Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Τουλάχιστον 23 διαφορετικές κατηγορίες εισοδημάτων, που λαμβάνουν τα φυσικά πρόσωπα εντός του 2022, εξαιρούνται οριστικά και αμετάκλητα από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, σύμφωνα με νομοθετικές ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν πρόσφατα από τη Βουλή.
Στα εισοδήματα που εξαιρούνται περιλαμβάνονται μισθοί, επιδόματα και παροχές σε είδος που καταβάλλονται σε εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα. Περιλαμβάνονται επίσης καθαρά κέρδη από επιχειρηματικές ή αγροτικές δραστηριότητες που αποκτώνται το 2022, οι εισπραττόμενες φέτος αγροτικές επιδοτήσεις και ενισχύσεις, καθώς επίσης και τα πάσης φύσεως εισοδήματα που αποκτώνται από την εκμετάλλευση ακινήτων κι από επενδύσεις ή αποταμιεύσεις σε χρηματοοικονομικά προϊόντα. Η απαλλαγή από την εισφορά ισχύει σε κάθε περίπτωση φυσικού προσώπου κατά την οποία τα εισοδήματα των κατηγοριών αυτών μεμονωμένα ή αθροιστικά υπερβαίνουν ετησίως τα 12.000 ευρώ. Κι αυτό διότι όσοι έχουν ατομικά ετήσια εισοδήματα συνολικού ύψους μέχρι 12.000 ευρώ απαλλάσσονται ήδη εδώ και πολλά έτη από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και ως εκ τούτου δεν επηρεάζονται καθόλου από τη συνέχιση της εφαρμογής αυτού του μέτρου.
Πέραν των απαλλασσομένων, υπάρχουν και κατηγορίες εισοδημάτων που εξακολουθούν για μια ακόμη χρονιά, την τρέχουσα, να επιβαρύνονται με ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Πρόκειται για τουλάχιστον 9 κατηγορίες στις οποίες περιλαμβάνονται οι αποδοχές όλων των υπηρετούντων στον στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων και των πολιτικών προσώπων, των δικαστών και των ενστόλων, καθώς επίσης και τα επιδόματα και οι συντάξεις αναπήρων. Για τα εισοδήματα των περιπτώσεων αυτών, η εκκαθάριση των ποσών της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που τα επιβαρύνει θα γίνει το 2023 με την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων για το έτος 2022.
Αναλυτικά, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης απαλλάσσονται για το φορολογικό έτος 2022 (φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν το 2023) οι παρακάτω κατηγορίες εισοδημάτων, εφόσον μεμονωμένα ή αθροιστικά υπερβαίνουν σε ετήσια βάση τα 12.000 ευρώ (τα ετήσια εισοδήματα κάτω των 12.000 ευρώ απαλλάσσονται ήδη):
1) Οι μισθοί, τα ημερομίσθια, τα επιδόματα και οι παροχές σε είδος, καθώς και κάθε άλλου είδους αμοιβή που καταβάλλεται τακτικά σε εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος απασχολείται με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Στην περίπτωση αυτή, υπάγονται και οι αμοιβές που λαμβάνουν μηνιαίως οι απασχολούμενοι με συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και εκδίδοντες τιμολόγια παροχής υπηρεσιών από «μπλοκάκια». Υπάγονται επίσης και οι περιστασιακά απασχολούμενοι στον ιδιωτικό τομέα.
2) Τα καθαρά κέρδη από την ατομική άσκηση εμπορικής επιχείρησης, επιχείρησης παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριου επαγγέλματος.
3) Τα καθαρά κέρδη από την ατομική άσκηση αγροτικής δραστηριότητας.
4) Τα εισπραχθέντα ενοίκια ακινήτων.
5) Τα τεκμαρτά εισοδήματα από δωρεάν παραχώρηση ή ιδιοχρησιμοποίηση ακινήτων.
6) Τα μερίσματα. Στα μερίσματα περιλαμβάνονται τα εισοδήματα που προκύπτουν από μετοχές, ιδρυτικούς τίτλους, ή άλλα δικαιώματα συμμετοχής σε κέρδη, καθώς και τα εισοδήματα από άλλα εταιρικά δικαιώματα, στα οποία περιλαμβάνονται τα μερίδια, οι μερίδες συμπεριλαμβανομένων των προμερισμάτων και μαθηματικών αποθεματικών, οι συμμετοχές σε κέρδη προσωπικών επιχειρήσεων, οι διανομές των κερδών από κάθε είδους νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, καθώς και κάθε άλλο συναφές διανεμόμενο ποσό.
7) Οι τόκοι των τραπεζικών καταθέσεων.
8) Οι τόκοι των συμφωνιών επαναγοράς (repos / reverse repos).
9) Τα δικαιώματα. Ο όρος «δικαιώματα» σημαίνει το εισόδημα που αποκτάται ως αντάλλαγμα για τη χρήση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή σε αντάλλαγμα πληροφοριών που αφορούν βιομηχανική, εμπορική ή επιστημονική πείρα, οι πληρωμές για τη χρήση βιομηχανικού, εμπορικού ή επιστημονικού εξοπλισμού, για τη χρήση τεχνικών μεθόδων παραγωγής, τεχνικής ή τεχνολογικής βοήθειας, τεχνογνωσίας (knowhow), αποτελεσμάτων ερευνών, αναδημοσίευσης άρθρων και μελετών, καθώς και οι πληρωμές για συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά μέσω δικτύων πληροφορικής σε βάση δεδομένων επίλυσης προβλημάτων, την ηλεκτρονική λήψη (downloading) λογισμικού ηλεκτρονικού υπολογιστή.
10) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρείες.
11) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων ή εταιρικών ομολόγων.
12) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
13) Οι τόκοι ομολόγων ή έντοκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου.
14) Τα κέρδη από την πώληση εισηγμένων μετοχών με ποσοστό συμμετοχής μικρότερο του 0,5%.
15) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση εισηγμένων κινητών αξιών (απόκτηση πριν από 1.1.2009).
16) Τα αφορολόγητα κέρδη από ημεδαπά ΕΕ/ΕΟΧ/ΕΖΕΖ αμοιβαία κεφάλαια.
17) Τα κέρδη από την πώληση προϊόντων για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη (άρθ. 71Α ν. 4172/2013).
18) Τα κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι 10 KW.
19) Η διατροφή συζύγου και τέκνων.
20) Τα κέρδη από τη μεταβίβαση τίτλων φορολογικού κατοίκου χώρας με την οποία υπάρχει ΣΑΔΦ και είναι υπόχρεος για υποβολή δήλωσης από άλλη αιτία.
21) Οι «πράσινες» και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις μέχρι 12.000 ευρώ αθροιζόμενες.
22) Οι λοιπές εισοδηματικές αγροτικές ενισχύσεις.
23) Τα επιδόματα ειδικής επιδότησης ανεργίας που καταβάλλονται σε απολυμένους πρώην εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα για την αντικατάσταση των εισοδηματικών απωλειών τους.
Περιπτώσεις κατά τις οποίες εξαιρείται η απαλλαγή
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, εξακολουθούν να υπόκεινται και για το φορολογικό έτος 2022 σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης οι παρακάτω κατηγορίες εισοδημάτων, που υπερβαίνουν μεμονωμένα ή αθροιστικά τα 12.000 ευρώ ετησίως:
1) Οι μισθοί, τα ημερομίσθια, τα επιδόματα και οι παροχές σε είδος καθώς και κάθε άλλου είδους αμοιβή που καταβάλλεται τακτικά σε κάθε εργαζόμενο ο οποίος απασχολείται με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, δηλαδή σε στελέχη και υπαλλήλους που υπηρετούν στα υπουργεία, στους ΟΤΑ, στους δημόσιους οργανισμούς και στις δημόσιες επιχειρήσεις και γενικότερα σε όλους τους φορείς της γενικής κυβέρνησης. Στην περίπτωση αυτή, υπάγονται και οι αμοιβές που λαμβάνουν μηνιαίως οι απασχολούμενοι στα υπουργεία, στους ΟΤΑ, στους δημόσιους οργανισμούς, στις δημόσιες επιχειρήσεις και στους λοιπούς φορείς της γενικής κυβέρνησης με βάση συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και οι οποίοι εκδίδουν για τις αμοιβές αυτές τιμολόγια παροχής υπηρεσιών από «μπλοκάκια». Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται και οι πάσης φύσεως αποδοχές και αποζημιώσεις των πολιτικών προσώπων (του Προέδρου της Δημοκρατίας, του πρωθυπουργού, των υπουργών, των υφυπουργών, των βουλευτών, των ειδικών και γενικών γραμματέων, των περιφερειαρχών, των δημάρχων, των περιφερειακών-δημοτικών συμβούλων) και των λειτουργών του Δημοσίου (δικαστικών, στρατιωτικών, αστυνομικών, λιμενικών, πυροσβεστών, ιατρών του ΕΣΥ, καθηγητών ΑΕΙ και ΤΕΙ, ερευνητών κ.λπ.).
2) Οι πάσης φύσεως αποδοχές από συντάξεις, συμπεριλαμβανομένων και των μερισμάτων από μετοχικά ταμεία και των επιδομάτων που συγκαταβάλλονται με τις συντάξεις.
3) Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.
4) Οι συντάξεις των αναπήρων πολέμου ή των θυμάτων πολέμου ή των αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
5) Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται από δημόσιους φορείς σε αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%.
6) Τα επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων, που χορηγούνται από δημόσιους φορείς.
7) Τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας που καταβάλλονται στους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και οπλίτες των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, καθώς επίσης και η ειδική αποζημίωση που καταβάλλεται στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και στα πληρώματα των ασθενοφόρων του ΕΚΑΒ που εκτελούν διατεταγμένη υπηρεσία αερομεταφορών για την παροχή πρώτων βοηθειών. Επίσης, το 65% της αποζημίωσης που καταβάλλεται στους πιλότους της πολιτικής αεροπορίας και της ΥΠΑ.
8) Το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης.
9) Η αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης.
