Ομόλογο λαϊκής βάσης, που «ξεπάγωσε» την εγχώρια αγορά εταιρικών ομολόγων έπειτα από 12 μήνες αδράνειας, κατέστησε η συμμετοχή 16.796 επενδυτών την πρόσφατη έκδοση των 500 εκατ. της Mytilineos, η οποία ξεκίνησε να διαπραγματεύεται στις 11 Ιουλίου 2023.
Ο θεσμός των εταιρικών ομολόγων υπέστη σοκ από την εποχή του ακριβού ευρώ, που ξεκίνησε στις 11 Ιουλίου 2022, με την ΕΚΤ να αυξάνει τα επιτόκια για πρώτη φορά τα τελευταία 11 χρόνια και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, αφού στις 27 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί η επόμενη αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης για το επιτόκιο του ευρώ.
Αρκετές εισηγμένες το περασμένο καλοκαίρι υποχρεώθηκαν να αναστείλουν την έκδοση εταιρικών ομολόγων βλέποντας το περιβάλλον που δημιουργεί η νέα εποχή του ακριβού χρήματος. Ουσιαστικά το κλίμα άρχισε να χαλάει το 2021, που αποτελεί ουσιαστικά το έτος πριν από τη μεταστροφή της αγοράς των ομολόγων, εξαιτίας της αυξημένης γεωπολιτικής αστάθειας στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης που επέφεραν αίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας στους επενδυτές.
Η παραπάνω εξέλιξη έκοψε τις «γέφυρες» χρηματοδότησης για εταιρείες που ήθελαν φθηνότερο χρήμα, αλλά και μια επενδυτική επιλογή με ικανοποιητική απόδοση 3%-4% για τους ιδιώτες καταθέτες και επενδυτές.
Η 6ετής πορεία του θεσμού
Το ποσό των 4,38 δισ. ευρώ άντλησαν 25 εταιρείες το διάστημα 2016-2022, προσελκύοντας χιλιάδες μικροεπενδυτές. Μια αγορά που από το 2016 έως το 2022 προσέφερε μια επενδυτική διέξοδο με υψηλές αποδόσεις και λελογισμένο κίνδυνο.
Το 2016 ήταν ένα ορόσημο για την ελληνική κεφαλαιαγορά με την ενεργοποίηση της αγοράς εταιρικών ομολόγων του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Μέχρι τότε το πλαφόν της απόδοσης των ομολόγων έπρεπε να είναι ίσο με το δικαιοπρακτικό (εξωτραπεζικό) επιτόκιο, που ήταν καθορισμένο στο 5,3%, και αυτό για να μη θεωρείται ο δανει-
σμός «τοκογλυφικός».
Επειδή όμως οι επενδυτές ζητούσαν υψηλότερα επιτόκια λόγω του ρίσκου της χώρας, εταιρείες όπως ΟΤΕ, Τιτάν, Coca-Cola κ.ά. για να ξεπεράσουν τον σκόπελο αυτό δημιούργησαν εταιρείες οχήματα ειδικού σκοπού, που ήταν οι εκδότες των ομολόγων τους σε Λουξεμβούργο, Αγγλία κ.α. Η πρακτική αυτή απέκλειε Έλληνες μικροεπενδυτές, αφού το ελάχιστο τίμημα συμμετοχής ξεπερνούσε τα 100.000 ευρώ (υψηλή ονομαστική αξία).
Το υπουργείο Οικονομικών, όμως, έπειτα από εισήγηση της Τράπεζας της Ελλάδος, έκανε δεκτή τη ρύθμιση για να απεξαρτηθεί πλήρως η τιμολόγηση των ομολόγων από το δικαιοπρακτικό επιτόκιο και τον Οκτώβριο του 2016 είχαμε την πρώτη εισαγωγή εταιρικού ομολόγου στο Χ.Α. υπό το νέο καθεστώς, με την έκδοση της Housemarket (ΙΚΕΑ), θυγατρικής της Fourlis. Η έκδοση υπερκαλύφθηκε, ενώ χάρη στη χαμηλή ονομαστική αξία των ομολογιών προσέλκυσε 565 ιδιώτες επενδυτές. Η έκδοση του ΟΠΑΠ, που ακολούθησε, προσέλκυσε 6.500 ιδιώτες επενδυτές. Το επιτόκιο της έκδοσης της Housemarket ήταν 5% και το ύψος της έκδοσης 40 εκατ. ευρώ.
Επενδυτικά πλεονεκτήματα
Για τους επενδυτές-αποταμιευτές τα εταιρικά ομόλογα συνιστούν μια εναλλακτική λύση για καλύτερες αποδόσεις. Μάλιστα, ακόμη και για μικρά βαλάντια αφού το ελάχιστο κόστος συμμετοχής είναι τα 1.000 ευρώ. Εν αντιθέσει με τις διεθνείς εκδόσεις για τις οποίες η ελάχιστη συμμετοχή ξεκινά από 100.000 ευρώ.
Οι τόκοι των ομολόγων φορολογούνται με 15%, ενώ όσοι τα διακρατούν μέχρι τη λήξη τους δεν κινδυνεύουν από τυχόν υποχωρήσεις των τιμών στο μεσοδιάστημα. Αφού η αποπληρωμή τους γίνεται στο 100% της ονομαστικής τους αξίας. Για παράδειγμα, ένα ομόλογο που αγοράζεται «στο 100» της ονομαστικής του αξίας και έχει «κουπόνι» 3%, αποφέρει απόδοση 3% ετησίως. Αν αγοραστεί στο 95% και καθώς το προσφερόμενο «κουπόνι» παραμένει στο 3%, η απόδοση ανεβαίνει στο 3,157% (3/95%).
Η σημερινή εικόνα
Συνολικά και στις 19 εκδόσεις εταιρικών ομολόγων που είναι τώρα διαπραγματεύσιμες στο αθηναϊκό Χρηματιστήριο έχουν συμμετάσχει 164.680 επενδυτές. Η «δίψα» των ιδιωτών αποταμιευτών για εταιρικά ομόλογα τεκμαίρεται από το γεγονός ότι εκείνοι έχουν τοποθετήσει πρωτογενώς (στις δημόσιες προσφορές) συνολικά κεφάλαια 2,865 δισ. ευρώ. Καλύπτοντας έτσι το 69,6% από τα 4,115 δισ. ευρώ που έχουν αντληθεί μέσω των 19 εταιρικών εκδόσεων. Αυτά τα 4,115 δισ. είναι η ονομαστική αξία έκδοσης των ομολόγων και αυτή που θα πληρωθεί στο ακέραιο στις ημερομηνίες λήξης τους. Διαφορετικές ανά περίπτωση.
Σήμερα στο Χρηματιστήριο η αγοραία αξία και των 19 ομολόγων τιμολογείται στα επίπεδα των 3,88 δισ. ευρώ. Χαμηλότερα δηλαδή από την ονομαστική τους αξία. Και αυτό γιατί η ανοδική πορεία των επιτοκίων ασκεί πιέσεις στις τιμές των παλαιότερων εκδόσεων.
Οι τιμές υποχωρούν, αλλά καθώς τα επιτόκια είναι σταθερά αυτό έχει συνέπεια να ανεβαίνουν οι αποδόσεις. Κάτω από αυτές τις συνθήκες τα διαπραγματεύσιμα στο Χρηματιστήριο εταιρικά ομόλογα συνιστούν μια νέα ευκαιρία για τους επενδυτές, προκειμένου να πετύχουν ακόμη καλύτερες αποδόσεις.
