Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Οι συστημικές λύσεις για τα «κόκκινα» δάνεια είναι αυτές που τελικώς θα βοηθήσουν στην εξυπηρέτηση των στόχων των τραπεζών, αφού σε μια διαφορετική περίπτωση τα πιστωτικά ιδρύματα εξαιρετικά δύσκολα θα καταφέρουν να αγγίξουν τους στόχους για περιορισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχουν αποστείλει στις Αρχές.
Στόχος του σχεδίου περιορισμού των «κόκκινων» δανείων, όπως εκπονήθηκε από τα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα και στάλθηκε στις Αρχές στο τέλος του Μαρτίου, είναι 15 δισ. από τα 80 δισ. ευρώ περίπου των NPEs της ελληνικής αγοράς να τιτλοποιηθούν, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην προσπάθεια για μείωση των Mη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων στη χώρα μας κατά κάτι παραπάνω από 54 δισ. ευρώ στην τριετία 2019-2021.
Γι’ αυτά τα μεγέθη δεσμεύτηκαν οι ελληνικές τράπεζες στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την περασμένη εβδομάδα. Εξαιτίας των υψηλών τιτλοποιήσεων και προκειμένου οι τίτλοι αυτοί να διατηρήσουν αξία, είναι σημαντικό η αγορά να διατηρηθεί σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Οι τράπεζες -οι περισσότερες τουλάχιστον- υπολογίζουν ιδιαίτερα στην εφαρμογή του Asset Protection Scheme (APS), χωρίς να αποκλείουν και την εφαρμογή του σχεδίου της Τράπεζας της Ελλάδος. Άλλωστε, κάποιες τράπεζες ευνοούνται από το ένα σχέδιο και κάποιες από το άλλο. Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται πως το APS θα τρέξει γρηγορότερα από οποιονδήποτε άλλο σχεδιασμό.To Asset Protection Scheme, ή αλλιώς το Σχήμα Προστασίας Ενεργητικού, στη χώρα μας ως προς την υλοποίησή του ξεκίνησε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ενώ υιοθετήθηκε στη συνέχεια από το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο και τρέχει το project προς τους θεσμούς, με σύμβουλό του την JP Morgan.
Αντίστοιχη λύση προτάθηκε και υλοποιήθηκε από την Ιταλία το διάστημα που προηγήθηκε και επειδή ακριβώς υπήρχε το σχετικό προηγούμενο ήταν αρκετά πιο εύκολη και η έναρξη της συγκεκριμένης διαδικασίας από τη χώρα μας. Με μία ωστόσο βασική προϋπόθεση: να βρεθεί ο τρόπος βάσει του οποίου το σχήμα δεν θα χαρακτηριστεί ως κρατική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού. Το σχήμα πρακτικά αφορά τιτλοποιήσεις δανείων σε καθυστέρηση, με συμμετοχή επενδυτών.
Προβλέπει ωστόσο την ύπαρξη κρατικής εγγύησης για το senior τμήμα των τιτλοποιήσεων αυτών, το οποίο και θα διακρατούν οι τράπεζες στα βιβλία τους.
Οι τίτλοι που θα εκδοθούν επί τη βάσει του δανειακού χαρτοφυλακίου θα είναι ελεύθεροι κινδύνου και το συγκεκριμένο στοιχείο αποτελεί ένα σημαντικό όφελος για τους επενδυτές, αφού μειώνει το αντίστοιχο βάρος των σταθμισμένων για τον κίνδυνο στοιχείων ενεργητικού σε σημαντικό βαθμό. Το σχέδιο του APS μελετάται στην παρούσα φάση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού (DG Competition), η οποία και θα αξιολογήσει τους όρους του.
Εφόσον η DG Comp βγάλει «λευκό καπνό» -που εκτιμάται πως θα βγάλει ακόμη και εάν χρειαστεί να αλλάξουν κάποιες παράμετροι του σχεδίου-, στη συνέχεια θα εκφράσει την άποψη πως η πρόβλεψη για εγγύηση εκ μέρους του ελληνικού κράτους δεν αποτελεί έμμεση κρατική εγγύηση (state aid). Σε μια τέτοια περίπτωση θα μπορέσει να ξεκινήσει άμεσα και η λειτουργία του, ώστε οι τράπεζες που έχουν ήδη προετοιμαστεί σχετικώς να πραγματοποιήσουν τις τιτλοποιήσεις.
Η απάντηση της DG Comp αναμένεται πριν από τον επόμενο μήνα. Η συζήτηση μεταξύ των θεσμών στην παρούσα φάση εστιάζει στο κόστος της κρατικής εγγύησης, το οποίο πρέπει να είναι τέτοιο που να μπορεί να απορροφηθεί από APS, αλλιώς το σχήμα δεν θα είναι βιώσιμο.
Η επενδυτική κοινότητα είναι γενικά πολύ θετικά διακείμενη στο σχήμα αυτό, προσβλέποντας σε μια γρήγορη εφαρμογή του. Αυτό άλλωστε αποκομίζουν οι τράπεζες στα διάφορα road shows του εξωτερικού στα οποία και εμφανίζονται.
Τη μεγαλύτερη ελάφρυνση από το συγκεκριμένο σχήμα αναμένεται να έχουν οι τράπεζες Πειραιώς και Alpha Bank που έχουν τυποποιήσει την αξιολόγηση των Σταθμισμένων Στοιχείων του ενεργητικού τους και οι προβλέψεις τους είναι ιδιαίτερα υψηλές.
