Των Λαλέλας Χρυσανθοπούλου και Νικόλ Λειβαδάρη
Μειωμένη κατά 40% είναι η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο -σε ετήσια βάση-, ενώ πτωτικά κινήθηκε και κατά τους μήνες του καλοκαιριού, κάτι που ενισχύει τις «άμυνες» της χώρας εν όψει του χειμώνα.
Αυτό δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, κατά την τοποθέτησή του στο υπουργικό πάνελ διεθνούς ενεργειακού συνεδρίου που έλαβε χώρα στη Ρουμανία.
Ο κ. Σκρέκας υπογράμμισε ότι η δυναμικότητα επαναεριοποίησης του τέρμιναλ της Ρεβυθούσας έχει αυξηθεί κατά 10%, ενώ με την προσθήκη της νέας Πλωτής Δεξαμενής (FSU) η αποθηκευτική ικανότητα του σταθμού έχει διπλασιαστεί. Υπογράμμισε επίσης ότι ενώ το 2021 η Ελλάδα εξήγαγε 0,7 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου προς τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και άλλες χώρες των Βαλκανίων και τους βόρειους γείτονες, οι ποσότητες φέτος έχουν τριπλασιαστεί φτάνοντας τα 2,1 bcm, εξέλιξη που ενισχύει τον ρόλο της χώρας ως ενεργειακού κόμβου στην περιοχή. Ρόλος που θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο μετά τη θέση σε εμπορική λειτουργία του ελληνο-βουλγαρικού αγωγού IGB την 1η Οκτωβρίου και την ολοκλήρωση του FSRU της Αλεξανδρούπολης προς το τέλος του 2023.
Ο Έλληνας υπουργός τόνισε ότι η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου δεν λειτουργεί ορθά και ότι το πρόβλημα δεν είναι η τιμή μόνο του ρωσικού αερίου, αλλά του καυσίμου συνολικά. Υπενθύμισε ότι ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ήδη από τον Μάρτιο έχει καταθέσει προτάσεις είτε για επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, είτε για τη δημιουργία ενός δείκτη που να αντιπροσωπεύει καλύτερα το πραγματικό κόστος του καυσίμου. Είπε δε ότι Ελλάδα, Βέλγιο, Ιταλία και Ρουμανία αυτή τη στιγμή μελετούν τρόπους για τη μείωση της τιμής όλου του φυσικού αερίου που εισάγεται στην Ευρώπη.
Επ’ αόριστον στον «πάγο»
Ο διχασμός εντός Ε.Ε. κρατά επ’ αόριστον στον «πάγο» την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, παρότι η κλιμάκωση του γεωπολιτικού μπρα ντε φερ μεταξύ Μόσχας και Δύσης απειλεί με ακόμη πιο οξύ ενεργειακό ίλιγγο.
Η Κομισιόν θα ανακοινώσει στις 28 Σεπτεμβρίου νέο, συμπληρωματικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης μετά το σχέδιο που παρουσίασε η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ούτε σ’ αυτό όμως πρόκειται να συμπεριληφθεί εισήγηση για πλαφόν στο αέριο, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το Bloomberg.
Οι νέες ανακοινώσεις της Επιτροπής θα αφορούν κυρίως δεσμεύσεις για μελλοντικές παρεμβάσεις με στόχο τη μείωση της αστάθειας στις αγορές και την ενίσχυση της ρευστότητας, καθώς οι φουσκωμένες τιμές έχουν προκαλέσει μεγάλες αυξήσεις στα margin calls. Το πλαφόν όμως στην τιμή του φυσικού αερίου, παρότι το ζητούν οι μισές χώρες της Ε.Ε., μένει και αυτή τη φορά εκτός ατζέντας, καθώς τα κράτη-μέλη παραμένουν διχασμένα και ακόμη και οι υποστηρικτές του μέτρου δεν έχουν κοινή γραμμή. Η Ιταλία τάσσεται υπέρ ενός ανώτατου ορίου στις φυσικές και χρηματοοικονομικές συναλλαγές σε όλους τους κόμβους της Ε.Ε., η Ελλάδα υποστηρίζει ένα ανώτατο όριο στην τιμή του TTF -το κύριο χρηματιστήριο φυσικού αερίου της ηπείρου-, ενώ η Πολωνία θέλει όριο τιμής στο φυσικό αέριο που εισάγεται από τρίτους προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας.
Το θέμα αναμένεται να παραπεμφθεί στην άτυπη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 7 Οκτωβρίου στην Πράγα, παραμένει όμως άγνωστο εάν και εκεί θα υπάρξει έδαφος συμβιβασμού.
Η απουσία κοινής ευρωπαϊκής γραμμής ωθεί όλο και περισσότερα κράτη – μέλη σε εθνικές και μονομερείς πολιτικές για την άμβλυνση των συνεπειών της κρίσης, ενώ την ίδια ώρα διευρύνεται το κύμα των εθνικοποιήσεων επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας και ενεργειακών παρόχων που απειλούνται με κατάρρευση λόγω του εξωπραγματικού κόστους του αερίου.
Στη Γερμανία, μετά την Uniper, η κυβέρνηση Σολτς προχωρά στην κρατικοποίηση και της Safe, πρώην Gazprom Germania. Σύμφωνα με το Spiegel η κρατικοποίηση είναι πλέον θέμα λίγου χρόνου, ενώ προς εθνικοποίηση οδεύει και η VNG, θυγατρική της EnBW. Το συνολικό κόστος για τις κρατικοποιήσεις και των τριών εταιρειών αναμένεται να ξεπεράσει τα 40 δισ. ευρώ.
Στο πλάνο και η Τουρκία
Η κλιμάκωση του ενεργειακού θρίλερ φαίνεται να βάζει στο παιχνίδι των ευρωπαϊκών εναλλακτικών προμηθειών και την Τουρκία, η οποία επιδιώκει συμφωνίες για την αγορά αμερικανικού LNG προκειμένου να το διανείμει στις γειτονικές της χώρες όπως η Ελλάδα και η Βουλγαρία.
«Θέλουμε να αυξήσουμε το φυσικό αέριο που αγοράζουμε από τις ΗΠΑ σε πιο ευνοϊκούς όρους την επόμενη περίοδο», δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη και σε συνάντηση που είχε με Αμερικανούς επιχειρηματίες στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. «Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε στη διανομή αμερικανικού LNG στις χώρες της περιοχής», πρόσθεσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Όπως επισημαίνει το Bloomberg, Τουρκία και ΗΠΑ αναζητούν τρόπους να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους μετά από μακρά περίοδο έντασης. «Ο Ερντογάν δείχνει τώρα την προοπτική επέκτασης των ενεργειακών δεσμών», αναφέρει το πρακτορείο, προσθέτοντας ωστόσο πως «η Τουρκία έχει περιορισμένες δυνατότητες να επανεξάγει το αμερικανικό αέριο στην Ευρώπη».
