Από την έντυπη έκδοση
Της Νικόλ Λειβαδάρη
[email protected]
Το σενάριο ενός σκληρού χειμώνα, με οξεία απειλή ύφεσης και ενεργειακών lockdowns, μπαίνει πια βίαια στο τραπέζι της Ε.Ε., καθώς η Μόσχα σφίγγει σταθερά τις στρόφιγγες του αερίου και οι διεθνείς τράπεζες κρούουν συναγερμό νέας κρίσης.
Η αγωνία μιας, άνευ ιστορικού προηγουμένου, ενεργειακής κρίσης κυριάρχησε στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να φοβούνται πλέον πλήρη διακοπή των ροών του ρωσικού φυσικού αερίου, όπως προειδοποίησε και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Πρόκειται για το χειρότερο δυνατό σενάριο – ένα σενάριο, όμως, που δείχνει όλο και πιο κοντινό, οδηγεί σε εκτόξευση το ενεργειακό κόστος και, όπως επισημαίνει το Bloomberg, ναρκοθετεί τα θεμέλια της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ήδη 12 χώρες της Ε.Ε. αντιμετωπίζουν κάθετη μείωση των ρωσικών ροών αερίου και έχουν θέσει σε εφαρμογή έκτακτα σχέδια ενεργειακής ασφάλειας, ενώ η Γερμανία έχει ανεβάσει το επίπεδο συναγερμού στην κλίμακα 2, προειδοποιώντας για κίνδυνο κατάρρευσης των ενεργειακών αγορών σε μια κρίση αντίστοιχη με εκείνη της Lehman Brothers.
Το τοξικό μίγμα ενεργειακής κρίσης, πληθωρισμού-ρεκόρ και επιθετικών αυξήσεων επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες εκτινάσσει και τις προβλέψεις των διεθνών επενδυτικών τραπεζών για νέα ύφεση, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. Κορυφαίοι οικονομολόγοι, εν όψει και της συνόδου κορυφής της G7 το Σαββατοκύριακο, προειδοποιούν μέσω των Financial Times ότι ο κίνδυνος για ύφεση και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού το 2023 έχει αυξηθεί κατακόρυφα.
«Το ισοζύγιο έχει πλέον γείρει υπέρ της οικονομικής συρρίκνωσης το επόμενο έτος στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη» λέει ο επικεφαλής αναλυτής της Berenberg Bank, Χόλγκερ Σμίντινγκ, ενώ η Goldman Sachs διπλασίασε τις πιθανότητες ύφεσης στις ΗΠΑ από το 15% στο 30%.
Στο 40% ανεβάζει το επίπεδο κινδύνου για τις ΗΠΑ ο Μαρκ Ζάντι της Moody’s Analytics, προσθέτοντας ότι η Ευρώπη είναι ακόμη πιο ευάλωτη. Υψηλότερους κινδύνους στην Ευρώπη βλέπει και ο Νιλ Σίρινγκ, της Capital Economics. Την πιθανότητα ύφεσης στην Ευρωζώνη το 2023 αναγνώρισε ανοιχτά χθες και ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λούις ντε Γκίντος.
Την επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών επιβεβαιώνει και η κάμψη του δείκτη επιχειρηματικού κλίματος του ινστιτούτου Ifo τον Ιούνιο στη Γερμανία, ενώ την ίδια ώρα η Bank of America προειδοποιεί ότι η απαισιοδοξία μεταξύ των επενδυτών έχει χτυπήσει ήδη «κόκκινο». Σύμφωνα με την τελευταία ανάλυση της BofA, η επενδυτική απαισιοδοξία έπιασε «πάτο», ενεργοποιώντας το contrarian σήμα αγορών. Όπως επισημαίνει η αμερικανική τράπεζα, το 88% των χρηματιστηριακών δεικτών κινούνται κάτω από τον μέσο όρο 200 και 50 ημερών.
Πιο αισιόδοξο τόνο, πάντως, επιχείρησε να δώσει ο επικεφαλής του Eurogroup Πασκάλ Ντόνοχιου, εκτιμώντας ότι υπάρχουν ακόμη περιθώρια να αποφευχθεί η ύφεση στην Ευρωζώνη.
Μια συντονισμένη δημοσιονομική προσέγγιση για το 2023 σημαίνει ότι μπορεί να «δημιουργήσει άλλες πηγές οικονομικής δυναμικής για να μας βοηθήσει να αντισταθμίσουμε ορισμένες από τις προκλήσεις που τώρα γνωρίζουμε ότι έρχονται», δήλωσε στην τηλεόραση του Bloomberg.
