Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Οι κεντρικές τράπεζες σπρώχνουν – συνειδητά- την παγκόσμια οικονομία στο χείλος της ύφεσης. Και τούτο γιατί φαίνεται να θεωρούν πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να θέσουν υπό έλεγχο τον καλπάζοντα πληθωρισμό. Αν θα ήθελε κάποιος να περιγράψει τη στρατηγική τους, θα μπορούσε να τη συνοψίσει στη φράση: επιλέγουν το μικρότερο κακό – όπως τουλάχιστον το υπολογίζουν οι υπεύθυνοι της νομισματικής πολιτικής. Αυτό είναι μία ήπια συρρίκνωση του ΑΕΠ, που θα ανακόψει την κούρσα του πληθωρισμού και θα αποτρέψει μία βαθύτερη συρρίκνωση των εισοδημάτων.
Δεν είναι μόνο η Fed των ΗΠΑ, η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Αγγλίας που έχουν επιλέξει αυτόν τον δρόμο. Συνολικά 90 κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο έχουν προβεί σε αυξήσεις επιτοκίων και σχεδιάζουν να ανεβάσουν περαιτέρω το κόστος δανεισμού, θυσιάζοντας προσωρινά την ανάπτυξη. Οι μισές εξ αυτών μάλιστα έχουν προβεί τουλάχιστον σε μία αύξηση των 75 μονάδων βάσης σε αυτό που η Bank of America ονομάζει «διαγωνισμό για το ποιος θα αυξήσει το κόστος δανεισμού ταχύτερα».
Μόνο μία μεγάλη κεντρική τράπεζα στέκεται κόντρα στο ρεύμα και αυτή δεν είναι άλλη από τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας. Μετά τη μείωση των βασικών επιτοκίων τον Αύγουστο, σήμερα ανακοίνωσε ότι επαναλαμβάνει τις χορηγήσεις δανείων 14 ημερών, στις οποίες και μειώνει το επιτόκιο κατά 10 μονάδες βάσης, στο 2,15% από 2,25%.
Το γενικό αποτέλεσμα ωστόσο, όπως σχολιάζει και το Bloomberg, είναι ο κόσμος να βιώνει την πιο ευρεία συντονισμένη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής εδώ και 15 χρόνια. Μάλιστα η JPMorgan υπολογίζει πως το τρέχον τρίμηνο θα δούεμ τις πιο δραστικές αυξήσεις επιτοκίων από τη δεκαετία του 1980. Είναι ο ξαφνικός θάνατος της εποχής του φθηνού δανεισμού και συνοδεύεται από τον θάνατο της δυναμικής ανάπτυξης.
Μέσα στην εβδομάδα περιμένουμε νέα αύξηση επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης (την τρίτη κατά τη σειρά) από τη Fed, ενώ η Τράπεζα της Αγγλίας προβλέπεται να ακολουθήσει με αύξηση 50 μονάδων βάσης. Νορβηγία, Σουηδία, Ελβετία, Φιλιππίνες και Ινδονησία, θα μπουν και αυτές στον χορό των επιτοκιακών αυξήσεων μέσα στην εβδομάδα.
Η Άννα Γουόνγκ, επικεφαλής οικονομολόγος του Bloomberg Εconomics, υπολογίζει ότι η Fed θα αναγκαστεί να οδηγήσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού στο 5% – σε επίπεδα διπλάσια από αυτά στα οποία βρίσκεται σήμερα, ρισκάροντας έτσι 3,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Στην περίπτωση της Ευρωζώνης το βασικό επιτόκιο προβλέπεται να αυξηθεί στο 2% έως τον Φεβρουάριο, ενώ είναι αβέβαιο το πότε θα τερματιστούν οι επιτοκιακές αυξήσεις. Σε κάθε περίπτωση πάντως δεν προβλέπεται επιστροφή του πληθωρισμού στον στόχο του 2% πριν από το 2024. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή προβλέπεται να κορυφωθεί στο 9,6% φέτος.
Οι ειδικοί βλέπουν αυξημένες πιθανότητες για μία ήπια ύφεση στις ΗΠΑ, ενώ είναι ακόμη πιο βέβαιοι για το αρνητικό αυτό σενάριο στην περίπτωση της Ευρωζώνης. Στην τελευταία έρευνα του Bloomberg αύξησαν στο 80% από 60% τις πιθανότητες συρρίκνωσης του ΑΕΠ επί δύο διαδοχικά τρίμηνα, με τη Γερμανία να δέχεται το ισχυρότερο πλήγμα.
