Tου Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Η Fed ήρθε να μας υπενθυμίσει μετά τη συνεδρίαση της Νομισματικής της Επιτροπής ότι η καταπολέμηση του πληθωρισμού, ο οποίος επιταχύνεται μήνα με τον μήνα, είναι η νούμερο 1 αποστολή της Αμερικανικής κεντρικής τράπεζας. Αυξάνοντας τα βασικά του επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης, η Fed θέλει να περιορίσει πάση θυσία την άνοδο των τιμών που τον Ιούνιο έφτασε το 9,1% σε διάστημα ενός έτους-το υψηλότερο επίπεδο εδώ και πάνω από 40 χρόνια.
Μετά την τέταρτη αύξηση των επιτοκίων από την αρχή του χρόνου, ο πρόεδρος της Fed ,Τζερόμ Πάουελ ανέφερε μάλιστα ότι μπορεί να χρειαστεί άλλη μια «ασυνήθιστα υψηλή» αύξηση στην επόμενη συνεδρίαση,τον Σεπτέμβριο.
«Η Fed ελπίζει σε μια «ήπια προσγείωση», αλλά η πολυαναμενόμενη οικονομική επιβράδυνση, μπορεί να αποδειχθεί πολύ ισχυρή, κάτι που θα μπορούσε να επιβαρύνει την αγορά εργασίας και ακόμη και να ωθήσει τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σε ύφεση», εκτιμούν πάντως αρκετοί αναλυτές. «Δεν προσπαθούμε να προκαλέσουμε ύφεση», υπερασπίστηκε την πολιτική του ο Πάουελ ,διαβεβαιώνοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε τέτοια κατάσταση.
Το ΔΝΤ, ωστόσο, είναι λιγότερο αισιόδοξο. «Το τρέχον περιβάλλον υποδηλώνει ότι η πιθανότητα οι Ηνωμένες Πολιτείες να ξεφύγουν από την ύφεση είναι μικρή», προειδοποίησε την Τρίτη ο επικεφαλής οικονομολόγος του Δ.Ν.Τ, Πιέρ-Ολιβιέ Γκουριντσά .
Η συζήτηση για την ύφεση
Στην Αμερική έχει ξεκινήσει πάντως μια μεγάλη συζήτηση για τον ορισμό της της ύφεσης: Είναι ύφεση η για δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωση του ΑΕΠ; Ή μια ευρύτερη επιδείνωση των οικονομικών δεικτών;
Οι αγορές αντέδρασαν πάντως με ευφορία: O S&P 500 ο πλέον αντιπροσωπευτικός δείκτης των αμερικανικών μετοχών έκλεισε με κέρδη 2,6% το βράδυ της Τετάρτης. Η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού κρατικού ομολόγου μειώθηκε στο 2,79%. Το άλμα της αγοράς μετά την αύξηση των επιτοκίων της Fed είναι μια «παγίδα», προειδοποιεί τους επενδυτές ο Μαικ Γουίλσον της Morgan Stanley. Ο επικεφαλής στρατηγικής μετοχών της MS και επικεφαλής επενδύσεων δήλωσε στο «Fast Money» του CNBC ότι οι μετοχές βρίσκονται σε τροχιά σύγκρουσης με περισσότερα προβλήματα ,λόγω της οικονομικής επιβράδυνσης. «Οι επενδυτές θα πρέπει να αντισταθούν στο να βάλουν τα χρήματά τους σε μετοχές παρά το άλμα της αγοράς μετά την απόφαση της Fed», τονίζει.
Η συζήτηση θα μπορούσε να πολιτικοποιηθεί καθώς πλησιάζουν οι ενδιάμεσες εκλογές τον Νοέμβριο και η δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων αναμένεται να προκαλέσει την απώλεια της πλειοψηφίας των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο.
Ο Πάουελ μπορεί ακόμα να τονίζει ότι η ανεργία είναι χαμηλή και ότι η αγορά εργασίας είναι πολύ ισχυρή, αλλά τα τελευταία οικονομικά στοιχεία δείχνουν σαφή επιβράδυνση. Η αγορά ακινήτων υποχωρεί και αυτή την εβδομάδα η Walmart, η κορυφαία αλυσίδα σούπερ μάρκετ της Αμερικής, έπρεπε να μειώσει τις εκτιμήσεις για τα κέρδη της, καθώς οι αγορές τροφίμων έγιναν πιο ακριβές.
Οι εξωγενείς παράγοντες
Το πρόβλημα είναι ότι η ενεργειακή κρίση και η αναδιάρθρωση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού, που προκαλούν και τις τεράστιες πληθωριστικές πιέσεις, δεν βρίσκονται υπό τον έλεγχο της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας. Είναι εξωγενείς παράγοντες. Εάν ο Πούτιν κλείσει τις βρύσες του φυσικού αερίου ή εάν ένας πύραυλος στην Ουκρανία και όχι στη Μέση Ανατολή χτυπήσει μια σημαντική ενεργειακή υποδομή, οι τιμές θα αυξάνονται ακόμη και όταν ο Πάουελ διπλασιάσει την αύξηση των επιτοκίων.
Εάν οι γεωπολιτικές εντάσεις, για παράδειγμα στην Ταϊβάν ή η Ολλανδία και ο Καναδάς αποφασίζουν να μειώσουν δραστικά τα λιπάσματα με βάση το αέριο, η αμερικανική κεντρική τράπεζα , ελάχιστα μπορεί να κάνει.
Η αντίδραση των αγορών είναι η συνειδητοποίηση του πόσο έχει αλλάξει το περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί η Fed. Είναι ένα περιβάλλον στο οποίο η νομισματική σύσφιξη είναι πιο περίπλοκη και στο οποίο ούτως ή άλλως πλησιάζει η ύφεση. Το στοίχημα είναι μεγάλο, επειδή το μέγεθος της ύφεσης που έρχεται δεν είναι ακόμη σαφές . Άλλωστε , ουδείς γνωρίζει πόσο αποφασισμένος είναι ο Πάουελ να μειώσει τον πληθωρισμό σε περίπτωση οικονομικής επιβράδυνσης.
