Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Ένα νέο σύστημα υπολογισμού των φορολογικών επιβαρύνσεων στα εισοδήματα των φυσικών προσώπων, εξαιτίας του οποίου εκατομμύρια μισθωτοί, συνταξιούχοι, αγρότες και ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων θα κληθούν να καταβάλουν σημαντικά αυξημένα ποσά φόρου εισοδήματος και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης αναμένεται να ισχύσει φέτος κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που θα υποβληθούν μετά το Πάσχα.
Ωφελημένοι από την εφαρμογή του νέου αυτού συστήματος θα είναι μόνο οι πολιτικοί, για τους οποίους η ειδική εισφορά αλληλεγγύης μειώνεται έως 1.999 ευρώ και ταυτόχρονα προβλέπεται για πρώτη φορά έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα ολόκληρης της δαπάνης που καταβάλλουν για την οικονομική ενίσχυση των κομμάτων στα οποία ανήκουν.
Ειδικότερα φέτος, κατά την ηλεκτρονική υποβολή και εκκαθάριση των δηλώσεων για τη φορολογία των εισοδημάτων του έτους 2016, θα τεθούν σε πλήρη εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 112 του «μνημονιακού» νόμου 4387/2016 με τις οποίες επήλθαν ριζικές αλλαγές στις κλίμακες υπολογισμού του φόρου εισοδήματος και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Με το νέο σύστημα φορολόγησης, το οποίο καθιερώθηκε με το άρθρο 112 του ν. 4387/ 2016 και με το οποίο θα εκκαθαριστούν φέτος οι φόροι στα αποκτηθέντα εντός του έτους 2016 εισοδήματα των φυσικών προσώπων, προβλέπονται, συγκεκριμένα, τα εξής:
1. Η εφαρμογή μιας νέας φορολογικής κλίμακας ίδιας για τα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, ατομικές επιχειρήσεις και αγροτικές δραστηριότητες.
Τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις και τα εισοδήματα από ατομικές επιχειρήσεις παύουν να φορολογούνται ξεχωριστά με διαφορετικές κλίμακες, αλλά θα φορολογούνται πλέον με μια ενιαία κλίμακα, αφού προηγουμένως αθροιστούν.
Στη νέα αυτή κλίμακα ο κατώτατος συντελεστής φόρου ανέρχεται στο 22% και επιβάλλεται μέχρι το επίπεδο ετήσιου εισοδήματος των 20.000 ευρώ. Πάνω από το επίπεδο ετήσιου εισοδήματος των 20.000 ευρώ και μέχρι τα 30.000 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής φόρου 29%, ενώ πάνω από τα 30.000 και μέχρι τα 40.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 37%.
Για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ προβλέπεται συντελεστής φόρου 45%.
Η ίδια κλίμακα που περιγράψαμε στην προηγούμενη παράγραφο θα εφαρμόζεται και για τον υπολογισμό του φόρου στα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες.
Η φορολόγηση όμως των αγροτικών εισοδημάτων με την κλίμακα αυτή θα γίνεται αυτοτελώς, δηλαδή τα αγροτικά εισοδήματα δεν θα αθροίζονται με τα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, επιχειρήσεις και ελευθέρια επαγγέλματα για να φορολογηθούν κατόπιν με την κλίμακα.
Ειδικά για τα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, καθώς επίσης και για τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες που αποκτούν οι κατ’ επάγγελμα αγρότες προβλέπεται έκπτωση φόρου:
* 2.100 ευρώ για φορολογούμενους με 3 ή περισσότερα προστατευόμενα τέκνα και ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ. Η έκπτωση φόρου για τους έχοντες 3 ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα και ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο 9.545 ευρώ.
* 2.000 ευρώ για φορολογούμενους με 2 ή περισσότερα προστατευόμενα τέκνα και ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ. Η έκπτωση φόρου για τους έχοντες 2 εξαρτώμενα τέκνα και εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο μειωμένο από τα 9.545 στα 9.090 ευρώ.
* 1.950 ευρώ για φορολογούμενους με 1 προστατευόμενο τέκνο και ετήσια εισοδήματα μέχρι 20.000 ευρώ. Η έκπτωση φόρου για τους έχοντες 1 εξαρτώμενο τέκνο και εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο μειωμένο από τα 9.545 στα 8.863 ευρώ.
* 1.900 ευρώ για φορολογούμενους χωρίς προστατευόμενα τέκνα και ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ. Η έκπτωση φόρου για τους μη έχοντες εξαρτώμενα τέκνα και έχοντες ετήσιο εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο μειωμένο από τα 9.545 στα 8.636 ευρώ.
Για όσους από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ, η ισχύουσα κατά περίπτωση έκπτωση φόρου μειώνεται κατά το 1% τού πέραν των 20.000 ευρώ τμήματος του ετήσιου εισοδήματος.
Με την εφαρμογή των παραπάνω κλιμάκων επέρχονται ουσιαστικά οι ακόλουθες αλλαγές στους συντελεστές φορολογίας των εισοδημάτων από μισθούς, συντάξεις, ατομικές επιχειρήσεις και αγροτικές δραστηριότητες.
α) Τα αφορολόγητα όρια εισοδήματος για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους χωρίς παιδιά και με 1 ή 2 παιδιά μειώνονται από τα 9.545 ευρώ στα 8.636-9.090 ευρώ.
β) Οι συντελεστές φορολόγησης των μισθών και των συντάξεων που υπερβαίνουν ετησίως τις 20.000 ευρώ αυξάνονται:
* από 22% σε 29% για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος από τα 20.001 έως τα 25.000 ευρώ
* από 32% σε 37% για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος από τα 30.001 έως τα 40.000 ευρώ
* από 32% σε 45% για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος από τα 40.001 έως τα 42.000 ευρώ
* από 42% σε 45% για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος πάνω από τα 42.000 ευρώ.
γ) Ο συντελεστής φόρου που αντιστοιχεί στο τμήμα του ετήσιου εισοδήματος από μισθούς-συντάξεις από τα 25.001 έως τα 30.000 ευρώ μειώνεται από 32% σε 29%.
δ) Τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες θα φορολογούνται πλέον με συντελεστές φόρου αυξημένους από το 13% στα επίπεδα του 22%-45%. Για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες προβλέπεται, ωστόσο, αφορολόγητο όριο κλιμακούμενο από 8.636 έως 9.545 ευρώ.
ε) Στα εισοδήματα από ατομικές επιχειρήσεις τα οποία δεν υπερβαίνουν τα 20.000 ευρώ το χρόνο θα εφαρμόζεται πλέον συντελεστής φόρου μειωμένος από 26% σε 22%.
στ) Οι συντελεστές φόρου αυξάνονται από 26%-33% σε 29%-45% για τα κλιμάκια ετήσιου εισοδήματος από ατομικές επιχειρήσεις τα οποία βρίσκονται πάνω από τα 20.000 ευρώ.
2. Αυξήσεις συντελεστών φόρου στην κλίμακα φορολογίας των εισοδημάτων από ακίνητα.
Στην κλίμακα υπολογισμού του φόρου για τα εισοδήματα από ακίνητα επέρχονται οι ακόλουθες αλλαγές:
α) Αύξηση από το 11% στο 15% του συντελεστή φορολόγησης που επιβάλλεται στο ετήσιο εισόδημα μέχρι το επίπεδο των 12.000 ευρώ.
β) Αύξηση από το 33% στο 35% του συντελεστή φορολόγησης που επιβαρύνει το κλιμάκιο ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ.
γ) Αύξηση από το 33% στο 45% του συντελεστή φορολόγησης για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ.
3. Αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Φέτος επέρχονται οι ακόλουθες 5 σημαντικές αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, που επιβάλλεται στους έχοντες ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ:
α) Καθιερώνεται νέα κλίμακα υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Με την κλίμακα αυτή οι συντελεστές θα επιβάλλονται πλέον κλιμακωτά, ως εξής:
* 0% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος μέχρι τα 12.000 ευρώ,
* 2,2% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 20.000 ευρώ,
* 5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 20.001 ως 30.000 ευρώ,
* 6,5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 30.001 ως 40.000 ευρώ,
* 7,5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 40.001 ως και 65.000 ευρώ,
* 9% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 65.001 ως και 220.000 ευρώ και
* 10% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 220.001 ευρώ και πάνω.
β) Καταργείται το ειδικό καθεστώς επιβολής αυξημένης ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης με συντελεστή 8% για τα συνολικά εισοδήματα των πολιτικών προσώπων.
γ) Το τεκμαρτό εισόδημα το οποίο λαμβάνεται υπ’ όψιν για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης προσδιορίζεται όχι μόνο με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης (τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης του άρθρου 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος), όπως γινόταν μέχρι πέρυσι, αλλά και με βάση τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος).
δ) Σε κάθε περίπτωση συνταξιούχου ηλικίας άνω των 65 ετών, το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης θα μειώνεται κατά 30% και για τον υπολογισμό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
ε) Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το τεκμαρτό εισόδημα του φορολογούμενου είναι μεγαλύτερο από το δηλωθέν, αλλά ο φορολογούμενος καλύπτει τη διαφορά αναγράφοντας στη δήλωσή του και συγκεκριμένα στους κωδικούς 787-788 του Πίνακα 6 ποσό κεφαλαίου προερχόμενου από εισοδήματα παρελθόντων ετών το οποίο αναλώθηκε εντός του 2016 για αγορές περιουσιακών στοιχείων κ.λπ., τότε ως βάση υπολογισμού της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης θα λαμβάνεται υπ’ όψιν το δηλωθέν εισόδημα και όχι το τεκμαρτό.
4. Αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος έναντι του επόμενου έτους.
Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος έναντι του επόμενου έτους αυξάνεται από το 75% στο 100% του κύριου φόρου εισοδήματος.
5. Εκπτώσεις δαπανών από το φορολογητέο εισόδημα κυρίως για πολιτικά πρόσωπα.
α) Το ποσό της ετήσιας δαπάνης ενός φορολογούμενου, συνήθως βουλευτή ή πολιτευτή, για την ιδιωτική χρηματοδότηση πολιτικού κόμματος ή συνασπισμού κομμάτων εκπίπτει ολόκληρο από το φορολογητέο εισόδημά του. Το ποσό της έκπτωσης μπορεί να φθάσει μέχρι και τις 20.000 ευρώ.
β) Το ποσό της ετήσιας δαπάνης ενός φορολογούμενου, συνήθως ενός στενού συγγενούς βουλευτή ή πολιτευτή, για την ιδιωτική χρηματοδότηση υποψήφιου ή αιρετού βουλευτή εκπίπτει ολόκληρο από το φορολογητέο εισόδημα. Το ποσό της έκπτωσης αυτής μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 5.000 ευρώ.
