Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία και το χάος της εφοδιαστικής αλυσίδας που ακολούθησε ανέβασαν συλλογικά τις τιμές στα είδη διατροφής, από το σιτάρι και το ηλιέλαιο μέχρι τα λεμόνια και το αβοκάντο. Ζήσαμε και ζούμε μία κρίση logistics, η οποία μαζί με την ενεργειακή εκτινάσσεται τον πληθωρισμό σε δυσβάσταχτα επίπεδα και αναγκάζει τις κεντρικές τράπεζες σε μία πολιτική που ωθεί τις οικονομίες προς την ύφεση. Υπήρχαν ελπίδες για άμβλυνση της επισιτιστικής κρίσης από την επόμενη χρονιά. Αυτές ωστόσο περιορίζονται, με τους ειδικούς να προειδοποιούν πως τον επόμενο χρόνο η φύση του προβλήματος θα αλλάξει: Δεν θα είναι στην εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά στην παραγωγή και την προσφορά, αφού η έντονη ξηρασία και τα άλλα ακραία φαινόμενα επιδεινώνουν τις προοπτικές για τις σοδειές. Και αυτό σημαίνει ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν ακόμη χειρότερα.
Η εφοδιαστική αλυσίδα βρίσκεται σε κατάσταση σοκ από την έναρξη της πανδημίας του Covid -19. Και ενώ η άρση των περιοριστικώ μέτρων έδωσε κάποιες ανάσες, ήρθε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία (και οι δύο σημαντικότατοι παραγωγοί και εξαγωγείς σιτηρών) να προκαλέσει νέες αναταράξεις. Το πλήγμα είναι ισχυρότερο για τους πλέον ευάλωτους του πλανήτη.
«Η εκτίναξη των τιμών των τροφίμων το 2022 σημαίνει ότι η χρηματική βοήθεια που παρέχουμε στις ευάλωτες οικογένειες δεν αποδίδει» εξηγεί στο Insider η Tjada D’Oyen McKenna, διευθύνων σύμβουλος της Mercy Corps, οργάνωσης που προσφέρει βοήθεια σε απόρους.
Ωστόσο τον περασμένο μήνα, η Ουκρανία και η Ρωσία κατέληξαν σε συμφωνία που επέτρεψε να επανεκκινήσουν οι εξαγωγές σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα. Μάλιστα το Κίεβο υπολογίζει πως πλέον εξάγονται μέσω του ποταμού Δούναβη μεγαλύτερες ποσότητες σιτηρών από ό,τι οποτεδήποτε άλλοτε μετά το ξέσπασμα του πολέμου πριν από έξι μήνες. Το Σάββατο, 11 πλοία με συνολική χωρητικότητα 45.000 τόνων έφθασαν στα λιμάνια Ιζμαήλ, Ρένι και Ουστ-Ντόναϊσκ, ανακοίνωσε το υπουργείο Υποδομών της Ουκρανίας. Από τον Μάρτιο, έχουν εξαχθεί πάνω από 4 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών από τη χώρα μέσω των λιμανιών στον Δούναβη. .
Η εξέλιξη αυτή πρόσφερε κάποια ανακούφιση στις παγκόσμιες αγορές: Ο Δείκτης Τιμών Τροφίμων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO)- που παρακολουθεί ένα καλάθι ειδών διατροφής ευρείας κατανάλωσης- υποχώρησε για τέταρτο συνεχόμενο μήνα τον Ιούλιο από τα ιστορικά υψηλά επίπεδα στα οποία είχε εκτιναχθεί με την έναρξη του πολέμου. Ωστόσο στα ράφια των καταστημάτων και στις τσέπες των καταναλωτών η μείωση αυτή δεν έχει φτάσει. Και υπολογίζεται ότι αυτό δεν θα συμβεί για τουλάχιστον έναν χρόνο ακόμη.
Και μέχρι τότε, θα μπορούσαμε να δούμε ένα νέο κεφάλαιο στην επισιτιστική κρίση, όπως προειδοποιούν αναλυτές στο Business Insider. Η ίδια η προσφορά τροφίμων και όχι απλά η μεταφορά τους θα μπορούσε να είναι σε κίνδυνο.
Σε έκθεση της 17ης Αυγούστου, η εταιρεία συμβούλων McKinsey προέβλεψε απότομη πτώση στους όγκους συγκομιδής: Εκτιμά ότι η παραγωγή σιτηρών στην Ουκρανία, όπως το σιτάρι, θα μειωθεί κατά 35% έως 45% την επόμενη σεζόν λόγω του πολέμου. Σε άλλες περιοχές και για άλλες καλλιέργειες οι εκτιμήσεις αναθεωρούνται συνεχώς προς τα κάτω λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Ακόμη και η παραγωγή πατάτας δέχεται πιέσεις. Σύμφωνα με αναλυτές, οι υψηλές θερμοκρασίες σε Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία και Βέλγιο – τη βορειοδυτική ζώνη που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής πατάτας στην Ευρωπαϊκή Ένωση – θα μπορούσαν να ρίξουν την παραγωγή της ΕΕ στο χαμηλότερο ιστορικό της, ακόμη και κάτω από εκείνο που είχε παρατηρηθεί στο παρόμοιο πλήγμα από την ξηρασία το 2018.
