Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Αγγελόπουλου
[email protected]
Παραγραφή των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ στη δεκαετία και η αύξηση των δόσεων για ρύθμιση οφειλών, από 12 σε 24, είναι οι δύο βασικές διατάξεις που ξεχωρίζουν από το μίνι νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό.
Ένα σχέδιο νόμου που αναμένεται να κατατεθεί στην Βουλή έως τα τέλη της τρέχουσας εβδομάδας, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Εργασίας. Όμως, για να κατατεθεί, το σχέδιο νόμου θα πρέπει να συμπεριλάβει και δύο προσθήκες: Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού από τη ΔΕΘ, θα υπάρξουν ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις επιχειρήσεις ως κίνητρο για να μετατρέπονται οι συμβάσεις μερικής σε πλήρους απασχόλησης. Ουσιαστικά, θα δίνεται έκπτωση κατά 40% στις ασφαλιστικές εισφορές για ένα έτος. Η δεύτερη παρέμβαση αφορά την επέκταση του επιδόματος μητρότητας κατά τρεις μήνες, από έξι που είναι έως τώρα σε εννέα, για τις γυναίκες που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα.
Πιο αναλυτικά, οι κυριότερες παρεμβάσεις που συνιστούν ένα μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο έχουν ως εξής:
1) Παραγραφή οφειλών
Πρόκειται για εφαρμογή απόφασης που εκδόθηκε το 2021 από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και σύμφωνα με την οποία το όριο της παραγραφής μιας οφειλής προς τα ασφαλιστικά ταμεία υποχωρεί από τα 20 στα 10 έτη. Στο νομοσχέδιο θα αποσαφηνίζονται οι διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθούν οι ενδιαφερόμενοι (επιχειρήσεις και μη μισθωτοί) ώστε να γλιτώσουν από μια πρόσθετη επιβάρυνση, χωρίς να στερηθούν πολύτιμο ασφαλιστικό χρόνο που είναι απαραίτητος για τη συνταξιοδότηση. Προϋπόθεση για την παραγραφή θα είναι οι εισφορές να μην έχουν αναζητηθεί από τις ελεγκτικές αρχές. Παράλληλα η μείωση του χρόνου παραγραφής θα ολοκληρωθεί το 2027, όταν θα υποχωρήσει στην πενταετία, όριο ανάλογο με αυτό που ισχύει για τα χρέη προς την εφορία.
2) Αύξηση δόσεων
Στο νομοσχέδιο θα ορίζεται ότι εφεξής οι δόσεις για όσους επιθυμούν να ενταχθούν σε ρύθμιση οφειλών θα αυξηθούν από 12 σε 24, ανά περίπτωση. Ουσιαστικά, πρόκειται για την πάγια ρύθμιση που πλέον θα προσφέρει 24 δόσεις για εξόφληση χρέους προς την Κοινωνική Ασφάλιση. Έτσι, θα παρέχεται ο ίδιος αριθμός δόσεων με εκείνο που ισχύει για χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση.
3) Μετατροπή συμβάσεων μερικής απασχόλησης
Πρόκειται για μέτρο που εξαγγέλθηκε από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στη ΔΕΘ και έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως κίνητρο για την αύξηση της πλήρους απασχόλησης. Ουσιαστικά θα μειώνονται κατά 40% για ένα έτος οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις για κάθε σύμβαση που θα μετατρέπεται σε πλήρους απασχόλησης από μερικής. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα υπάρξουν αρκετοί εργαζόμενοι οι οποίοι έχουν δηλωθεί ότι κάνουν τετράωρη εργασία αλλά απασχολούνται πλήρες οκτάωρο -ίσως και περισσότερο- να δηλωθούν κανονικά με όρους πλήρους απασχόλησης.
4) Επίδομα μητρότητας
Η επιδοτούμενη άδεια μητρότητας για εργαζόμενες μισθωτές του ιδιωτικού τομέα αυξάνεται από τους έξι στους εννέα μήνες. Έτσι, το νομοθετικό καθεστώς ευθυγραμμίζεται με τις εργαζόμενες του δημόσιου τομέα. Το μέτρο αυτό θα έχει προαιρετικό χαρακτήρα και θα μπορεί να το καρπωθεί και ο σύζυγος – πατέρας. Προϋπόθεση όμως σε αυτή την περίπτωση είναι η μητέρα να επιστρέψει κανονικά στην εργασία της. Το επίδομα θα καταβάλλεται από τον ΕΦΚΑ εάν πρόκειται για τη μητέρα και εξετάζεται να χορηγείται από τη ΔΥΠΑ εάν πρόκειται για τον πατέρα.
5) Εισφορά ΤΠΔΥ
Καταργείται η ειδική εισφορά 1% που επιβαρύνει έως τώρα του ασφαλισμένους του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ). Πρόκειται για μια εισφορά η οποία κρίθηκε ότι δεν έχει το παραμικρό ανταποδοτικό χαρακτήρα και έτσι θεωρήθηκε ότι πρέπει να καταργηθεί.
6) Ποινική δίωξη οφειλετών
Οι οφειλέτες που έχουν ρυθμίσει το χρέος τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία και το εξυπηρετούν κανονικά, καταβάλλοντας σε μηνιαία βάση τις δόσεις τους, θα γλιτώνουν τις όποιες ποινικές διώξεις. Πρόκειται για διευκόλυνση που σχετίζεται με τη λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. Σε κάθε περίπτωση, από την εμπρόθεσμη καταβολή των δόσεων θα εξαρτάται και η όποια παύση άσκησης τυχόν ποινικών διώξεων από τις ελεγκτικές αρχές προς τους οφειλέτες.
7) Ένστολοι
Επεκτείνεται η λεγόμενη «μάχιμη πενταετία» σε όσους ένστολους εξαιρούνταν από το συγκεκριμένο μέτρο. Έτσι, ουσιαστικά θα μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να κάνουν χρήση του εν λόγω μέτρου και να αποχωρήσουν νωρίτερα από την εργασία τους.
8) Επικουρικές συντάξεις
Θα επιβληθεί πλαφόν για περιπτώσεις όπου οι επικουρικές συντάξεις είναι ιδιαίτερα υψηλές. Το μέτρο θα αφορά και περιπτώσεις συντάξεων που δεν έχουν εκδοθεί εδώ και έξι συναπτά έτη.
9) Ποσοστό αναπηρίας
Σε ειδική διάταξη νόμου θα προβλέπεται ότι για να λάβουν αναπηρικές παροχές συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων θα μειωθεί το ποσοστό της αναπηρίας στο 50%, από 67% που ίσχυε έως τώρα. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα εφαρμόζονται εφεξής ενιαίοι όροι για τη διαδικασία έναρξης καταβολής αναπηρικής σύνταξης.
10) Επιδόματα πρόνοιας
Στο εξής ο ΟΠΕΚΑ θα πάψει να αναζητά τυχόν εκκρεμείς οφειλές από επιδόματα πρόνοιας που χορηγήθηκαν καλόπιστα σε πολίτες. Πρόκειται για περιπτώσεις που εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι οι πολίτες δεν δικαιούνται τα επιδόματα αυτά, αλλά τα έλαβαν χωρίς να μπορεί να στοιχειοθετηθεί δόλος από την πλευρά τους.
Ευνοϊκές διατάξεις για εργαζομένους
Στο νομοσχέδιο που είχε παρουσιαστεί σε Υπουργικό Συμβούλιο στα τέλη Αυγούστου θα ενσωματωθούν όλες εκείνες οι ευνοϊκές διατάξεις για συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων. Πρόκειται για την κατάργηση της εισφοράς 1% που καταβάλλουν οι δημόσιοι υπάλληλοι στο Ταμείο Πρόνοιας (ΤΠΔΥ), αλλά και το δικαίωμα εξαγοράς έως και πέντε πλασματικών ετών για τους ένστολους (μάχιμη πενταετία).
