Η Ευρώπη εργάζεται σκληρά για να γεμίσει τις αποθήκες φυσικού αερίου τον χειμώνα, αλλά η πικρή αλήθεια είναι πώς οι κυβερνήσεις της έχουν ελάχιστο ή και καθόλου έλεγχο επί των προμηθειών αυτών. Και αυτό είναι ένα ζήτημα που θα έπρεπε να τεθεί στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών.
Μόνο το 10% του αποθηκευμένου φυσικού αερίου από την Ιταλία έως την Ολλανδία είναι υπό άμεσο έλεγχο δημοσίων φορέων μέσω των εθνικών στρατηγικών αποθεμάτων, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg.
Το υπόλοιπο βρίσκεται στα χέρια πολυεθνικών εταιρειών εμπορίας, ενεργειακών επιχειρήσεων και βιομηχανικών ομίλων που είναι ελεύθερες να πουλήσουν σε εκείνον με την υψηλότερη προσφορά, ακόμη και εάν είναι σε άλλη χώρα. Αν λοιπόν η Γερμανία «κρυώσει» και αναζητήσει προμήθειες από το εξωτερικό, θα μπορούσαν τα υπόλοιπα κράτη – μέλη να βρεθούν πολύ γρήγορα σε δύσκολη θέση. Και τα περί αλληλεγγύης θα πήγαιναν περίπατο.
Το δίκτυο φυσικού αερίου της περιοχής έχει σχεδιαστεί κατά τρόπο που να επιτρέπει τις προμήθειες να μεταφέρονται από χώρα σε χώρα. Από τη στιγμή που υπάρχει επαρκές καύσιμο στο σύστημα, διατηρείται η ισορροπία. Αλλά δεν έχει λειτουργήσει ποτέ στο παρελθόν σε συνθήκες ανάλογες με τη σημερινή κρίση.
«Οι πρακτικές δυνατότητες του συστήματος δεν έχουν δοκιμαστεί ποτέ πριν», δήλωσε στο Bloomberg ο Graham Freedman, αναλυτής της εταιρείας συμβούλων Wood Mackenzie. «Πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο σκληρός θα είναι ο φετινός χειμώνας». «Εάν κάνει κρύο, τα αποθέματα θα μπορούσαν να βυθιστούν κάτω από το 10% έως τα τέλη Μαρτίου, σύμφωνα με τον Freedman.
Αν και στην Ευρώπη δεν υπάρχει αρκετή διαφάνεια δεδομένων σχετιμά με το καθεστώς ιδιοκτησίας του αποθηκευμένου αερίου, το μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται στα χέρια ενεργειακών επιχειρήσεων – συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων κρατικών- που θα πρέπει να αποσύρουν προμήθεια του καυσίμου από νοικοκυριά και βιομηχανίες, αν τα πράγματα δυσκολέψουν.
Ένα μικρότερο ποσοστό ελέγχεται από μεγάλους traders όπως οι Glencore και Vitol, των οποίων πρωταρχικό συμφέρον είναι να μεγιστοποιήσουν την αξία των χαρτοφυλακίων τους. Είναι σχετικά μικροί παίχτες στην αποθήκευση, αφού το κόστος είναι πολύ υψηλό, ενώ και το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι αρκετά αυστηρό.
Να σημειωθεί ότι η Γερμανία παρόλο που έχει τη μεγαλύτερη αποθηκευτική ικανότητα στην Ε.Ε., ακόμη και εάν γεμίσει το 100% των αποθηκών της, δεν μπορεί παρά να καλύψει το 25% των ετήσιων αναγκών της σε περίπτωση πλήρους διακοπής των ροών του φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Στο παρελθόν αγόραζε αποθέματα από την Αυστρία – κάτι που επίσης έκαναν Τσεχία και Ουγγαρία. Μένει να φανεί εάν η Αυστρία μπορεί να λειτουργήσει και αυτόν τον χειμώνα ως προμηθευτής.
