Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Η κατρακύλα της τουρκικής λίρας σε νέα ιστορικά χαμηλά επίπεδα έναντι του δολαρίου δεν εκπλήσσει. Το νόμισμα βρίσκεται σε ένα διαρκές σφυροκόπημα και έχει χάσει το 27% της αξίας του φέτος, καθώς η κεντρική τράπεζα της χώρας μειώνει τα επιτόκια την ώρα που ο πληθωρισμός έχει εκτιναχθεί πάνω από το 80%. Αυτό που φαίνεται να έχει θορυβήσει περισσότερο τις τουρκικές αρχές είναι το sell off των τελευταίων ημερών στις μετοχές και δη αυτές των τραπεζών.
Το τελευταίο διάστημα και ενώ ο Ερντογάν κλιμακώνει συνεχώς τις επιθέσεις του κατά της Ελλάδας και πάσης φύσεως «εχθρών», επικρατεί έντονη αναταραχή στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης. Θα λέγαμε ότι αυτή είναι συνέπεια της ευρύτερης φυγής από το ρίσκο που καταγράφεται στις αγορές διεθνώς. Αυτό όμως δεν μπορεί να εξηγήσει πλήρως τις μαζικές ρευστοποιήσεις. Και τούτο γιατί το προηγούμενο διάστημα – ακόμη και όταν είχαμε πτώση σε Wall Street και Ευρώπη, οι τουρκικές μετοχές επιδίδονταν σε ράλι με κέρδη άνω του 70% από τις αρχές του έτους.
Σε μία πλήρη αναστροφή της εικόνας οι τουρκικές τραπεζικές μετοχές καταγράφουν απώλειες 35% την τελευταία εβδομάδα, ύστερα από θεαματική άνοδο της τάξης του 150% από τα μέσα Ιουλίου έως τα μέσα Σεπτεμβρίου. Μέσα σε λίγα 24ωρα χάθηκε κεφαλαιοποίηση 12,1 δισ. δολαρίων. Η απότομη πτώση ανάγκασε τις ρυθμιστικές αρχές της χώρας να πραγματοποιήσουν έκτακτη σύσκεψη, στην οποία τελικά αποφασίστηκε να τηρηθεί προς το παρόν στάση αναμονής και να μην υπάρξει παρέμβαση στην αγορά. Όπως σχολιάζει το CNBC το τουρκικό χρηματιστήριο θεωρείται εξαιρετικά εκτεθειμένο στις γεωπολιτικές εντάσεις.
Και αυτό βεβαίως έχει να κάνει με την πολιτική του διπλό ταμπλό που έχει επιλέξει ο Τούρκος πρόεδρος. Αν και προσπαθεί να παρουσιαστεί ως ειρηνοποιός, απολύτως αναγκαίος στο μπλοκ της Δύσης, φροντίζει να διατηρήσει αγαστές σχέσεις με τη Ρωσία (στην οποία αρνείται να επιβάλλει κυρώσεις) και σκέφτεται την ένταξη ακόμη και στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης – που φιλοδοξεί να γίνει το αντίβαρο του ΝΑΤΟ. Όσο περισσότερο επιδεινώνεται δε η οικονομική κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας του και όσο εντείνεται η δυσφορία των πολιτών τόσο πιο πολύ ποντάρει ο ίδιος στο γεωπολιτικό παιχνίδι.
Η δεινή οικονομική πραγματικότητα, η προοπτική και νέας μείωσης των επιτοκίων και το παιχνίδι ρίσκου του Σουλτάνου στην διεθνή πολιτική σκηνή συνθέτουν ένα περιβάλλον αστάθειας για τους επενδυτές, που επανεξετάζουν έτσι τα πονταρίσματά τους στο τουρκικό ενεργητικό.
