Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Ο ενεργειακός πόλεμος Ρωσίας – Ευρώπης μαίνεται, πυροδοτώντας νέο άλμα στις τιμές ενέργειας, αιμορραγία στις μετοχές και μία βουτιά του ευρώ σε νέα χαμηλά δύο δεκατιών.
Το συμβόλαιο αναφοράς του φυσικού αερίου στο Χρηματιστήριο του Άμστερνταμ κατέγραψε σήμερα αύξηση έως και 35% στον απόηχο της απόφαση της Gazprom να κρατήσει κλειστές τις στρόφιγγες του Nord Stream 1, επικαλούμενη επίμονα τεχνικά προβλήματα στον αγωγό. Στις 10:40 ώρα Ελλάδος η τιμή ήταν αυξημένη κατά 26% στα 270 ευρώ ανά MWh. Το συμβόλαιο είχε υποχωρήσει 37% την περασμένη εβδομάδα, όταν ακόμη ήταν γνωστό πως ο αγωγός θα κλείσει μόλις για 3 ημέρες.
Την ίδια ώρα μαζικές ρευστοποιήσεις σαρώνουν τα χρηματιστήρια ανά την Ευρώπη με τις πιέσεις να είναι εντονότερες στη Φραγκφούρτη όπου ο Dax υποχωρεί 2,7%, καθώς η Γερμανία είναι η πλέον εξαρτημένη χώρα της Ε.Ε. από τη ρωσική ενέργεια. Απώλειες 2,4% για τον FTSE MIB στο Μιλάνο, ενώ πτώση σχεδόν 2% καταγράφει και ο CAC 40 στο Παρίσι. Στο Χρηματιστήριο Αθηνών ο Γενικός Δείκτης υποχωρεί 1,6%.
Σύμφωνα με τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό έχει εντοπιστεί διαρροή στην τουρμπίνα του αγωγού και δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί πότε η λειτουργία του θα αποκατασταθεί. Η Siemens αμφισβητεί ανοιχτά την εκδοχή αυτή. Η Ευρώπη κάνει λόγο για μία αναμενόμενη κίνηση εκβιασμού, για την οποία και έχει προετοιμαστεί.
Γερμανία, Σουηδία, Φινλανδία είχαν εδώ και καιρό επιταχύνει τις προσπάθειες αύξησης των αποθεμάτων τους προκειμένου να αποτρέψουν μία νέα ενεργειακή Lehman Brothers, όπως έχουν χαρακτηριστικά πει. Το σύνολο των 27 κρατών – μελών της ΕΕ έχει συγκροτήσει σχέδια έκτακτης ανάγκης, τα οποία στηρίζονται πρωτίστως στη μείωση της κατανάλωσης (μέσω συσκότισης δημοσίων κτιρίων ή και πιο δραστικών σεναρίων, όπως το ρεύμα με δελτίο και τα υποχρεωτικά μπλακ άουτ). Παράλληλα προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας, όπως LNG από ΗΠΑ και Κατάρ, ενώ λαμβάνουν μία σειρά μέτρων για την ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, το κόστος των οποίων έχει προσεγγίσει πλέον τα 350 δισ. ευρώ.
«Δεδομένης της στενότητας στην προσφορά φυσικού αερίου δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει το δελτίο σε μη καθοριστικές για την οικονομία βιομηχανίςε ή κυλιόμενες διακοπές αυτόν τον χειμώνα, ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες» προειδοποιούν αναλυτές της JPMorgan. Σε δικό σημείωμα η Goldman Sachs σημειώνει πως οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου θα μπορούσαν να εκτιναχθούν και πάλι σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Αυτό που όλοι επισημαίνουν είναι πως η κατάσταση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με μεμονωμένα μέτρα από την κάθε χώρα. Με τις κυρώσεις κατά του Κρεμλίνουν να μην αποδίδουν αυτά που οι Ευρωπαίοι ήλπιζαν και τα ρωσικά αντίποινα να προκαλούν στη γηραιά ήπειρο οικονομικό πόνο και κοινωνική αναταραχή, είναι σαφές πως μία πανευρωπαϊκή λύση έχει αργήσει. Μία πρώτη συμφωνία για τη μορφή που αυτή θα λάβει ευελπιστούμε να έρθει στη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της 9ης Σεπτεμβρίου.
Έγγραφο που περιήλθε στην κατοχή του το Reuters αναφέρει πως οι υπουργοί των 27 θα εξετάσουν επιλογές που περιλαμβάνουν την επιβολή πλαφόν στην τιμή του εισαγόμενου αερίου, πλαφόν στην τιμή του αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρισμού ή προσωρινά την αφαίρεση των μονάδων παραγωγής ενέργειας από αέριο από το τρέχον σύστημα προσδιορισμού των τιμών του ηλεκτρισμού στην ΕΕ, δηλαδή την αποδέσμευση τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος.
Dutch front-month gas, a benchmark for Europe, was 26% higher at 270 euros per megawatt-hour by 8:01 a.m. in Amsterdam. The contract lost 37% last week.
