Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ετοιμάζεται να παρουσιάσει ένα νέο εργαλείο αντιμετώπισης της κρίσης, με το οποίο στοχεύει να προστατεύσει τα πιο ευάλωτα μέλη της Ευρωζώνης, να αποτρέψει τη διάλυση της νομισματικής ένωσης και να κρατήσει όρθιο το ευρώ. Το έργο της δεν είναι εύκολο.
Θα πρέπει να πείσει τις αγορές για την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά του. Αλλά αυτή ίσως να μην είναι η κυριότερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει. Οι αξιωματούχοι της θεωρούν δεδομένα τα γερμανικά πυρά και πολύ πιθανές τις προσφυγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας. Θέλουν λοιπόν το εργαλείο τους να ανθεκτικό απέναντι σε νομικές προκλήσεις.
Η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ και τα μέλη του ΔΣ γνωρίζουν ότι το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο θα βάλει στο μικροσκόπιό του το όποιο νέο πρόγραμμα ανακοινωθεί αύριο, Πέμπτη. Και τούτο γιατί κάθε ένα από τα προγράμματα αγοράς ομολόγων στο παρελθόν είχε ανάλογη μοίρα. Ήρθε αντιμέτωπο με προσφυγές από Γερμανούς, που φοβούνται τον λεγόμενο «ηθικό κίνδυνο». Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg με δεδομένες τις νομικές περιπέτειες που έχει βιώσει όλη την περασμένη δεκαετία η ΕΚΤ το νέο εργαλείο της ενδεχομένως να περιλαμβάνει περισσότερες νομικές προβλέψεις από οποιαδήποτε άλλη απόφαση νομισματικής πολιτικής από την ίδρυση της Ευρωζώνης.
Η ΕΚΤ θα πρέπει να αποδείξει ότι το σχέδιό της θα κρατήσει υπό έλεγχο το κόστος δανεισμού των κρατών – μελών της περιφέρειας, χωρίς να χρηματοδοτεί απευθείας τις κυβερνήσεις τους. Θα περιλαμβάνει επομένως δικλίδες ασφαλείας σχετικά με το πότε και πώς θα μπορεί να αγοράζει κρατικά ομόλογα η κεντρική τράπεζα, αλλά και όρους που οι ωφελούμενες χώρες θα καλούνται να εκπληρώνουν ως αντάλλαγμα. Και εδώ έρχεται η επόμενη πρόκληση. Γιατί θα πρέπει παράλληλα να διασφαλιστεί ότι οι όροι αυτοί δεν θα θυμίζουν σε καμία περίπτωση «μνημόνιο», αφού κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε άκρως αποθαρρυντικά για την όποια χώρα να ζητήσει την ενεργοποίησή του.
«Το να διαχειριστείς τα spreads μεμονωμένων κρατών – μελών είναι ένα ναρκοπέδιο» σχολιάζει στο Bloomberg ο Κρίστοφ Όλερ, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο Jena της Γερμανίας. «Για να αποφύγει τις νομικές νάρκες η ΕΚΤ θα πρέπει να έχει πραγματοποιήσει ανάλυση σχετικά με το τι είναι αναλογικό και κατάλληλο δεδομένης της σημερινής κατάστασης αλλά και των οικονομικών προοπτικών για τα δύο επόμενα χρόνια» συμπληρώνει. Διαμηνύει δε πως οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θα πρέπει να «ζυγίσουν» τα οφέλη και τα κόστη διαφορετικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών επιπτώσεων, όπως είναι ο ηθικός κίνδυνος για τις εθνικές δημοσιονομικές πιολιτικές και να χτίσουν ένα τείχος άμυνας που θα αντέχει στο δικαστήριο.
Το βάρος του να καθορίσει εάν το μέτρο είναι αλεξίσφαιρο στα γερμανικά νομικά πυρά θα πέσει στην Κιάρα Ζιλιόλι, επικεφαλής των νομικών υπηρεσιών της ΕΚΤ με σπουδές στο Χάρβαρντ και στο European University Institute της Φλωρεντίας. Η Λαγκάρντ, που έχει στο παρελθόν εργαστεί επί χρόνια ως δικηγόρος, θα θελήσει επίσης να κοιτάξει τις λεπτομέρειες.
Απέναντί τους οι δύο γυναίκες θα βρουν πιθανότατα τον Μάρκους Κέρμπερ, καθηγητή Οικονομικών στο Βερολίνων, που είχε μηνύσει την ΕΚΤ για προηγούμενα μέτρα και ετοιμάζει τώρα νέα μάχη. Υποστηρίζει δε πως ενδεχόμενες απεριόριστες αγορές ομολόγων μεμονωμένων χωρών από την ΕΚΤ θα υποχρέωναν τη Γερμανία να εξετάσει την έξοδό της από τη ζώνη του ευρώ. Οι περισσότερες νομικές προσφυγές κατά των προγραμμάτων της ΕΚΤ έχουν έως τώρα αποτύχει, αν και ορισμένες προσφυγές κατά του έκτακτου προγράμματος αντιμετώπισης της πανδημίας (PEPP) εκκρεμούν ακόμη.
naftemporiki.gr
