Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Σε αγώνα δρόμου θα πρέπει να προβεί η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να υπάρξει πλήρης συμφωνία με τους δανειστές πριν από τον Μάιο, χωρίς να αποκλείονται και νέες υποχωρήσεις από τις διεκδικήσεις που έχουν μείνει πάνω στο τραπέζι.
Οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν ολόκληρη την εβδομάδα τόσο σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων όσο και σε επίπεδο επικεφαλής, προκειμένου να κλείσει όχι μόνο η «τεχνική συμφωνία», αλλά και το μεγαλύτερο μέρος του πακέτου μέτρων για την περίοδο από το 2019 και μετά. Για να τηρηθεί το νέο χρονοδιάγραμμα που έθεσε ο πρωθυπουργός -τεχνική συμφωνία την επόμενη Δευτέρα και πλήρης συμφωνία μέσα στον Απρίλιο- απαιτούνται εγκρίσεις από το Eurogroup και τα διοικητικά συμβούλια του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, όπως επίσης και η ψήφιση πλήθους διατάξεων -το περιεχόμενο των οποίων ακόμη δεν έχει αποκαλυφθεί- από το ελληνικό Κοινοβούλιο. Τέσσερις είναι οι κρίσιμες ημερομηνίες που υπάρχουν στον ορίζοντα: οι συνεδριάσεις του Eurogroup στις 20 Μαρτίου και στις 7 Απριλίου, η εαρινή σύνοδος του ΔΝΤ στις 21-23 Απριλίου και -εφόσον δεν καταστεί εφικτό να κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες μέχρι τότε- η συνεδρίαση του Eurogroup της 22ας Μαΐου.
Ο κατάλογος με τις εκκρεμότητες που θα πρέπει να επιλυθούν προκειμένου να φτάσουμε στην πλήρη συμφωνία είναι μακρύς και περιλαμβάνει:
1 Το κλείσιμο των δεκάδων προαπαιτούμενων της β’ αξιολόγησης προκειμένου να υπογραφεί η λεγόμενη «τεχνική συμφωνία» (staff level agreement). Ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, εμφανίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα σχεδόν βέβαιος ότι θα έχει επιτευχθεί η τεχνική συμφωνία μέχρι το Eurogroup της επόμενης Δευτέρας. Δεδομένου ότι από το staff level agreement έχουν αφαιρεθεί τα εργασιακά, ως σημαντικότερα κρίνονται τα ενεργειακά (σ.σ.: καθώς μένει να φανεί αν η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να πουλήσει το 17% των μετοχών της ΔΕΗ ή όχι), η υιοθέτηση μέτρων που περιλαμβάνονται στις εργαλειοθήκες του ΟΟΣΑ, η απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων (όπως του μηχανικού), αλλά και ο «εξορθολογισμός» των ειδικών μισθολογίων. Συνολικά, τα προαπαιτούμενα της β’ αξιολόγησης είναι περίπου 45, εκ των οποίων ένα σημαντικό μέρος (περίπου τα 2 στα τρία) είχαν ήδη συμφωνηθεί από την προηγούμενη αποστολή των θεσμών στην Αθήνα, τον περασμένο Δεκέμβριο.
2 Να συμφωνηθούν τα υπόλοιπα θέματα που παραμένουν σε εκκρεμότητα, όπως τα μέτρα για την περίοδο μετά το 2019, τα αντίμετρα αλλά και τα εργασιακά που -με πολιτική απόφαση- αφαιρέθηκαν από τη β’ αξιολόγηση προκειμένου να γίνουν οι δηλώσεις περί προόδου της επόμενης εβδομάδας. Αρμόδια κυβερνητική πηγή έλεγε ότι και γι’ αυτά τα θέματα θα καταβληθεί προσπάθεια ώστε να κλείσουν σε μεγάλο βαθμό πριν από το Eurogroup της 20ής Μαρτίου. Ο «λογαριασμός» των μέτρων και των αντίμετρων φαίνεται να έχει συμφωνηθεί στο 2% του ΑΕΠ, ήτοι στα 3,6 δισ. ευρώ. Επίσης, το αφορολόγητο έχει και αυτό κλειδώσει στα 5.910 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι η έκπτωση φόρου θα περιοριστεί από τα 1.900 ευρώ που είναι σήμερα για τον εργένη στα 1.300 ευρώ. Ανοικτό παραμένει το ενδεχόμενο να υπάρξει μεγαλύτερη διαφοροποίηση του αφορολόγητου ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων προκειμένου να μην πληγούν ακόμη περισσότερο οι οικογένειες. Στο θέμα των συντάξεων εξακολουθεί να υπάρχει διάσταση απόψεων, καθώς οι θεσμοί θέλουν η συνολική περικοπή να περάσει από το 2019 ενώ η ελληνική πλευρά θέλει δόσεις. Συμφωνημένα φέρονται να είναι και κάποια από τα «αντίμετρα», με το τελικό πακέτο να εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνει και ελαφρύνσεις στον ΕΝΦΙΑ, αλλά και παρεμβάσεις υπέρ των επιχειρήσεων που θέλουν οι θεσμοί.
3 Να ψηφιστούν από την ελληνική Βουλή τόσο τα προαπαιτούμενα της β’ αξιολόγησης όσο και τα μέτρα και τα αντίμετρα για την περίοδο από το 2018 και μετά. Ακόμη δεν έχει αποφασιστεί αν όλες οι νομοθετικές διατάξεις θα κατατεθούν με ένα νομοσχέδιο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ειδικά το νομοσχέδιο για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό -το περιεχόμενο του οποίου έχει ήδη συμφωνηθεί με τους θεσμούς από την περασμένη εβδομάδα- θα κατατεθεί μέσα στην εβδομάδα στη Βουλή προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαδικασίες διευθέτησης των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων. Ήδη, η Τράπεζα της Ελλάδας έχει σημάνει συναγερμό για το γεγονός ότι από τις αρχές του χρόνου έχει αντιστραφεί η πτωτική τάση που είχε διαφανεί στο τέλος του 2016 στο υπόλοιπο των «κόκκινων» δανείων με αποτέλεσμα να διακυβεύονται οι στόχοι που έχουν τεθεί. Ήδη ο στόχος για μείωση του υπολοίπου στα 105,2 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος Μαρτίου φαίνεται να έχει χαθεί λόγω της αύξησης που καταγράφηκε, ειδικά τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο. Για το τέλος του 2017 τα «κόκκινα» δάνεια πρέπει να περιοριστούν στα 98,2 δισ. ευρώ (περίπου 10 δισ. ευρώ χαμηλότερα από ό,τι είναι σήμερα), στο τέλος του 2018 θα πρέπει να περιοριστούν στα 83,3 δισ. ευρώ και στο τέλος του 2019 στα 66,7 δισ. ευρώ, δηλαδή 40 δισ. ευρώ χαμηλότερα από ό,τι είναι τώρα.
4 Να αποφασιστεί το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων που θα πρέπει να επιτύχει η Ελλάδα για την περίοδο μετά το 2019. Τα πρωτογενή πλεονάσματα θα πρέπει να επικυρωθούν από το Eurogroup, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί έως τις 20 Μαρτίου χωρίς να υπάρξει πλήρης συμφωνία αλλά και ψήφιση του συνολικού πακέτου των μέτρων από τη Βουλή. Έτσι, το θέμα των πλεονασμάτων θα μετατεθεί στην καλύτερη περίπτωση για τις 7 Απριλίου. Η επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση του Eurogroup είναι αρκετά αργά, στις 22 Μαΐου, χωρίς βέβαια να αποκλείεται το ενδεχόμενο έκτακτης συνεδρίασης προκειμένου να επέλθει η πλήρης συμφωνία για την Ελλάδα. Όσον αφορά το περιεχόμενο της συμφωνίας, το σενάριο που υπάρχει αυτή τη στιγμή πάνω στο τραπέζι προβλέπει διατήρηση των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξεως του 3,5% μέχρι και το 2021 και αποκλιμάκωση του στόχου από το 2021 και μετά στο 2,5%-3%.
5 Να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις για τη διευθέτηση του χρέους και το αν θα εξειδικευτεί ή όχι το πακέτο με τα λεγόμενα «μεσοπρόθεσμα» μέτρα. Το ΔΝΤ εξακολουθεί να απαιτεί δεσμεύσεις για το ελληνικό χρέος από τους Ευρωπαίους, χαρακτηρίζοντάς το ως μη βιώσιμο. Η Γερμανία δεν θέλει να υπάρξει εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων μέτρων πριν από το τέλος του 3ου ελληνικού προγράμματος, δηλαδή πριν από το καλοκαίρι του 2018. Έτσι, αναζητείται συμβιβαστική λύση και πάλι στους κόλπους του Eurogroup. Ζητούμενο είναι να αναλάβουν δέσμευση οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης ότι οι ετήσιες δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους δεν θα ξεπερνούν το 15% του ΑΕΠ για μακρά χρονική περίοδο μέχρι το 2032. Αυτή η δέσμευση θα αποτελέσει ένα «χαρτί» τόσο για το ΔΝΤ όσο και για την ΕΚΤ προκειμένου να ολοκληρώσουν τις εκθέσεις αξιολόγησης για το ελληνικό χρέος.
6 Να εγκρίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το νέο μνημόνιο για την Ελλάδα. Αυτό πρέπει να γίνει από το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου το οποίο είναι αμφίβολο αν θα συνεδριάσει επί του θέματος πριν από την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 21 έως τις 23 Απριλίου. Για να συμφωνηθεί το λεγόμενο MEFP (Μνημόνιο Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Πολιτικών) -το οποίο θα περιγράφει και με πόσα χρήματα θα συμμετέχει το ΔΝΤ στο 3ο ελληνικό πρόγραμμα- θα πρέπει να έχουν κλείσει και τα μέτρα μετά το 2019 αλλά και τα μέτρα για το χρέος που ζητεί το ΔΝΤ.
7 Να εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Η πλήρης συμφωνία Ελλάδας-θεσμών που θα περιλαμβάνει και τη δέσμευση για το χρέος εκτιμάται ότι θα ξεκλειδώσουν και τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Η έγκριση θα πρέπει να δοθεί από την επόμενη συνεδρίαση του δ.σ. της ΕΚΤ αμέσως μετά το Eurogroup στο οποίο θα κλείσει η πλήρης συμφωνία για την Ελλάδα.
