Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Η φούσκα των δανείων σε ελβετικά φράγκα σκάει για άλλη μια φορά. Μεγάλο επιπλέον βάρος έδωσε στους δανειολήπτες με ρήτρα ελβετικού φράγκου η ξαφνική απόφαση της Ελβετικής Κεντρικής Τράπεζας να προχωρήσει στην πρώτη αύξηση του επιτοκίου της από το 2007, που οδηγεί σε ισχυρή άνοδο του ελβετικού φράγκου και φέρνει νέες επιβαρύνσεις στις μηνιαίες δόσεις δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων δανειοληπτών οι οποίοι αντιμετωπίζουν ήδη πολύ σημαντικό πρόβλημα από την μεγάλη ανατίμηση του ελβετικού νομίσματος μετά την κρίση του 2008.
Τα αρνητικά επιτόκια του ελβετικού φράγκου εδώ και πολλά χρόνια αποτέλεσαν σημείο αναφοράς στο διεθνές οικονομικό και πιστωτικό σύστημα μιας και οι ελβετικές τράπεζες προσφέρουν ασφάλεια και όχι απόδοση καταθέσεων. Ωστόσο μετά την αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων και η Ελβετία προχώρησε σε ενίσχυση των δικών επιτοκίων.
Τα funds ανατιμούν την ισοτιμία
Έτσι, η SNB ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά την αύξηση του βασικού της επιτοκίου της κατά 50 μονάδες βάσης με αποτέλεσμα τα επιτόκια να ανέβουν από το -0,75% στο -0,25%. Ήταν η πρώτη αύξηση επιτοκίου από το 2007, που δεν είχε προεξοφληθεί από την αγορά συναλλάγματος. Αυτή η αύξηση καθώς δεν είχε προεξοφληθεί σε μικρό χρονικό διάστημα έφερε αποτέλεσμα να εκδηλωθεί βίαιη αντίδραση, που έφερε μέσα σε πολύ σύντομο χρόνο έφερε την ισοτιμία του ευρώ με το ελβετικό από το 1,04 στο 1,01483 ελβετικά φράγκα
Οι αναλυτές λένε πως πρόκειται για την πιο μεγάλη άνοδο από το 2015 που φέρνει πολύ κοντά τις ισοτιμίες των δύο νομισμάτων.
Το χειρότερο ωστόσο για τους δανειολήπτες είναι πως η τάση της ισοτιμίας του ελβετικού με το ευρώ αναμένεται να παραμείνει ανοδική, καθώς η SNB προχώρησε και σε αύξηση των προβλέψεών της για τον πληθωρισμό κάτι που ίσως απαιτήσει πρόσθετα μέτρα και νέες αυξήσεις των επιτοκίων. Ολα αυτά αυξάνουν την ελκυστικότητα του νομίσματος και αφήνουν αβοήθητους τους ιδιώτες δανειολήπτες που έκαναν το λάθος να προσφύγουν σε τέτοιο δανεισμό΄.
Ας σημειωθεί πως το ελβετικό φράγκο είναι η πρώτη επιλογή πολλών επενδυτικών funds. το ελβετικό βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των επιλογών των διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων αυτή την περίοδο, καθώς η παγκόσμια αστάθεια στις αγορές οδηγεί τους επενδυτές στα ασφαλή καταφύγια. Αν αυξηθεί πάνω από το μηδέν το ελβετικό επιτόκιο, εκτιμάται ότι οι ροές κεφαλαίων προς το ελβετικό θα αυξηθούν περαιτέρω.
Μπορεί ο Ελβετός τραπεζίτης να επαναλαμβάνει την πάγια θέση της κεντρικής τράπεζας της χώρας κατά της υπερβολικής ενίσχυσης της ισοτιμίας του νομίσματος, όμως αυτό δεν αλλάζει την πορεία του ράλι του ελβετικού φράγκου.
Οι ζημιές για τους Ελληνες δανειολήπτες
Για τους περίπου 70.000 Έλληνες δανειολήπτες που πήραν στεγαστικά δάνεια ελβετικού φράγκου πριν την κρίση του 2008 και έχουν ήδη υποστεί δυσβάστακτες επιβαρύνσεις το νέο ράλι του ελβετικού φράγκου οδηγεί σε πραγματικά δυσβάσταχτες επιβαρύνσεις.
Την περίοδο μεταξύ 2006-2009 οι ελληνικές τράπεζες προώθησαν στην αγορά των στεγαστικών δανείων ορισμένα ελκυστικά πακέτα δανείων για τους πελάτες τους. Το δελεαστικό στοιχείο αυτών των δανείων εντοπιζόταν στην συμβατική ρήτρα ελβετικού φράγκου. Πιο συγκεκριμένα, τα εν λόγω δάνεια είναι δάνεια που θεωρητικά έχουν παρασχεθεί σε νόμισμα ελβετικού φράγκου, με αγορά ωστόσο του δανειακού ποσού από την τράπεζα, για λογαριασμό και στο όνομα του δανειολήπτη. Στην πράξη εντούτοις η καταβολή τους έγινε σε ευρώ, περιλαμβάνοντας στην σύμβαση ρήτρα αποπληρωμής του δανείου με βάση την ισοτιμία ευρώ- ελβετικού φράγκου την ημέρα καταβολής.
Καταλυτικοί για να καταστούν οι συγκεκριμένες μορφές δανειοδότησης ελκυστικές ήταν δύο παράγοντες. Αφενός, το αρκετά χαμηλό διατραπεζικό επιτόκιο αναφοράς Libor σε σχέση με το υψηλότερο Euribor. Αρκετοί δανειολήπτες έσπευσαν να εκμεταλλευτούν αυτή τη «χρυσή ευκαιρία» θεωρώντας πως δεν θα χρειαζόταν να αποδώσουν τεράστια ποσά στα πιστωτικά ιδρύματα. Αφετέρου, η σταθερή ισοτιμία ευρώ-ελβετικού φράγκου των προηγούμενων ετών, η οποία είχε σταθεροποιηθεί σχεδόν στο 1,50 ελβετικό φράγκο ανά ευρώ.
Η επιβάρυνση θα διενεργηθεί δια του μηχανισμού μηνιαίας μηνιαίας αναπροσαρμογής της δόσης με βάση την εξέλιξη της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Οι δανειολήπτες αυτοί έλαβαν δάνεια το 2008 όταν η ισοτιμία Ευρώ – Φράγκου ήταν 1,6.
Η δικαστική απόφαση καταπέλτης
Και παρά το γεγονός πως οι δανειολήπτες από όλη την Ευρώπη έχουν προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να καταργήσει την παραπάνω ρήτρα αναπροσαρμογής, πέρισυ το Δεκέμβριο χάθηκε η τελευταία ελπίδα προς αυτήν την κατεύθυνση. Απόφαση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επιβεβαίωσε την αμφισβητούμενη ρήτρα για εξόφληση των δανείων με βάση την εκάστοτε ισχύουσα ισοτιμία του φράγκου με το ευρώ. Αντιστοίχως είχε αποφανθεί και ο Άρειος Πάγος.
