Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Πλημμελής είναι η εικόνα που έχουν μέχρι στιγμής οι θεσμοί για το πιο επίμαχο θέμα της μεταμνημονιακής αξιολόγησης, που δεν είναι άλλο από το νέο θεσμικό πλαίσιο για την πρώτη κατοικία.
Την περασμένη Παρασκευή πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη με τους θεσμούς και την κυβέρνηση, ενώ το πλήρες κείμενο αναμένεται να φθάσει στα χέρια του κουαρτέτου σήμερα, το αργότερο αύριο.
Και πάλι όμως θεωρείται σχετικά αργά για την έκθεση της Κομισιόν. Παράγοντες της τραπεζικής αγοράς, έχοντας μιλήσει με διεθνείς επενδυτές και παράγοντες, διατείνονται πως η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα δημοσιοποιηθεί την ερχόμενη Τετάρτη δεν θα είναι καλή, πιθανότατα ούτε και ήπια. Και μάλιστα σημειώνουν πως ίσως αυτό να αποτελέσει έναυσμα για την κυβέρνηση να τρέξει στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα που θα ακολουθήσει μέχρι το Eurogroup της 11ης Μαρτίου προκειμένου να καλύψει τα κενά και να επιφέρει μια ισορροπία.
Αλλιώς τα 640 εκατ. ευρώ από τα κέρδη που έχουν οι κεντρικές τράπεζες των ευρωπαϊκών χωρών, από τις επενδύσεις τους σε ελληνικά ομόλογα, δεν αναμένεται να εκταμιευτούν. Από την άλλη πλευρά, οι δανειστές, σε μια δυναμική διαδικασία, διατυπώνουν τις ενστάσεις τους και μάλιστα κάποιες από αυτές αλλάζουν το επίμαχο νομοθέτημα. Για παράδειγμα, ο χρονικός ορίζοντας ισχύος του νέου θεσμικού πλαισίου για ένα έτος ήταν κατά κάποιο τρόπο απαίτηση των θεσμών, που ήθελαν ο νέος νόμος να έχει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα προκειμένου να εξετάζονται διαρκώς τα καινούργια δεδομένα. Μετά την πάροδο του ενός έτους θα εκτιμηθεί εκ νέου αν θα πρέπει ή όχι να υπάρχει καθεστώς προστασίας ή η προστασία θα λαμβάνει χώρα μόνο μέσω της δικαστικής οδού, όπως πριν από την ισχύ του νόμου Κατσέλη. Για τις ευπαθείς, πάντως, ομάδες η περίοδος ισχύος του νόμου θα είναι τριετής.
Πλήθος ερωτήματα
Υπάρχουν θέματα σοβαρά, η επισήμανση των οποίων έχει ήδη πραγματοποιηθεί τόσο από τις τράπεζες όσο και από τους θεσμούς και οι λύσεις που έχουν δοθεί δεν είναι προφανείς. Για παράδειγμα, η πιλοτική λειτουργία της πλατφόρμας αναμένεται να λάβει χώρα τον Απρίλιο και η κανονική λειτουργία έως τον Ιούνιο. Στο ενδιάμεσο και χωρίς κάποια ισχύ θεσμικού πλαισίου, πώς μπορεί να προστατευτεί η πρώτη κατοικία; Η κυβέρνηση, που έχει δεσμευτεί να καταργήσει τον νόμο Κατσέλη, ή θα καταλήξει σε μια άτυπη συμφωνία με τις τράπεζες ή δεν θα αφήσει τη διενέργεια πλειστηριασμών έως ότου λειτουργήσει η πλατφόρμα διαμορφώνοντας κάποια σχετική νομοθετική διάταξη.
O νέος νόμος Κατσέλη θα παρέχει προστασία στους δανειολήπτες με δύο βασικά κριτήρια: το ύψος του συνολικού δανεισμού τους και την αντικειμενική αξία του ακινήτου που συνιστά την πρώτη κατοικία.
Το ύψος του δανεισμού δεν μπορεί να ξεπερνά τις 130.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένων και των λογιστικοποιημένων τόκων του τελευταίου εξαμήνου και αποτελεί ίσως τον μεγαλύτερο περιορισμό σε ό,τι αφορά την ένταξη στο θεσμικό πλαίσιο, ενώ η αξία της πρώτης κατοικίας -αντικειμενική- υπολογίζεται σε 250.000 ευρώ. Άλλοι περιουσιακοί περιορισμοί δεν φαίνεται να υπάρχουν, πλην όμως θεωρείται περίπου βέβαιο πως θα υπάρξουν, αφού ίσχυαν και για τον νόμο Κατσέλη. Ωστόσο τίθενται εισοδηματικοί περιορισμοί ανάλογοι με εκείνους του νόμου Κατσέλη (πλαφόν οικογενειακού εισοδήματος 40.800 ευρώ).
Νομοθετικό πλαίσιο
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο προστασίας των αδύναμων δανειοληπτών θα προβλέπει και επιδότηση της μηνιαίας δόσης όπως αυτή θα διαμορφώνεται μετά το κούρεμα και τη ρύθμιση της αρχικής οφειλής.
Η ρύθμιση της οφειλής του δανειολήπτη θα περιλαμβάνει κούρεμα και επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής μέχρι 25 έτη, επιτόκιο euribor τριμήνου συν περιθώριο 2% και κρατική επιδότηση της μηνιαίας δόσης.
Το νέο πλαίσιο προστασίας των αδύναμων δανειοληπτών θα ισχύσει για όσους υποβάλλουν αίτηση υπαγωγής μετά την 1η Μαρτίου 2019. Όσοι έχουν υποβάλει αίτηση ή θα υποβάλουν αίτηση μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου, θα ρυθμίσουν τα δάνειά τους με το παλαιό καθεστώς που προβλέπει προσφυγή στα δικαστήρια.
Όταν ισχύσει το νέο θεσμικό πλαίσιο, σημειώνεται πως όσοι δανειολήπτες δεν μπορέσουν να συμφωνήσουν με τις τράπεζες θα έχουν πάντα τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε προσφυγή και να επιλύσουν το θέμα τους μέσα από τη δικαστική οδό. Πλην όμως το θέμα θα τίθεται στην απόλυτη κρίση του δικαστή που θα λαμβάνει υπ’ όψιν του τα δεδομένα του δανειολήπτη, αλλά και το γεγονός πως ήλθε σε ρήξη με τις τράπεζες.
