Του Κώστα Ιωαννίδη
Η εκτίμησή μας είναι πως οι θεσμικοί στο ΧΑ δεν έχουν λόγους να ξεπουλήσουν και να φύγουν και συνεπώς κάνουν αναγκαστικά ενεργητική διαχείριση του χαρτοφυλακίου τους παρακολουθώντας την εικόνα της παγκόσμιας κεφαλαιαγοράς στενά. Διότι στο μέτωπο των σημαντικών ειδήσεων για την οικονομία της χώρας όλα γίνονται στο παρασκήνιο των διαβουλεύσεων μεταξύ των ιθυνόντων της ελληνικής πλευράς και τους Ευρωπαίους ομόλογούς τους. Είναι συνεπώς αναγκαία η υπομονή που χρειάζεται να επιδείξουν και θα το πετύχαιναν εύκολα, με πλαγιο-ανοδικές ή πλαγιο-πτωτικές συνεδριάσεις συσσώρευσης, αν δεν υπήρχε η εκτίναξη της μεταβλητότητας στα χρηματιστήρια Φάρο των αγορών του κόσμου.
Οι παγκόσμιες αγορές αναταράχθηκαν αυτό το μήνα, όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπα προχώρησε στην επιβολή δασμών στα κινεζικά αγαθά και το Πεκίνο απείλησε να αντιδράσει. Ωστόσο αυτή τη βδομάδα οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Νότια Κορέα συμφώνησαν την Τρίτη να αναθεωρήσουν το εξαετές σύμφωνο επί των εμπορικών συναλλαγών τους, με μια παράλληλη συμφωνία για την αποθάρρυνση της ανταγωνιστικής υποτίμησης του νομίσματος από τη Σεούλ και με παραχωρήσεις για τα αμερικανικά αυτοκίνητα και τις φαρμακευτικές εταιρείες.
Οι επαγγελματίες διαχειριστές εστιάζουν στο ερώτημα εάν η διοίκηση του Trump θα πιέσει την Κίνα για διαβεβαιώσεις για την στήριξη των νομισμάτων στο πλαίσιο των εμπορικών διαπραγματεύσεων, όπως αυτές που τέθηκαν με τη Νότια Κορέα. Ο φόβος για το ενδεχόμενο ενός πλήρους εμπορικού πολέμου υποχώρησε από τις ελπίδες ότι οι διαπραγματεύσεις μπορούν να οδηγήσουν σε συμβιβασμό, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες.
Οι επενδυτές στις ΗΠΑ βλέποντας τις εξελίξεις στην υπόθεση του Facebook, μαζί με το πρόσφατο γεγονός του ατυχήματος με θάνατο πεζού από άνευ οδηγού όχημα σε πιλοτική χρήση, έχασαν τη διάθεση να τοποθετηθούν στις μετοχές τεχνολογίας. Αυτές όμως στήριξαν την πρόσφατη άνοδο των δεικτών της Wall Street, πριν ξεκινήσουν οι ανησυχίες από την ένταση στις σχέσεις των ΗΠΑ με τους εμπορικούς τους εταίρους. Ήταν κύρια το λεγόμενο FANG, μια ομάδα μετοχών τεχνολογίας που περιλαμβάνει Facebook, Amazon.com, Netflix και Alphabet (βλέπε Google). Ήταν πολύ αγαπητή στους επενδυτές που προσδοκούσαν απρόσκοπτη ανάπτυξη για αυτές, από τη διείσδυση των τεχνολογικών εφαρμογών στην καθημερινότητα. Τώρα πιστεύουν πως θα υποστούν αυστηρότατους ελέγχους που θα κλαδέψουν την κερδοφορία τους.
Υπάρχει συνεπώς μια καθαρή επενδυτική λογική που έφερε τη διακοπή στο ράλι ανακούφισης από την υποχώρηση, όχι την εξαφάνιση, του ενδεχόμενου να ξεσπάσει ένας εμπορικός πόλεμος. Άλλωστε σταδιακά εγκαθίσταται η αίσθηση ότι «ποτέ δεν ξέρεις τι θα κάνει ο Πρόεδρος Trump». Στην Αθήνα πάλι, ας μη το δεχόμαστε, τη διάθεση των επενδυτών γενικά επιβαρύνει η αίσθηση μεταξύ των ξένων θεσμικών ότι «ποτέ δεν ξέρεις τι θα κάνουν οι Έλληνες με τους γείτονες, με την οικονομία, τα χρέη, τους φόρους, τα κόκκινα δάνεια και την ανάπτυξή τους». Η πρόσθεση δεν είναι υπέρ ανάληψης ρίσκου και αυτό εντάσσει στα πλαίσια της λογικής τις έντονες πιέσεις από την έναρξη ως το πρώτο ημίωρο που ήταν ικανές να οδηγήσουν τον ΓΔ στις 783 μονάδες (-1,5%). Ένδεκα μονάδες χαμηλότερα από το προηγούμενο κλείσιμο που έγινε σχεδόν στο κατώτερο μέρας.
Θα ορίζαμε την προτελευταία σύνοδο του πρώτου τριμήνου ως ανοδική πλην του πρώτου ημίωρου, με αρνητική μεταβολή. Η αγορά συντονίστηκε με την «άνοδο» των υπολοίπων ευρωπαϊκών, μέσω της μείωσης της πτώσης του πρώτου μέρους. Την προκάλεσε η εξασθένιση του ευρώ. Από το πρωί αναζητήσαμε τις μετοχές που θα μπορούσαν να οικοδομήσουν τα «αμυντικά στοιχεία» σε μια αναμενόμενη πίεση. Εμφανίστηκαν τελικά σε αυτό το ρόλο οι ΕΤΕ, ΕΛΠΕ, ΕΕΕ και ΜΟΗ. Οι δυο τελευταίες τον ανέλαβαν από το πρώτο μέρος, αλλά αξίζει να αναφέρουμε πως με τις δημοπρασίες ΕΛΠΕ και ΕΕΕ έκλεισαν στο μέγιστο μέρας. Για την ώρα συμφέρει ο συντονισμός με τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια. Την τάση σήμερα καθορίζουν οι τράπεζες με τα stress tests τους και όχι οι τακτικές άμυνας.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης μέρας
ΗΠΑ
Με συναλλαγές στις οποίες επικράτησαν πτωτικές τάσεις σφραγίστηκε μια συνεδρίαση της Wall Street δυο μέρες πριν το τέλος του πρώτου τριμήνου. Παρόλο που η ανακοίνωση για το ΑΕΠ των ΗΠΑ ικανοποίησε τους επενδυτές, οι ανησυχίες για αυστηρότερους ελέγχους στον τεχνολογικό κλάδο κράτησε σε αρνητικό έδαφος τον Nasdaq σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης με πρωταγωνιστή των απωλειών την Amazon που «βούλιαξε» -4,5% μετά από δημοσιεύματα ότι η εταιρεία βρίσκεται στο «στόχαστρο» του Τραμπ.
Στον αντίποδα, ανέκαμψε η μετοχή του Facebook (+0,5%) εν αναμονή της κατάθεσης του CEO Mark Zuckerberg στο Κογκρέσο για τη διαρροή προσωπικών δεδομένων στην Cambridge Analytica.
Ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones της βιομηχανίας έκλεισε με πτώση 9,29 μονάδων (-0,04%) στις 23.848,42 μονάδες.
Ο δείκτης Nasdaq των εταιρειών τεχνολογίας έκλεισε μειωμένος κατά 59,58 μονάδες (-0,85%) στις 6.949,23 μονάδες.
Ο ευρύτερος δείκτης Standard and Poor’s 500 έκλεισε με πτώση 7,62 μονάδων (-0,29%) στις 2.605 μονάδες.
Στον δείκτη Dow Jones , τη μεγαλύτερη άνοδο σημείωσαν οι μετοχές των Merck & Co (+2,6%) και Walmart (+2,1%) ενώ τη μεγαλύτερη πτώση κατέγραψαν οι τίτλοι των Intel (-2,6%) και Cisco Systems (-2%).
Στην αγορά συναλλάγματος, το δολάριο ενισχύθηκε 0,7% έναντι του ευρώ στο 1,2310 από 1,2405 την προηγούμενη μέρα. Στην αγορά ομολόγων, η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς σημείωσε πτώση μίας μονάδας βάσης και διαμορφώθηκε στο 2,76%.
ΕΥΡΩΠΗ
Με κέρδη έκλεισαν τα περισσότερα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια αν και η προοπτική αυστηρότερων ελέγχων στον τεχνολογικό κλάδο μετά τη διαρροή προσωπικών δεδομένων από το Facebook, προβλημάτισε τους επενδυτές.
Στήριγμα στις ευρωπαϊκές αγορές έδωσε το ράλι των μετοχών του κλάδου υγείας και υπηρεσιών κοινής ωφελείας, αντισταθμίζοντας τις πιέσεις που δέχθηκαν για μία ακόμη συνεδρίαση οι μετοχές του κλάδου τεχνολογίας. Ο πανευρωπαϊκός STOXX 600 έκλεισε με άνοδο 0,5%. Ο επιμέρους δείκτης των μετοχών υγείας σημείωσε άνοδο 1,6%, κυρίως χάρη στο ράλι 14% της Shire, μετά την είδηση ότι η Takeda -ο μεγαλύτερος φαρμακευτικός όμιλος της Ιαπωνίας- εξετάζει το ενδεχόμενο υποβολής προσφοράς.
Τα περισσότερα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έκλεισαν με άνοδο, πλην της Φρανκφούρτης, όπου ο DAX υποχώρησε 0,25%. Στο Παρίσι, ο CAC 40 ενισχύθηκε 0,29%, ενώ στο Λονδίνο ο FTSE 100 σημείωσε άνοδο 0,64%.
Κέρδη σημειώθηκαν σε Μιλάνο και Μαδρίτη, με τον FTSE MIB να ενισχύεται 0,55% και τον ισπανικό ΙΒΕΧ 0,86%.
ΧΑ
Με περίπου ίδιο τζίρο το βήμα μπρος έγινε πίσω, με απώλειες που μειώθηκαν σταδιακά
Στην προτελευταία συνεδρίαση της τελευταίας εβδομάδας του Μαρτίου, οι θεσμικοί έδωσαν στις τιμές των βασικών δεικτών ανοδική δυναμική, μετά τα πρώτα 33 λεπτά ενώ και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια εμφάνιζαν κέρδη απώλειες που σταδιακά ελαττώθηκαν για να καταλήξουν ενίοτε σε κέρδη γνωρίζοντας ότι άνοιξαν και συνέχισαν νευρικά με αλλαγές πρόσημου τα χρηματιστήρια στη Νέα Υόρκη. Στην Αθήνα η αγορά είχε πτωτική πορεία και γρήγορα μετά από το άνοιγμα στις 11:03 σημειώθηκε το ελάχιστο ημέρας στις 782,79 από 794,30 την Τρίτη. Το μέγιστο ημέρας ήταν στις 792,17 από 800,84 μονάδες την προηγούμενη και εμφανίστηκε στο πρώτο λεπτό. Η τιμή του ελάχιστου ημέρας πυροδότησε άνοδο και διαρκή αναζήτηση ενδοσυνεδριακού μέγιστου που ήρθε στο τέλος της διαπραγμάτευσης. Στο δεύτερο μέρος ο ΓΔ, σκαρφάλωνε διαρκώς και στις 17:00 ο ΓΔ βρέθηκε στις 791,35 μονάδες. Οι δημοπρασίες τον έκλεισαν στις 790,80 από 794,56 που ήταν κοντά στο ανώτερο της ημερήσιας διακύμανσής του και κοντά στο κλείσιμο της Δευτέρας.
Ήταν μια σύνοδος με το ίδιο μεγαλύτερο εύρος (9,4 μονάδες) σε σχέση με τις 6,5 μονάδες της προηγούμενης και το αποτέλεσμα της ήταν πτωτικό για την κεφαλαιοποίηση του ΧΑ που κατέληξε στα 57,149 δις ευρώ. Τέσσερα blue chip μόνο οι ΕΕΕ +2,68%, ΕΤΕ +0,38%, ΕΛΠΕ +0,76%, και ΜΟΗ +0,75% δεν υπέκυψαν στις πιέσεις στο τέλος, ενώ 20 άλλες του 25άρη ήταν ανοδικές.
Μέτρησαν αρνητικά οι μεταβολές για τις Τράπεζες, αφού οι επενδυτές έκλεισαν την ΑΛΦΑ στο -1,41% από +0,06%, την ΕΤΕ στο +0,38% από +1,16%, ΕΥΡΩΒ -0,85% από +0,26% και την ΠΕΙΡ στο -1,85% από +1,01%. Οι μετοχές του FTSEM αντιμετωπίστηκαν χειρότερα από τα blue chip με μεταβολή -0,82% από +0,01% την προηγούμενη σύνοδο.
Η στατιστική εικόνα των blue chip επιδεινώθηκε, όπως προκύπτει από το πλήθος των ανοδικών (4 από 21) blue chip έναντι των καθοδικών (20 από 4) και ένα τη ΛΑΜΔΑ στα αμετάβλητα. Με βάση τους ημερήσιους όγκους η ΕΤΕ ήταν πρώτη με πάνω από 22,5 εκατ. τεμάχια και ακολούθησαν ΕΥΡΩΒ με 5,723 εκατ., ΑΛΦΑ με 3,092 εκατ., ΠΕΙΡ με 987.591 τεμάχια ΟΠΑΠ με 461.454.
Στο ΧΑ ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,47% και έφθασε στις 790,80 από 794,56 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 2040,24 από 2044,52 με μεταβολή -0,21%. Οι δημοπρασίες άλλαξαν οριακά προς τα κάτω την τιμή για τον ΓΔ και τον 25άρη, με το κλείσιμο όμως να γίνεται κοντά στο μέγιστο της ημερήσιας διακύμανσης τους.
Για να συμβούν τα παραπάνω ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 50,151 από 58,910 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 6,910 από 14,056 εκατ. ευρώ. Στις μετοχές του 25άρη, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα πακέτα κατευθύνθηκαν 38,978 εκατ. ευρώ και στου FTSEM 1,768 εκατ. ευρώ. Το πλήθος των ανοδικών ανήλθε σε 50 από 72 των καθοδικών 58 από 43 και 26 από 26 ήταν στις αμετάβλητες.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Αυξήθηκαν τα ψήγματα αισιοδοξίας διατηρήθηκαν οι όγκοι
Στη σύνοδο της Τρίτης 27/3, οι θεσμικοί έδωσαν στον 25άρη, πτωτική μεταβολή αλλά με ανοδική δυναμική. Η έναρξη έγινε στις 2037 μονάδες, με 7,5 μονάδων πτωτικό χάσμα. Αμέσως άρχισε πορεία προς το ελάχιστο ήταν στις 2014,11 μονάδες. Αμέσως μετά (11:03) ξεκίνησε η αναζήτηση του μέγιστου μέρας στις 2042,40 μονάδες που ορίστηκε ακριβώς πριν τις δημοπρασίες. Το κλείσιμο έγινε στις 2040,24, με μεταβολή -0,21%. Ο τζίρος στα παράγωγα ανήλθε στα 10,254 εκατ. ευρώ.
Στα ΣΜΕ του 25άρη για τη σειρά Απριλίου εμφανίστηκε όγκος 1209 ΣΜΕ με ανώτερο στις 2041,00 και κατώτερο τις 2014,50 μονάδες και τελευταίες πράξεις στις 2041,00 από 2042,50. Διακινήθηκαν επίσης 102 ΣΜΕ λήξης Μαΐου και κανένα της σειράς Ιουνίου. Οι ανοικτές θέσεις για την νέα κυρίαρχη σειρά είναι 8954 από 8947 ΣΜΕ. Οι ανοικτές θέσεις για τις σειρές Μαΐου και Ιουνίου είναι 112 από 119 και 4 ΣΜΕ αντίστοιχα. Στα δικαιώματα προαίρεσης του ίδιου δείκτη το συναλλακτικό ενδιαφέρον, αναπτύχθηκε συμμετρικά και ισοδύναμα.
Η γενίκευση των πιέσεων από τους θεσμικούς αποτυπώθηκε στην εικόνα της μεταβολής των blue chip όπου με άνοδο υπήρχε ο ΟΛΠ και η ΜΠΕΛΑ ήταν αμετάβλητη. Οι μεγαλύτερες πιέσεις την πρώτη ώρα αφορούσαν τα προσφάτως κερδισμένα blue chip του αντιπραπεζικού μπλοκ. Αυτό από μόνο του αποτελεί ένδειξη της απόσυρσης της εμπιστοσύνης των διαχειριστών που τα προτίμησαν βάσει των τελευταίων αποτελεσμάτων τους. Στις 14:30 από τα blue chip με τζίρο άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ ήτοι ΕΤΕ, ΟΠΑΠ, ΕΥΡΩΒ, ΜΥΤΙΛ, ΑΛΦΑ, ΠΕΙΡ, ΟΤΕ, ΜΠΕΛΑ και ΤΙΤΚ κανένα δεν έγραφε κέρδη έχοντας μεταβολές από 0,00% ως -3%. Οι απώλειες όμως μίκραιναν σταθερά από τις 11:00 και μετά.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Πέτρος Στεριώτης της Nuntius Sec.
Οι πωλητές συνεχίζουν να ‘παρελαύνουν’, κτίζοντας πτωτικά σερί το τελευταίο διάστημα στο ΧΑ, με την αβεβαιότητα να έχει επιστρέψει για τα καλά, τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Η απουσία τζίρου στη Λεωφόρο Αθηνών αποδεικνύει ότι λίγοι “παίκτες” μπορούν να οδηγήσουν την Αγορά προς όποια κατεύθυνση επιθυμούν. Αυτό φυσικά δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά δυστυχώς έχει μετατραπεί σε “σταθερά” του Χ.Α. τα χρόνια της κρίσης.
Η ρευστότητα έχει επιλέξει να κινείται προς άλλες κατευθύνσεις και όχι προς το Χ.Α. και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να προβληματίσει έντονα. Η έναρξη της εορταστικής περιόδου, πιθανότατα θα περιορίσει και άλλο τον τζίρο, κάτι που αναμένεται να ενισχύσει την υπεραντίδραση της Αγοράς στην ειδησεογραφία.
Βεβαίως, οι εγχώριοι αγοραστικοί είχαν τις “μέρες τους στον ήλιο” στο μεγαλύτερο διάστημα της τελευταίας διετίας και όπως είναι η φύση των Αγορών, κάποια στιγμή αυτό θα σταματούσε. Πλέον, αυξημένο βάρος πρέπει να πέσει στη διαχείριση ρίσκου, για τους τίτλους που τα ενεργά χαρτοφυλάκια έχουν διακρατήσει, ενώ το “stock picking” παραμένει σημαντικό, με τους Επενδυτές να πρέπει να βρουν ποιο κομμάτι της Αγοράς θα υπεραποδώσει στο εγγύς μέλλον.
Η αύξηση του δείκτη μεταβλητότητας στη Νέα Υόρκη αποδεικνύει, όχι μόνο την αύξηση της ημερήσιας διακυμανσιμότητας στο μεγαλύτερο Χρηματιστήριο του Πλανήτη, αλλά και την αυξημένη ζήτηση για “put options”, δηλαδή για Παράγωγα που εν μέρει “εξασφαλίζουν” “long-only” χαρτοφυλάκια έναντι μίας πτωτικής Αγοράς.
Πάντως, εκτιμούμε ότι οι εικασίες πως οι Κεντρικές Τράπεζες θα κάνουν απότομη στροφή στην πολιτική έμμεσης στήριξης των Χρηματοπιστωτικών Αγορών απλά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Χωρίς φυσικά να υπάρχουν εγγυήσεις για το μέλλον, αναφέρουμε ότι η μεταπολεμική ιστορία της Wall Street έχει δείξει ότι “bull markets” που βασίστηκαν ως επί το πλείστον στα χαμηλά επιτόκια, χρειάστηκαν αλλεπάλληλες αυξήσεις επιτοκίων προκειμένου να αναστραφούν δραματικά. Με αυτά τα δεδομένα, για τους Ιδιώτες Επενδυτές, υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα στη λήψη “short” θέσεων υποτιμητικής κερδοσκοπίας και στην απλή αποχή από την Αγορά.
Ο Γενικός Δείκτης έχει στηρίξεις στη ζώνη μεταξύ των 777 και των 759 μονάδων, πριν έρθουν στο προσκήνιο τα χαμηλά Νοεμβρίου στις 700. Αναπήδηση της Αγοράς μπορεί να προσεγγίσει τις αντιστάσεις που εντοπίζονται στις 820, 840 και 850 μονάδες, πριν τα υψηλά του Φεβρουαρίου αποτελέσουν και πάλι ρεαλιστικό στόχο.
Σήμερα
Οι ασιατικές μετοχές υποχώρησαν αρχικά σήμερα Πέμπτη μετά από μια ακόμα πτώση των μετοχών τεχνολογίας στη Wall Street, ενώ το ασφαλές καταφύγιο (γιεν) στα νομίσματα ήταν εν γένει χαμηλότερα σε σχέση με το δολάριο σήμερα, καθώς παρατηρήθηκε πρόοδος στα ζητήματα της Βόρειας Κορέας. Αλλά μετά την αφομοίωση ειδήσεων που αφορούν στο παγκόσμιο εμπόριο που καθησύχασαν τις ανησυχίες της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας έναντι του ενδεχομένου να ξεσπάσει εμπορικός πόλεμος.
Ο ευρύτερος δείκτης των μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού της MSCI εκτός της Ιαπωνίας ήταν χαμηλότερα κατά 0,2% μετά την είσοδο και έξοδό του από το αρνητικό έδαφος.
Η αγορά στη Σαγκάη σημείωσε άνοδο 0,75%, ο Hang Seng του Χονγκ Κονγκ αν και υποχώρησε στο πρώτο μέρος -0,35% γύρισε σε κέρδη +0,18%, και οι μετοχές της Αυστραλίας υποχώρησαν 0,52%.
Ο Nikkei της Ιαπωνίας αυξήθηκε κατά 0,6%, καθώς το ασθενέστερο γιεν υποστήριξε τις εξαγωγικές μετοχές ενώ ο KOSPI της Νότιας Κορέας πρόσθεσε 0,5%.
Η Wall Street έκλεισε χαμηλότερα την Τετάρτη καθώς τα κέρδη στις εταιρίες καταναλωτικών ειδών και την υγειονομική περίθαλψη αντισταθμίστηκαν από την απότομη πτώση των μετοχών της Amazon και τη συνεχή μείωση των μετοχών τεχνολογίας.
