Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Σε μία μάλλον ανέλπιστη εξέλιξη, αν αναλογιστεί κανείς το δραματικό τέλος του 2018, το πρώτο τρίμηνο της εφετινής χρονιάς αποδείχθηκε για τις αγορές το καλύτερο εδώ και σχεδόν μία δεκαετία. Μετοχές, ομόλογα και πετρέλαιο είδαν τις τιμές τους να επιδίδονται σε ράλι, ενώ εμφανώς ενισχυμένο ήταν και το δολάριο. Μεταξύ των μεγάλων κερδισμένων και τα ελληνικά στοιχεία ενεργητικού, με τις τιμές των ομολόγων σε άνοδο και τα επιτόκια σε αισθητή πτώση και με το Χ.Α. να παρουσιάζει το καλύτερο ξεκίνημά του εδώ και δύο δεκαετίες. Παρόλα αυτά κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει το γεγονός ότι το θεαματικό αυτό τρίμηνο για τις διεθνείς αγορές συνοδεύεται από εντεινόμενους φόβους ότι οι μεγάλες οικονομίες οδεύουν προς την ύφεση. Η αγορά ομολόγων εκπέμπει διπλό σήμα κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι η συνέχεια του έτους μπορεί να κρύβει μεγάλες ανατροπές- τουλάχιστον για τις μετοχές και τα εμπορεύματα, αφού το περιβάλλον αβεβαιότητας και ανησυχίας εξακολουθεί να ευνοεί το κρατικό χρέος.
Στη Wall Street– που λόγω μεγέθους δίνει την κατεύθυνση στις αγορές- ο S&P 500 καταγράφει κέρδη της τάξης του 12,5%, στην καλύτερη τριμηνιαία επίδοσή του εδώ και δέκα χρόνια και στο καλύτερο ξεκίνημα έτους από το 1998. Η δυναμική αυτή επιστροφή των ταύρων ήρθε μετά τα χειρότερα Χριστούγεννα της δεκαετίας. O Dow Jones με τα 30 βαριά χαρτιά της Wall Street ακολουθεί με ελαφρώς μικρότερα κέρδη της τάξης του 10,3%, στο καλύτερο πρώτο τρίμηνο από το 2013. Στο +15,6% βρίσκεται ο Nasdaq, που απολαμβάνει επίσης την καλύτερη έναρξη από το 2012. Όσο για τον Russell 2000, τον δείκτη μικρής κεφαλαιοποίησης, με κέρδη 13,8% πέτυχε το πιο δυναμικό ξεκίνημά του από το 1991.
Ενώ επί χρόνια οι ευρωπαϊκές μετοχές είχαν συνηθίσει να υπο- αποδίδουν, το πρώτο τρίμηνο τις βρήκε σε άριστη φόρμα. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης έχει ενισχυθεί 12%, στο καλύτερο τρίμηνό του εδώ και περισσότερο από τέσσερα χρόνια. O γερμανικός DAX έχει ενισχυθεί 9%, ο γαλλικός CAC 40 έχει καγράφει άνοδο 12,7% και o FTSE 100 στο Λονδίνο είναι στο +8,15%. Aκόμη και οι «ατίθασοι» Ιταλοί κέρδισαν την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Χάρη σε ένα ράλι των τραπεζικών μετοχών (για το οποίο η Ρώμη οφείλει πολλά στην ΕΚΤ) ο FTSE MIB στο Μιλάνο έχει κάνει «άλμα» άνω του 15% το πρώτο τρίμηνο. Στη Μαδρίτη ο IBEX 35 έχει εξασφαλίσει κέρδη περίπου 8%.
O ευρωπαϊκός Νότος γενικά είχε την τιμητική του τους πρώτους μήνες του έτους, με τις ανησυχίες των επενδυτών να στρέφονται για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια περισσότερο στις οικονομίες του πυρήνα και δη στη γερμανική, που απέφυγε μετά βίας την ύφεση το δεύτερο εξάμηνο του 2018 και εξακολουθεί να εμφανίζει σημάδια έντονης αδυναμίας, εξαιτίας της απότομης κάμψης της ζήτησης από το εξωτερικό. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον οι ελληνικές μετοχές, που εμφανίζουν εξάλλου εξαιρετικά χαμηλές αποτιμήσεις, έλαμψαν. Ο Γενικός Δείκτης έχει ενισχυθεί 18% από τις αρχές του έτους, ενώ ο τραπεζικός δείκτης έχει κάνει «άλμα» σχεδόν 30%.
Στην αγορά κρατικού χρέους, τα γερμανικά κρατικά ομόλογα, που λειτουργούν παραδοσιακά ως επενδυτικό καταφύγιο, έχουν παρουσιάσει την καλύτερη τριμηνιαία επίδοση εδώ και τρία χρόνια. Οι επενδυτές πια πληρώνουν τη Γερμανία για να τη δανείσουν, με την απόδοση του 10ετους Bund να έχει περάσει σε αρνητικό έδαφος από την περασμένη εβδομάδα. Σε ράλι έχουν επιδοθεί επίσης οι τιμές γαλλικών, ολλανδικών ομολόγων, με τις αποδόσεις τους σε χαμηλά 2,5 ετών Τα ελληνικά ομόλογα κέρδισαν επίσης το αγοραστικό ενδιαφέρον με την απόδοση του νέου δεκαετούς να είναι σήμερα κοντά στο 3,76%. Πριν από ένα χρόνο η απόδοση του ελληνικού κρατικού ομολόγου αναφοράς ήταν περί τις 54 μονάδες βάσης υψηλότερα. Τα ελληνικά, όπως και συνολικά τα ομόλογα της Ευρωζώνης, ευνοούνται τα μέγιστα από τα μηνύματα που στέλνει η ΕΚΤ για μεγάλη καθυστέρηση στις αυξήσεις επιτοκίων. Η κεντρική τράπεζα έχει διαβεβαιώσει πως θα διατηρήσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα τα επιτόκια τουλάχιστον έως τα τέλη του τρέχοντος έτους. Η αγορά χρήματος πιστεύει ότι η πρώτη αύξηση δεν θα έρθει πριν από τα τέλη του 2020.
Στην αγορά συναλλάγματος το δολάριο πρωταγωνιστεί. Μπορεί η FED να ακολουθεί και εκείνη χαλαρή νομισματική πολιτική, αλλά οι πιέσεις σε ευρώ και στερλίνα είναι εντονότερες. Το βρετανικό νόμισμα θυμίζει ασανσέρ, ενώ για το ευρώ ο τελευταίος μήνας του τριμήνου ήταν ο χειρότερος από τον περασμένο Οκτώβριο.
Στην αγορά εμπορευμάτων, το πετρέλαιο ανέκαμψε με τις μεγαλύτερες ταχύτητες εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια. Αν και η ανατίμηση του δολαρίου, όπως και οι φόβοι για την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και κατά συνέπεια της ζήτησης ενέργειας, θα μπορούσαν να θέσουν υπό ισχυρή πίεση τις τιμές του μαύρου χρυσού, υπήρξαν άλλοι παράγοντες, που έδωσαν ώθηση. Ο ΟΠΕΚ και οι σύμμαχοί του, με κυριότερο τη Ρωσία, μείωσαν δραστικά την προσφορά, ενώ οι αμερικανικές κυρώσεις σε Ιράν και Βενεζουέλα ήρθαν να συμπληρώσουν την εικόνα. Έτσι η τιμή του μπρεντ παρουσιάζει άνοδο μεγαλύτερη του 25% από τις αρχές του έτους, στα 68 δολάρια το βαρέλι, ενώ του αμερικανικού αργού (WTI) έχει ενισχυθεί σε ανάλογο βαθμό, υπερβαίνοντας τα 59 δολάρια το βαρέλι. Είναι η καλύτερη επίδοση για τα δύο σημαντικότερα συμβόλαια του πετρελαίου, από το δεύτερο τρίμηνο του 2009.
Το τρέχον τρίμηνο μερίδα αναλυτών προβλέπει έντονη νευρικότητα και άλλοι αποφεύγουν απλώς τις προβλέψεις. Και τούτο γιατί πολλά θα εξαρτηθούν από το εάν και πώς θα δοθεί τέλος στην αβεβαιότητα για το Brexit όπως και από την κατάληξη του σινο-αμερικανικών διαπραγματεύσεων για το εμπόριο. Οι ελπίδες το τελευταίο διάστημα για μία συμφωνία μεταξύ των δύο μεγάλων οικονομιών του πλανήτη ήταν ένας από τα κυριότερα στηρίγματα της αγοράς. Αν διαψευστούν, η πτώση δεν θα αργήσει.
naftemporiki.gr