Από την έντυπη έκδοση.
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Πιο αυστηρή καθιστά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την πρόσβαση επιχειρήσεων τρίτων χωρών στις δημόσιες συμβάσεις και τις παραχωρήσεις των κρατών-μελών της Ένωσης. Η κομισιόν πιέζει τις τρίτες χώρες να «ανοίξουν» τις αγορές τους στις οικονομικές οντότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα περιοριστικά μέτρα που θέτει η Επιτροπή αναφέρονται στον Κανονισμό 2022/1031 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση των οικονομικών φορέων, αγαθών και υπηρεσιών τρίτων χωρών στις αγορές της Ένωσης στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων και των συμβάσεων παραχώρησης και τις διαδικασίες που υποστηρίζουν τις διαπραγματεύσεις αναφορικά με την πρόσβαση των οικονομικών φορέων, αγαθών και υπηρεσιών της Ένωσης στις αγορές δημοσίων συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης τρίτων χωρών (μέσο για τις διεθνείς δημόσιες συμβάσεις – IPI).
Ουσιαστικά, αντικείμενο του Κανονισμού, ο οποίος τίθεται σε εφαρμογή από τις 22 Αυγούστου 2022, είναι η θέσπιση μέτρων με σκοπό τη βελτίωση της πρόσβασης οικονομικών φορέων, αγαθών και υπηρεσιών της Ένωσης στις αγορές δημοσίων συμβάσεων και συμβάσεων παραχώρησης τρίτων χωρών.
Ειδικότερα, ο Κανονισμός ορίζει τις διαδικασίες που ακολουθεί η Επιτροπή κατά την ανάληψη ερευνών σχετικά με εικαζόμενες περιπτώσεις μέτρων ή πρακτικών τρίτων χωρών έναντι οικονομικών φορέων, αγαθών και υπηρεσιών της Ένωσης, καθώς και κατά την έναρξη διαπραγματεύσεων με τις εν λόγω τρίτες χώρες.
Επίσης, παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να επιβάλλει μέτρα στο IPI σε σχέση με τέτοια μέτρα ή πρακτικές τρίτων χωρών, για τον περιορισμό της πρόσβασης οικονομικών φορέων, αγαθών ή υπηρεσιών από τρίτες χώρες στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων της Ένωσης.
Ο Κανονισμός προβλέπει μέτρα ΙPI, δηλαδή μέτρα που εγκρίνονται από την Επιτροπή με εκτελεστική της πράξη, και περιορίζουν την πρόσβαση οικονομικών φορέων, αγαθών ή υπηρεσιών καταγωγής τρίτης χώρας στις ενωσιακές αγορές δημοσίων συμβάσεων ή συμβάσεων παραχώρησης στον τομέα των μη καλυπτόμενων δημοσίων συμβάσεων.
Ως «μη καλυπτόμενες δημόσιες συμβάσεις» νοούνται οι διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων για αγαθά, υπηρεσίες ή συμβάσεις παραχώρησης, για τις οποίες η Ένωση δεν έχει αναλάβει δεσμεύσεις πρόσβασης στην αγορά στο πλαίσιο διεθνούς συμφωνίας στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων ή των συμβάσεων παραχώρησης.
Σημειώνεται ότι Κανονισμός εφαρμόζεται σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων που δρομολογούνται μετά την έναρ- ξη ισχύος του, ενώ το ληφθέν μέτρο IPI εφαρμόζεται μόνο σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων με εκτιμώμενη αξία ανώτερη από όριο το οποίο καθορίζεται από την Επιτροπή, υπό το πρίσμα των αποτελεσμάτων της έρευνας και των διαβουλεύσεων.
Η εν λόγω εκτιμώμενη αξία θα πρέπει να είναι ίση ή μεγαλύτερη των 15 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ για έργα και παραχωρήσεις και ίση ή μεγαλύτερη των 5 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ για αγαθά και υπηρεσίες.
Στο μέτρο IPI η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να περιορίσει την πρόσβαση οικονομικών φορέων, αγαθών ή υπηρεσιών από τρίτη χώρα σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων, απαιτώντας από τις αναθέτουσες αρχές ή τους αναθέτοντες φορείς: α) να επιβάλλουν προσαρμογή βαθμολογίας σε προσφορές που υποβάλλονται από τους οικονο- μικούς φορείς που κατάγονται από την εν λόγω τρίτη χώρα ή β) να αποκλείσουν προσφορές που υποβάλλονται από οικονομικούς φορείς που κατάγονται από την εν λόγω τρίτη χώρα.
Πότε εφαρμόζεται
Ένα μέτρο IPI εφαρμόζεται μόνο σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων που καλύπτονται από το μέτρο IPI και έχουν δρομολογηθεί μεταξύ της έναρξης ισχύος του εν λόγω μέτρου IPI και της λήξης, της ανάκλησης ή της αναστολής του. Οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς περιλαμβάνουν αναφορά στην εφαρμογή του Κανονισμού και κάθε εφαρμοστέου μέτρου IPI στα έγγραφα των δημοσίων συμβάσεων για διαδικασίες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ενός μέτρου IPI.
