Του Κώστα Ιωαννίδη
Οι ψύχραιμοι αναλυτές τονίζουν ότι όταν οι ιθύνοντες αντιληφθούν το μέγεθος των επιπτώσεων της πολιτικής τους θα μετριάσουν τη διάθεση για επιβολή δασμών που θα διατηρήσουν και θα μεγαλώσουν τον διαφαινόμενο εμπορικό πόλεμο. Για την ώρα ωστόσο σήμερα οι επενδυτές στην Αθήνα θα εκφράσουν τη δική τους διάθεση για φυγή από το ρίσκο για λόγους εντελώς ξένους από την ελληνική οικονομική πραγματικότητα.
Αν βάζαμε τίτλο στην τρέχουσα κατάσταση θα λέγαμε: «Οι μέρες της μακρύτερης πτωτικής αλυσίδας από το Φλεβάρη του 2016 ως σήμερα». Εντούτοις χωράνε και άλλες επικεφαλίδες, όπως «κάθοδος γιατί μαζεύτηκαν πολλά αρνητικά για τις μετοχές διεθνώς με τον παγκόσμιο πόλεμο στο εμπόριο να αρχίζει επισήμως» ή «ο δρόμος ως την ολοκλήρωση των stress tests είναι μακρύς». Αλλά το ζητούμενο για τους επενδυτές του ΧΑ αφορά στον επίλογο κάθε ανάλυσης, που σχετίζεται με τη συνέχεια της πορείας των τιμών. Αυτή εκτιμάται από την πλειονότητα των αναλυτών ως δυσοίωνη.
Επιδεινώνεται ωστόσο από τα τόσο εντυπωσιακά που συνέβησαν χθες στην κεφαλαιαγορά των ΗΠΑ ενώ η βουτιά των ασιατικών αγορών είναι τόσο μεγάλη που δύσκολα θα περάσει απαρατήρητη. Ο Dow βούλιαξε -2,9%, ο δείκτης S&P 500 υποχώρησε -2,5% και ο Nasdaq υποχώρησε -2,4%. Καθώς οι μετοχές δέχθηκαν μεγάλο κτύπημα, το γιέν, που συχνά αναζητήθηκε ως καταφύγιο σε περιόδους αναταραχής στην αγορά, ισχυροποιήθηκε έναντι του δολαρίου.
Οι αντιδράσεις στο άκουσμα της γέννησης ενός παγκοσμίου εμπορικού πολέμου διατάραξαν εξαιρετικά τις αγορές μετοχών και νομισμάτων σήμερα Παρασκευή 23/3, αφού ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε δασμούς για τα κινεζικά αγαθά και η Κίνα αντέδρασε με την υπόσχεση ότι θα πολεμήσουν απέναντι σε αυτή την πολιτική μέχρι τέλους.
Ο Trump υπέγραψε προεδρικό μνημόνιο την Πέμπτη ότι θα μπορούσε να επιβάλει δασμούς ύψους μέχρι και 60 δις δολαρίων στις εισαγωγές από την Κίνα, αν και τα μέτρα έχουν περίοδο διαβουλεύσεων 30 ημερών.
Οι επενδυτές φοβούνται ότι τα μέτρα των ΗΠΑ θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σε έναν εμπορικό πόλεμο, με δυνητικά δυσμενείς συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.
Το Πεκίνο προέτρεψε τις Ηνωμένες Πολιτείες την Παρασκευή να “κάνουν ένα βήμα πίσω από το γκρεμό”. «Η Κίνα δεν ελπίζει να βρεθεί σε εμπορικό πόλεμο, αλλά δεν φοβάται να συμμετάσχει σε έναν», δήλωσε το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου. Η Κίνα ανακοίνωσε τα δικά της σχέδια την Παρασκευή να επιβάλει δασμούς ύψους έως και 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων αμερικανικών εισαγωγών σε αντίποινα εναντίον τιμολογίων των ΗΠΑ για τα κινεζικά προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου.
Η διαγραμματική μελέτη του 25άρη (έκλεισε στις 2018,80 δίπλα στο ελάχιστο μέρας) ωθεί στην εκτίμηση πως θα μπορούσε η ζώνη μεταξύ 1993 ως τις 2020 μονάδες να αποτελέσει στήριξη με μια πλαγιο-καθοδική κίνηση σε μορφή συσσώρευσης. Αλλά η ισχύς των αρνητικών διαθέσεων έναντι των μετοχικών αξιών μάλλον δεν θα το επιτρέψει. Θεωρούμε δε πιθανότερη την αναγνώριση της στήριξης που διαμόρφωσαν οι συνεδριάσεις του τελευταίου δεκαήμερου του Οκτωβρίου. Αφορά στη ζώνη τιμών μεταξύ 1928 ως 1949 μονάδες.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης μέρας
ΗΠΑ
Έντονα πτωτικά κινήθηκαν οι αμερικανικοί δείκτες στη Wall Street την Πέμπτη, με τον Dow Jones να κάνει «βουτιά» μεγαλύτερη των 700 μονάδων και να υποχωρεί κάτω από τις 24.000 μονάδες, στον απόηχο της υπογραφής από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διατάγματος, το οποίο προβλέπει δασμούς ύψους περίπου 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων. Το διάταγμα προέκυψε ως απάντηση σε ευρήματα ότι το Πεκίνο για δεκαετίες επεδίωξε μια στρατηγική άδικης απόκτησης πνευματικών δικαιωμάτων από τις ΗΠΑ.
Ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones υποχώρησε κατά 724 μονάδες (-2,93%), κλείνοντας στις 23.958 μονάδες, εν μέσω ενίσχυσης των φόβων για εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας, αλλά και λόγω της ανησυχίας για αύξηση του πληθωρισμού.
Ο ευρύτερος δείκτης S&P 500 κατέγραψε πτώση 2,52%, κλείνοντας στις 2.644 μονάδες, ενώ ο τεχνολογικός δείκτης Nasdaq διολίσθησε κατά 2,43%, υποχωρώντας στις 7.169 μονάδες.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ποσοστιαία ημερήσια πτώση των τριών δεικτών από τις 8 Φεβρουαρίου. Στο ταμπλό, η μετοχή του Facebook κατέγραψε απώλειες 2,66%, μετά από τις αποκαλύψεις για την υπόθεση της Cambridge Analytica και την απολογία του ιδρυτή του ιστοτόπου κοινωνικής δικτύωσης, Μαρκ Ζάκερμπεργκ.
ΕΥΡΩΠΗ
Με αρνητικά πρόσημα έκλεισαν την Πέμπτη τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια.
Στο Λονδίνο ο δείκτης FTSE 100 έκλεισε στις 6.952,59 μονάδες με πτώση -1,23%. Στο Παρίσι οCAC40 έκλεισε στις 5.167,21 μονάδες με πτώση -1,38%.
Στη Ζυρίχη ο δείκτης SMI έκλεισε στις 8.637,87 μονάδες με πτώση -1,66% και στη Φραγκφούρτη ο DAX30 στις 12.100,08 μονάδες κινούμενος πτωτικά κατά -1,70% και ο EuroStoxx50 έκλεισε στις 3.348,19 μονάδες με άνοδο -1,55%. Στην Ευρώπη, το επιχειρηματικό κλίμα στη Γερμανία επιδεινώθηκε για δεύτερο συνεχόμενο μήνα τον Μάρτιο, ωστόσο παρέμεινε σε γενικότερα υψηλό επίπεδο, σύμφωνα με τα στοιχεία του ινστιτούτου Ifo.
Τα προκαταρτικά στοιχεία της IHS Markit για τον σύνθετο PMI της ευρωζώνης, δείχνουν υποχώρηση στις 55,3 μονάδες τον Μάρτιο, σε μεγάλη απόσταση από τις προβλέψεις του Reuters που έκαναν λόγο για μία πιο μέτρια πτώση στις 56,7 μονάδες, από την τελική αναθεώρηση του Φεβρουαρίου των 57,1 μονάδων.
Χ Α
Οι φόβοι διεθνώς, για παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, έφεραν την όγδοη πτώση στη σειρά
Στην προτελευταία συνεδρίαση της προτελευταίας εβδομάδας του Μαρτίου, οι θεσμικοί έδωσαν στις τιμές των βασικών δεικτών πτωτική δυναμική, ενώ και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια εμφάνιζαν πτώση αρχικά που έγινε μεγάλη όταν άνοιξαν και συνέχισαν με απώλειες άνω του -1% τα χρηματιστήρια στη Νέα Υόρκη. Ήταν ανοδική η πορεία σε ένα τέταρτο μετά την επίπεδη έναρξη και η εγγραφή του μέγιστου στις 11:00 στις 804,83 (+0,59%) από 810,36 μονάδες την περασμένη σύνοδο προκάλεσε τη διαρκή αναζήτηση του ελάχιστου ημέρας που ήρθε στο τέλος της συνόδου και ήταν στις 786,58 (-1,69%) από 799,39 μονάδες την Τετάρτη συνεπώς είχαμε στις 17:00 τον ΓΔ στις 786,58 μονάδες. Οι δημοπρασίες τον έκλεισαν στις 787,50 από 800,1 που για δεύτερη σύνοδο στη σειρά έπεσε σχεδόν πάνω στο κατώτερο της ημερήσιας διακύμανσής του.
Ήταν μια σύνοδος με μεγαλύτερο εύρος (18,25 μονάδες) σε σχέση με τις 11,3 μονάδες της προηγούμενης και το αποτέλεσμα της ήταν πτωτικό για την κεφαλαιοποίηση του ΧΑ που οδηγήθηκε στα 56,668 από 57,317 δις ευρώ. Τρία blue chip ΓΡΙΒ +1,70%, ΕΕΕ +1,26%, και ΠΕΙΡ +0,37% αντιστάθηκαν στις πιέσεις στο τέλος, ενώ 20 άλλες του 25άρη ήταν πτωτικές.
Μέτρησαν αρνητικά οι μεταβολές για τις Τράπεζες, αφού οι επενδυτές έκλεισαν την ΑΛΦΑ στο -4,44% από -0,83%, την ΕΤΕ στο -3,78% από 0,00%, ΕΥΡΩΒ -0,83% από -0,82% και την ΠΕΙΡ στο +0,37% από -8,45%. Οι μετοχές του FTSEM αντιμετωπίστηκαν καλύτερα από τα blue chip με μεταβολή -1,26% από -0,58% την προηγούμενη σύνοδο.
Η στατιστική εικόνα των blue chip επιδεινώθηκε, όπως προκύπτει από το πλήθος των ανοδικών (3 από 7) blue chip έναντι των καθοδικών (20 από 15) και δυο, ΕΛΠΕ και ΜΠΕΛΑ στα αμετάβλητα. Στις 40 μετοχές της κατάταξης με το μεγαλύτερο τζίρο, είχαν άνοδο 4 από 12, και 3 από 6 ήταν στις αμετάβλητες. Άρα, οι 33, από 22 ήταν πτωτικές. Στα 65,572 από 94,652 εκατ. ευρώ του συνολικού τζίρου, τα 28,68 από 53,54 κατευθυνθήκαν στα 4 τραπεζικά blue chip. Η συγκέντρωση του ενδιαφέροντος υποχώρησε από τα επίπεδα της προηγούμενης συνόδου και οι συστημικές τράπεζες αποτελούν το 43,74% από 56,56% του συνολικού τζίρου.
Στο ΧΑ ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -1,57% και έφθασε στις 787,50 από 800,10 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 2018,80 από 2048,72 με μεταβολή -1,46%. Οι δημοπρασίες άλλαξαν οριακά ψηλότερα την τιμή για τον ΓΔ και τον 25άρη, με το κλείσιμο να γίνεται πάνω σχεδόν στο ελάχιστο της ημερήσιας διακύμανσης τους.
Για να συμβούν τα παραπάνω ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 65,572 από 94,652 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 5,495 από 23,960 εκατ. ευρώ. Στις μετοχές του 25άρη, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα πακέτα κατευθύνθηκαν 56,213 από 51,818 εκατ. ευρώ και στου FTSEM 2,683 από 2,810 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός όγκος διαμορφώθηκε στα 58,320 από 113,564 εκατ. τεμάχια. Το πλήθος των ανοδικών ανήλθε σε 29 από 43 των καθοδικών 75 από 60 και ο αριθμός των σταθερών διαμορφώθηκε σε 24 από 30.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Μάλλον επιφύλαξη δείχνει η αύξηση των όγκων στα ΣΜΕ του 25άρη
Στη σύνοδο της Πέμπτης 22/3, οι θεσμικοί έδωσαν στον 25άρη, πλάγια και ανοδική κίνηση αρχικά και για ένα ημίωρο. Μετά όμως πτωτική με μεγάλη κλίση από τις 12:40 ως το τέλος. Η έναρξη έγινε στις 2047,31 μονάδες, με -0,07% οριακό χάσμα. Αμέσως άρχισε η αναζήτηση του μέγιστου μέρας που ορίστηκε στις 11:00 και ήταν στις 2063,56. Το ελάχιστο ήρθε στο τέλος της ελεύθερης διαπραγμάτευσης και ήταν οι 2018,10 μονάδες. Το κλείσιμο έγινε στις 2018,80, με μεταβολή -1,46%. Ο τζίρος στα παράγωγα ανήλθε στα 17,577 εκατ. ευρώ.
Στα ΣΜΕ του 25άρη για τη σειρά Απριλίου εμφανίστηκε όγκος 1904 ΣΜΕ με ανώτερο στις 2063,00 και κατώτερο τις 2017,50 μονάδες και τελευταίες πράξεις στις 2022,00. Διακινήθηκαν επίσης 86 ΣΜΕ λήξης Μαΐου και κανένα της σειράς Ιουνίου. Οι ανοικτές θέσεις για την νέα κυρίαρχη σειρά είναι 9054 από 8982 ΣΜΕ. Οι ανοικτές θέσεις για τις σειρές Μαΐου και Ιουνίου είναι 191 από 175 και 4 ΣΜΕ αντίστοιχα.
Οι αγοραίοι δοκίμασαν να δείξουν στους διαχειριστές που στοιχημάτιζαν σε πτώση, πως υπήρχε ενδιαφέρον για τοποθετήσεις σε τραπεζικά blue chip. Προσδοκώντας να τους αποτρέψουν να ρευστοποιήσουν σε «υπερ-πουλημένα» επίπεδα, αλλά παρέμειναν πειστικοί για μικρό χρονικό διάστημα. Το αποτέλεσμα δε ήταν οι ρυθμοί συναλλαγών στο πρώτο μέρος να είναι ανώτεροι από αυτούς του δεύτερου. Η συνέχεια θα είναι πτωτική, όσο οι διεθνείς αγορές αποτυπώνουν το φόβο των επενδυτών από την πιθανότητα να εκτροχιασθεί η παγκόσμια ανάπτυξη από ένα εμπορικό πόλεμο. Η υπομονή τους μεγάλη, αλλά όταν στους δασμούς για τα μέταλλα προστέθηκαν οι απαιτήσεις των ΗΠΑ από την Κίνα, κινήθηκαν με τρόπο που υπογραμμίζει ότι ξεχείλισε το ποτήρι.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Νίκος Σακαρέλης της Wealth Fund Services
Η Αγορά βρίσκεται σημαντικά χαμηλότερα από την αρχή του χρόνου και ακόμα πιο χαμηλά από τα υψηλά έτους, παρά την αισιοδοξία στην αρχή της χρονιάς.
Μερικοί από τους λόγους είναι η εξίσου αρνητική πορεία των Διεθνών Αγορών, η απόκλιση που παρατηρήθηκε σε ορισμένους δημοσιονομικούς στόχους (ΑΕΠ) και η πτώση των τιμών των Κυβερνητικών ομολόγων στα οποία αντανακλάται ο κίνδυνος Χώρας.
Οι μετοχές που εξαρτώνται από την πορεία του Ελληνικού Τουρισμού όπως π.χ. η Aegean, ή η Autohellas δεν έχουν διορθώσει σχεδόν καθόλου από τα πρόσφατα υψηλά τους. Η γεωπολιτική ανησυχία δεν φαίνεται να αποθαρρύνει τους επενδυτές, προς το παρόν, καθώς οι μετοχές αυτές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την πορεία του Ελληνικού Τουρισμού, ο οποίος θα δεχόταν ισχυρό πλήγμα σε περίπτωση αναταραχής με την Τουρκία.
Κομβικό σημείο στην πορεία του Χ.Α. είναι η ολοκλήρωση των “stress tests” των Τραπεζών και οι φήμες που θα βγαίνουν μέχρι την οριστική δημοσίευσή τους. Δεν γίνεται η Αγορά να φτάσει σε τετραψήφια νούμερα που οραματίζονται αρκετοί, χωρίς τον Τραπεζικό κλάδο. Το βασικό σενάριο των περισσότερων αναλυτών είναι ότι οι παλαιοί μέτοχοι δεν θα υποστούν “dilution” (απομείωση).
Οι εταιρείες που έχουν ανακοινώσει αποτελέσματα έτους μέχρι στιγμής, σε γενικές γραμμές, τα πήγαν αρκετά καλά και στηρίζουν τις αποτιμήσεις τους.
Οι επενδυτές αναμένουν και την εξέλιξη των συμφωνηθέντων Αποκρατικοποιήσεων (ΕΛΠΕ – ΔΕΠΑ – ΔΕΗ κτλ) για να προσαρμόσουν τις θέσεις τους.
Για παράδειγμα αν η προσφορά για τα Ελληνικά Πετρέλαια έχει κάποιο premium, η Αγορά θα αναπροσαρμόσει τη στάση της και ως προς την Motor Oil. Η εξαγορά του Κορρέ, το placement στην Πετρόπουλος και στο ΚΡΙ ΚΡΙ, η κινητικότητα στον κλάδο της Υγείας, στα Ξενοδοχεία και στις Ιχθυοκαλλιέργειες, δείχνουν ότι υπάρχει ενδιαφέρον για εταιρείες και κλάδους.
Ο καθαρός τζίρος έχει πέσει τις τελευταίες συνεδριάσεις με εξαιρέσεις τις ημέρες των αναδιαρθρώσεων δεικτών (FTSE – MSCI). Θα χρειαστεί αύξηση του τζίρου για προσέγγιση υψηλότερων επιπέδων, καθώς θα εξαναγκάσει και σε κλείσιμο “short” θέσεων (short squeeze) όπως έγινε και στο πρόσφατο παρελθόν. Η Αγορά εμφανίζει στήριξη στις 780 και 750 μονάδες, ενώ οι αντιστάσεις τοποθετούνται στις 825 και 860 μονάδες.
Σήμερα
Οι αντιδράσεις στο άκουσμα της γέννησης ενός παγκοσμίου εμπορικού πολέμου διατάραξαν εξαιρετικά τις αγορές μετοχών και νομισμάτων σήμερα Παρασκευή 23/3, αφού ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε δασμούς για τα κινεζικά αγαθά και η Κίνα αντέδρασε με την υπόσχεση ότι θα πολεμήσουν απέναντι σε αυτή την πολιτική μέχρι τέλους.
Οι επενδυτές φοβούνται ότι τα μέτρα των ΗΠΑ θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σε έναν εμπορικό πόλεμο, με δυνητικά δυσμενείς συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.
Ο ευρύτερος δείκτης MSCI των μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού εκτός της Ιαπωνίας υποχώρησε -2,5% καθώς οι μετοχές στην περιοχή μειώθηκαν συντονισμένα.
“Ο οικονομικός αντίκτυπος τόσο στην Κίνα όσο και στις Η.Π.Α. θα καθοριστεί από την μορφή με την οποία θα καταλήξουν οι δασμοί. Οι επιπτώσεις είναι πιθανό να γίνουν περισσότερο αισθητές στις Η.Π.Α. και θα αυξήσουν τόσο τις τιμές καταναλωτή όσο και των παραγωγών», σύμφωνα με την Hannah Anderson, της J.P. Morgan Asset Management. Η αγορά μετοχών θα φέρει το κύριο βάρος της αντίδρασης. Οι πιο σημαντικές είναι των Η.Π.Α., της Κορέας και της Ταϊβάν, καθώς οι εταιρείες που φιλοξενούνται στις αγορές αυτές αποτελούν σημαντικό τμήμα της παγκόσμιας αλυσίδας παραγωγής των κινεζικών εξαγωγών.
Οι μετοχές της Αυστραλίας έχαναν -1,96% στις 8:30 δική μας ώρα και ο Nikkei της Ιαπωνίας υποχώρησε 4,51%. Ο Hang Sen του Χονγκ Κονγκ υποχώρησε 3,13%, οι μετοχές της Ταϊβάν υποχώρησαν 1,66% και ο KOSPΙ της Νότιας Κορέας υποχώρησε 3,29%. Οι μετοχές της αγοράς στη Shanghai μειώθηκαν κατά -3,92%.
Το δολάριο πέφτει κατά 0,5% περίπου και φτάνει τα 104,635 γιέν το πιο χαμηλό επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2016. Το δολάριο μειώθηκε περισσότερο από 1% στην εβδομάδα.
Το ευρώ ήταν 0,3% υψηλότερα στα 1,2334 δολάρια.
Ο δείκτης δολαρίου έναντι ενός καλαθιού έξι σημαντικών νομισμάτων υποχώρησε 0,3% στο 89,609. Έχει χάσει περίπου το 0,7% αυτή την εβδομάδα, επιβαρύνεται από μια σταθερή μείωση των αποδόσεων των ομολόγων ΗΠΑ.
Απόδοση στο 10ετές υποχώρησε 7,5 μονάδες βάσης κατά τη διάρκεια της νύχτας καθώς οι τιμές των ομολόγων αυξήθηκαν μετά την κρίση που έπληξε ευρύτερα τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η απόδοση υποχώρησε περαιτέρω σήμερα Παρασκευή 23/3 στο 2,792%, το χαμηλότερο σημείο σε έξι εβδομάδες.
