δισ. στην πραγματική οικονομία, για να ομολογήσει κυνικά η κυβέρνηση των κ.κ. Τσίπρα – Καμμένου ότι κόβει συντάξεις και μειώνει το αφορολόγητο» ανέφερε.
Αρνητική χαρακτηρίζουν την κατάληξη των διαπραγματεύσεων η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά, ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης και η Ένωση Κεντρώων.
