Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Από τον Νοέμβριο, οι χώρες του ΟΠΕΚ+ πρόκειται να μειώσουν την ημερήσια παραγωγή τους κατά δύο εκατομμύρια βαρέλια. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες περικοπές εδώ και πολύ καιρό.
Αυτό αποφασίστηκε από τον ΟΠΕΚ+ στις αρχές Οκτωβρίου καθώς τα 23 κράτη μέλη θέλουν να διασφαλίσουν ότι η τιμή του πετρελαίου δεν θα πέσει περαιτέρω. Συνολικά, οι χώρες του ΟΠΕΚ+ παράγουν περισσότερα από 40 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Μετά τη ρωσική επίθεση, η τιμή του πετρελαίου αρχικά αυξήθηκε απότομα – πάνω από τα 120 δολάρια το βαρέλι. Αλλά στη συνέχεια υποχώρησε ξανά, περίπου στα 90 δολάρια . Το φόντο είναι ο παγκόσμιος φόβος για μια οικονομική ύφεση, που σημαίνει πτώση της ζήτησης για αργό πετρέλαιο. Μετά την ανακοίνωση του Οκτωβρίου για μείωση της παραγωγής, η τιμή του πετρελαίου αρχικά ανέβηκε για λίγες μέρες. Οι τιμές πέφτουν όμως τώρα επειδή ο φόβος της ύφεσης δεν έχει εξαφανιστεί.
Ενόψει των σχεδίων του ΟΠΕΚ+ για μαζική μείωση της παραγωγής, οι ΗΠΑ θέλουν να απελευθερώσουν μεγάλο μέρος από τα στρατηγικά τους αποθέματα. Τι θα σημάνει αυτό για τις τιμές της βενζίνης ή του πετρελαίου θέρμανσης; Αυτό είναι δύσκολο να ειπωθεί. Γιατί η τιμή του πετρελαίου καθορίζεται στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων και εκεί παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες: η προσφορά, η ζήτηση ή ακόμη και η πιθανή ζήτηση τους επόμενους μήνες. Το σχεδιαζόμενο εμπάργκο από την Ευρωπαική Ένωση στο ρωσικό πετρέλαιο, θα μπορούσε επίσης να παίξει κάποιο ρόλο. Ωστόσο, οι τιμές στα πρατήρια βενζίνης επηρεάζονται και από τα περιθώρια κέρδους των διυλιστηρίων. Συνολικά, είναι ένας πολύ περίπλοκος υπολογισμός.
Απέναντι στη Δύση ο ΟΠΕΚ;
Δεν είναι πλέον ο ΟΠΕΚ στο πλευρό της Δύσης; Η Σαουδική Αραβία, βασικό κράτος του ΟΠΕΚ, είναι σύμμαχος των ΗΠΑ εδώ και πολλά χρόνια. Παρόλα αυτά, το καρτέλ μειώνει τον όγκο παραγωγής – αν και η Ουάσιγκτον έχει ασκήσει δριμεία κριτική. Αυτό δείχνει ότι ο ΟΠΕΚ πάνω από όλα έχει συμφέρον για υψηλότερα δυνατά έσοδα. Ο Αυστριακός οικονομολόγος Φραντς Βιρλ πιστεύει ότι ο ΟΠΕΚ προβλέπει μια πιθανή οικονομική ύφεση. Έτσι προσπαθεί να αυξήσει τα κέρδη του γρήγορα, προτού η ζήτηση να καταρρεύσει ούτως ή άλλως. Για τη Σαουδική Αραβία και τον διάδοχό της και πρωθυπουργό Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, «τα χρήματα είναι πιο σημαντικά από το αδελφικό φιλί με τον Τζο Μπάιντεν».
Πόσο πολιτικό είναι όμως το καρτέλ πετρελαίου; Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν έχει καταδικαστεί από τη Σαουδική Αραβία. Προφανώς, οι χώρες του ΟΠΕΚ προσπαθούν να μείνουν μακριά από την παγκόσμια πολιτική. Ταυτόχρονα, οι αυξανόμενες τιμές φέρνουν όμως πρόσθετα κέρδη στο ρωσικό πολεμικό σεντούκι. «Οποιαδήποτε έλλειψη εφοδιασμού θα ωφελήσει τη Ρωσία, η οποία προσπαθεί να ανεβάσει την τιμή για να χρηματοδοτήσει την πολεμική της μηχανή στην Ουκρανία», δήλωσε ο εκπρόσωπος του προέδρου Μπάιντεν, Τζον Κίρμπι μετά την πρόσφατη απόφαση του ΟΠΕΚ+ να μειώσει την παραγωγή. Ακόμα κι αν το καρτέλ το το κάνει άμεσα – έμμεσα βοηθάει τη Μόσχα να αυξήσει τα έσοδά της.
