Πότε θα αρχίσουν να μειώνονται τα επιτόκια στην ευρωζώνη; Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Κριστίν Λαγκάρντ, καθώς μόνο η πρόεδρος της ΕΚΤ μπορεί να δώσει την τελεσίδικη απάντηση.
Οι αγορές ελπίζουν βέβαια «να δουν φως» στη συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΚΤ στις 7 Μαρτίου, αλλά οι διαφωνίες παραμένουν μεταξύ των 25 κυβερνητών. «Αν και σχεδόν όλα τα μέλη του ΔΣ είναι υπέρ της χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής μέσα στη χρονιά, υπάρχει σαφής διάσταση απόψεων για το πότε πρέπει να δοθεί το σήμα εκκίνησης», τονίζουν τραπεζικοί παράγοντες στη «Ναυτεμπορική».
«Τα “περιστέρια” πιέζουν να ακουστεί η «πιστολιά» του αφέτη για την πρώτη μείωση τον Απρίλιο, καθώς η ευρωζώνη φλερτάρει με την ύφεση. Αλλά τα “γεράκια” ανθίστανται και ζητούν περισσότερα στοιχεία που να προεξοφλούν ότι ο πληθωρισμός θα είναι πραγματικά υπό έλεγχο. Και στη μέση είναι η σοφή Λαγκάρντ, που προσπαθεί να βρει τη συμβιβαστική φόρμουλα , που θα ικανοποιεί και τις δύο πτέρυγες της ΕΚΤ», σημειώνουν οι ίδιες πηγές
Η Γερμανίδα οικονομολόγος Ούλρικε Μαλμεντίερ λέει ότι η Λαγκάρντ θα περιμένει να δει τι θα κάνει η Fed και μετά θα ακολουθήσει το παράδειγμά της. «Η ΕΚΤ θα μπορούσε τότε να κάνει το πρώτο της βήμα χαλάρωσης γύρω στον Ιούνιο», εκτιμά και προσθέτει: «Ο μόνος φόβος είναι η ύφεση»
Τραπεζίτης και πολιτικός
Η ίδια η Λαγκάρντ, τραπεζίτης, αλλά και πολιτικός με την ευρεία έννοια, προβληματίστηκε άλλωστε ακούγοντας την περασμένη εβδομάδα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναθεωρεί προς τα κάτω την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη για την ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ σε σύγκριση με τις φθινοπωρινές προβλέψεις. Αναμένεται τώρα οικονομική ανάπτυξη 0,8% στη ζώνη του ευρώ, ενώ στην τελευταία της πρόβλεψη, η Επιτροπή είχε προβλέψει 1,2%
Δεδομένου ότι τα περιοριστικά μέτρα στην νομισματική πολιτική έχουν αρνητικές παρενέργειες και οικονομικές επιπτώσεις, θα πρέπει ωστόσο να υιοθετούνται με μεγάλη προσοχή. Η Λαγκάρντ δεν θέλει φυσικά να επαναλάβει τη διάσημη ρήση του Ρωµαίου Κάτωνα του πρεσβύτερου: «Carthago delenda est (να καταστραφεί η Καρχηδόνα)». Το καθήκον της είναι να υπερασπιστεί την αξία του ευρώ και συνεπώς τη μετατρεψιμότητά του στα διάφορα αγαθά που ανταλλάσσονται στις αγορές. Ο στόχος είναι η προστασία των οικονομικών συστημάτων στην ευρωζώνη από μη φυσιολογικούς ρυθμούς αύξησης των τιμών.
Στην επιδίωξή της αυτή, η πρόεδρος της ΕΚΤ ακολουθεί τον δικό της «Πολικό Αστέρα», που είναι ένας ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού που δεν θα υπερβαίνει το 2%. Αυτό το ποσοστό, αν και αυθαίρετο, έχει τον δικό του βαθμό λογικής, καθώς δεν επιβάλλει πλήρη απουσία πληθωρισμού και αφήνει ένα ορισμένο περιθώριο για φυσιολογική αύξηση των τιμών εκείνων των υπηρεσιών για τις οποίες δεν είναι δυνατή η αύξηση της παραγωγικότητας με την πάροδο του χρόνου.
Το «φράγμα»
Ευρωπαίοι παράγοντες λένε στη «Ναυτεμπορική», ότι η πρόεδρος της ΕΚΤ βλέπει τον πληθωρισμό σαν «ένα υδροηλεκτρικό φράγμα»: Από τη μια η λίμνη μπροστά στο φράγμα τροφοδοτείται με νερό από έναν παραπόταμο και από την άλλη αδειάζει. Κάθε μήνα εισρέει στο φράγμα μια ποσότητα νερού-είναι η αύξηση του πληθωρισμού σε σχέση με τον μήνα. Την ίδια ώρα εκρέει μια άλλη ποσότητα-είναι η αύξηση του τιμάριθμου πριν από 13 μήνες. Εάν τα τελευταία δεδομένα εισόδου είναι μεγαλύτερα από τα δεδομένα εξόδου, τότε η στάθμη στο φράγμα αυξάνεται. Αν είναι μικρότερα από τα δεδομένα εξόδου, τότε η στάθμη πέφτει.
Η Λαγκάρντ πρέπει να διασφαλίζει πώς δεν θα υπάρξει υπερχείλιση και να υιοθετεί μέτρα που μειώνουν την εισερχόμενη ροή. Μόνο τότε τα μέτρα που λαμβάνονται για την καταπολέμησή του πληθωρισμού μπορούν να χαλαρώσουν».
Μιλώντας πρόσφατα σε ευρωβουλευτές στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Κριστίν Λαγκάρντ επιβεβαίωσε τη συνεχιζόμενη μείωση του πληθωρισμού, αλλά έδειξε επίσης επιφυλακτικότητα σχετικά με τη μείωση των επιτοκίων. Το γεγονός μάλιστα ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά τα τελευταία στοιχεί για τον πληθωρισμό δεν αναμένεται επικείμενη μείωση από τη Fed, θα επηρεάσει επίσης τις επιλογές της ΕΚΤ. Οσο και αν οι συγκρίσεις με τη Fed θα ήταν ακατάλληλες επειδή οι αντίστοιχες οικονομίες είναι δομικά διαφορετικές. Το χάσμα διευρύνεται με την Ευρωζώνη, μετά την αισθητή επιδείνωση που προκαλεί ο περιοριστικός συνδυασμός νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Υπό αυτή την έννοια, η Λαγκάρντ καταλαβαίνει ότι δεν μπορεί να περιμένει πολύ…
Το Γερμανικό «βαρίδι»
Η πρόεδρος της ΕΚΤ βλέπει επίσης ότι η Γερμανία φαίνεται να είναι ουσιαστικά το βασικό «φρένο» στην ευρωπαϊκή οικονομία. Ωστόσο, ενώ είναι επίσης η χώρα που θα μπορούσε να δαπανήσει τα περισσότερα για την τόνωση της οικονομίας, αντιτίθεται περισσότερο στη μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ.
Δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι η Λαγκάρντ, στην ίδια ακρόαση στην επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, η Λαγκάρντ προειδοποίησε ότι το οικονομικό μοντέλο της Γερμανίας ίσως χρειαστεί να αναθεωρηθεί ριζικά. «Είναι προφανές ότι το οικονομικό μοντέλο πάνω στο οποίο ανέπτυξε την οικονομία της η Γερμανία πρέπει να αναθεωρηθεί και πιθανώς να αναδιαρθρωθεί», είπε η πρόεδρος της ΕΚΤ και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι όλες οι χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, πρέπει να εργαστούν για το ενεργειακό τους μείγμα και να αυξήσουν την ενεργειακή τους ανεξαρτησία, ειδικά όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα».
Οι τομείς έντασης ενέργειας είναι άλλωστε μεταξύ εκείνων που επηρεάζονται περισσότερο από τα γεωπολιτικά προβλήματα και με τη σειρά τους έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην οικονομία της ΕΕ από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτός δεν είναι ένας «πονοκέφαλος» μόνο για τη γερμανική βιομηχανία, αλλά και για την Λαγκάρντ…
